Μπροστά στις πιο κρίσιμες εκλογές της 20ετούς θητείας του βρίσκεται ο Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος κάνει τα πάντα για να παραμένει στην εξουσία, ακόμη και αποκλείοντας από την εκλογική διαδικασία ισχυρούς αντιπάλους του όπως ο Εκρεμ Ιμάμογλου.
Όμως οι επόμενες προεδρικές και βουλευτικές εκλογές, που πρέπει να διεξαχθούν μέχρι τον Ιούνιο (σ.σ. όπως όλα δείχνουν θα διεξαχθούν στις 14 Μαΐου), αποτελούν την μεγαλύτερη πολιτική πρόκληση μέχρι σήμερα για τον Ερντογάν καθώς διακυβεύεται το μέλλον της Τουρκίας, που διανύει ταραχώδεις καιρούς στην οικονομία και την εξωτερική της πολιτική λόγω των ανορθόδοξων πολλές φορές αποφάσεων του Τούρκου προέδρου.
Οι πολιτικοί του αντίπαλοί μάλιστα υπόσχονται ριζικές αλλαγές σε όλα τα επίπεδα της διακυβέρνησης, της χώρας εάν ο Ερντογάν χάσει τι εκλογές, κλείνοντας οριστικά ένα τεράστιο κεφάλαιο της πολιτικής ιστορίας της χώρας.
Οικονομία, ασφάλεια και δικαιοσύνη
Ο Ταγίπ Ερντογάν, θεωρείται ο πιο ισχυρός ηγέτης στην Τουρκία μετά τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ που ίδρυσε τη σύγχρονη τουρκική δημοκρατία πριν από έναν αιώνα. Ωστόσο ο σημερινός πρόεδρος και το ισλαμιστικό κόμμα του, έχουν απομακρύνει την Τουρκία από το κοσμικό σχέδιο του Ατατούρκ στρέφοντας τη χώρα πιο πολύ στην Ανατολή από τη Δύση.
Ένα από τα μεγάλα αγκάθια της διακυβέρνησης του όμως είναι η αλλαγή του Συντάγματος ώστε να συγκεντρώσει την απόλυτη εξουσία γύρω από τον ίδιο και την προεδρία του.
Μέσα από το μεγαλοπρεπές παλάτι του στην Άγκυρα, των 1.000 δωματίων, λαμβάνει όλες τις αποφάσεις για την οικονομία, της ασφάλεια, τις εσωτερικές και διεθνείς υποθέσεις της Τουρκίας, απολύοντας ή απομακρύνοντας στην καλύτερη περίπτωση, όσους έχουν διαφορετική άποψη.
Χαρακτηριστικές οι διαδοχικές απολύσεις των επικεφαλής της Κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας που διαφώνησαν με την μείωση των επιτοκίων, οι οποίοι καρατομήθηκαν εν μία νυκτί, όπως και ο υπουργός Οικονομικών.
Και παρότι οι οικονομολόγοι επιμένουν ότι οι αποφάσεις του για χαμηλά επιτόκια οδήγησαν τον πληθωρισμό να εκτιναχθεί σε υψηλό 24 ετών, στο 85%, το 2022 και τη λίρα στο ένα δέκατο της αξίας της έναντι του δολαρίου την τελευταία δεκαετία, ο Ερντογάν τους χαρακτηρίζει εχθρούς του κράτους.
Οι επικριτές του, λένε ότι η κυβέρνησή του έχει φιμώσει το διάλογο, έχει διαβρώσει τα δικαιώματα και έχει θέσει το δικαστικό σύστημα υπό την απόλυτη κυριαρχία του – μια κατηγορία στην οποία οι αξιωματούχοι του απαντούν ότι προστατεύει τους πολίτες απέναντι σε μοναδικές απειλές για την ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένης της απόπειρας πραξικοπήματος το 2016.
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν δεσμευτεί, οτι σε περίπτωση που ο Ερντογάν χάσει τις εκλογές, θα αποκαταστήσουν την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας, θα επαναφέρουν την κοινοβουλευτική κυβέρνηση και θα εισαγάγουν ένα νέο Σύνταγμα που θα κατοχυρώνει το κράτος δικαίου.
Η εξωτερική πολιτική
Στα 20 χρόνια της διακυβέρνησής του, ο Ερντογάν ανέπτυξε στρατιωτική ισχύ στη Μέση Ανατολή και πέρα από αυτήν – εξαπολύοντας τέσσερις εισβολές στη Συρία, πραγματοποιώντας μια επίθεση εναντίον Κούρδων μαχητών εντός του Ιράκ και στέλνοντας στρατιωτική υποστήριξη στη Λιβύη και το Αζερμπαϊτζάν.
Η Τουρκία είχε, επίσης, μια σειρά από διπλωματικές συγκρούσεις με περιφερειακές δυνάμεις, όπως τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Ισραήλ, ενώ διατάραξε σημαντικά τις ήδη τεταμένες σχέσεις της με την Ελλάδα και την Κύπρο για την ΑΟΖ, με την αποστολή των περίφημων γεωτρυπάνων της και φυσικά με τις ΗΠΑ.
Η αγορά των ρωσικών πυραύλων S-400 οδήγησε σε κυρώσεις κατά της Τουρκίας, με το αμερικανικό Κογκρέσο να βάζει φρένο στην πώληση των μαχητικών αεροσκαφών F-16.
Η διατάραξη των άλλοτε στενών σχέσεων Ουάσιγκτον-Αγκύρας έγινε μεγαλύτερη όταν ο Ερντογάν τάχθηκε με τον τρόπο του στο πλευρό του Βλαντιμίρ Πούτιν, στον πόλεμο της Ουκρανίας, κάνοντας πολλούς να αμφισβητήσουν τη δέσμευση της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ.
Οι αντιρρήσεις της Άγκυρας στις αιτήσεις ένταξης στο ΝΑΤΟ από τη Σουηδία και τη Φινλανδία έχουν επίσης αυξήσει την ένταση, παρότι η Τουρκία μεσολάβησε στη συμφωνία για τις εξαγωγές ουκρανικού σιταριού.
Πληθωρισμός και κόστος ζωής πριονίζουν την καρέκλα του
Η πρώτη από τις δύο δεκαετίες της διακυβέρνησης του Ερντογάν χαρακτηρίστηκε από ραγδαία οικονομική ανάπτυξη, γεγονός που του έδωσε μια επιπλέον εκλογική ώθηση. Τα τελευταία 10 χρόνια, ωστόσο, παρατηρήθηκε μείωση της ευημερίας των πολιτών γεγονός που έπληξε τη δημοτικότητά του.
Το Κόμμα του AKP εξακολουθεί να είναι το ισχυρότερο κόμμα και πιθανότατα παραμένει πρώτη δύναμη στο κοινοβούλιο, αλλά οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Ερντογάν υστερεί έναντι ορισμένων πιθανών προεδρικών υποψηφίων της αντιπολίτευσης.
Γνωρίζοντας ότι το αυξανόμενο κόστος ζωής απειλεί τις προοπτικές επανεκλογής του, ο Ερντογάν προχώρησε σε γνωστά προεκλογικά τερτίπια, όπως ο διπλασιασμός του κατώτατου μισθού και το δικαίωμα πρόωρης συνταξιοδότησης περίπου 2 εκατομμυρίων εργαζομένων.
Τα δύο κύρια κόμματα της αντιπολίτευσης, το κοσμικό Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) και το κεντροδεξιό εθνικιστικό Κόμμα IYI, έχουν συμμαχήσει με τέσσερα μικρότερα κόμματα κάτω από μια πλατφόρμα, η οποία θα ανέτρεπε πολλές από τις πολιτικές που φέρουν την υπογραφή του Ερντογάν, με βασικότερη όλων την κατάργηση της ανορθόδοξης πολιτικής του στην οικονομία.
Παρότι η εξακομματική συμμαχία επιδιώκει να σφυρηλατήσει μια ενιαία στάση απέναντι στον Ερντογάν δεν έχει ακόμη συμφωνήσει στον υποψήφιο κοινής αποδοχής που θα αντιπαραθέσει απέναντι στον Ερντογάν για την προεδρία.
Ο αρχηγός του CHP, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, θεωρείται ως ένας άτονος ακτιβιστής ενώ ο ισχυρός δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης και πολιτική απαγόρευση τον Δεκέμβριο για προσβολή εκλογικών στελεχών – μια καταδίκη που έχει επικριθεί έντονα.
Παράλληλα, το ανώτατο δικαστήριο της Τουρκίας εκδικάζει υπόθεση για το κλείσιμο του τρίτου μεγαλύτερου κοινοβουλευτικού κόμματος, του φιλοκουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών (HDP), με τον πρώην ηγέτη του Σελαχατίν Ντεμιρτάς να βρίσκεται στη φυλακή και τα περιουσιακά στοιχεία του κόμματος να έχουν παγώσει.
(με πληροφορίες από το Reuters)
