Ηλεκτρονικές απάτες: Τα κόλπα που αρπάζουν τις καταθέσεις [διαγράμματα]

Σε έξαρση βρίσκονται οι ηλεκτρονικές απάτες στην Ελλάδα, γεγονός που οφείλεται όχι μόνο στη μεγάλη διείσδυση του internet και των κινητών τηλεφώνων, αλλά και στο γεγονός ότι οι κυβερνοεγκληματίες ανακαλύπτουν συνεχώς νέους τρόπους εξαπάτησης.

Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το 2022, σύμφωνα με τα οποία περίπου 16 εκατ. ευρώ έχασαν οι Έλληνες πολίτες λόγω απάτης μέσω συναλλαγών με κάρτες πληρωμών.

Καθημερινό πλέον είναι το φαινόμενο, πολλοί πολίτες να δέχονται το τελευταίο διάστημα ψεύτικα email που επικαλούνται τα ΕΛΤΑ ή την εφορία και ζητούν στους χρήστες να βάλουν στοιχεία των τραπεζικών κωδικών τους με στόχο την απόσπαση των κωδικών αυτών ή τα πλήρη στοιχεία καρτών για να προχωρήσουν στη συνέχεια στην εκτέλεση συναλλαγών-απάτη.

Οι επιθέσεις των δραστών μέσω e-mails, SMS και τηλεφώνου συνεχίζονται με αμείωτη ένταση, οδηγώντας τα υποψήφια θύματα στην απώλεια μεγάλων σε αρκετές περιπτώσεις χρηματικών ποσών.

Στα περιστατικά απάτης στις συναλλαγές με κάρτες πληρωμών το 2022 ναι μεν καταγράφηκε μείωση του αριθμού συναλλαγών απάτης κατά 27% σε σχέση με το 2021, μια στις 6.700 συναλλαγές αποτελεί απάτη, παρόλα αυτά τα ποσά που «κάνουν φτερά» είναι περισσότερα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, η αξία των συναλλαγών απάτης αυξήθηκε κατά 21% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Παρά ταύτα, ο δείκτης της αναλογίας της αξίας των συναλλαγών εξακολούθησε να διατηρείται στο χαμηλό επίπεδο του 0,002% αντιστοιχώντας σε 1 ευρώ αξία απάτης ανά 5.700 ευρώ αξία συναλλαγών.

Μεγαλύτερη αύξηση απάτης σε ΑΤΜ και POS

Σε ό,τι αφορά την αύξηση της αξίας των συναλλαγών απάτης σε ATM και POS σε σχέση με το 2021, παρατηρείται ότι ο κύριος λόγος της αύξησης ήταν τα περιστατικά απάτης που προκύπτουν από μη νόμιμες συναλλαγές σε ATM και POS οι οποίες έχουν διενεργηθεί με τη χρήση χαμένης/κλεμμένης κάρτας. 

Συγκεκριμένα η αξία των συναλλαγών απάτης που έχουν διενεργηθεί με τη χρήση χαμένης/κλεμμένης κάρτας σε ATM αυξήθηκε κατά 92% σε 1,3 εκατ. ευρώ, από 705 χιλ. ευρώ το 2021, ενώ η αξία των συναλλαγών απάτης που έχουν διενεργηθεί με τη χρήση χαμένης/κλεμμένης κάρτας σε POS αυξήθηκε κατά 147% σε 1,7 εκατ. ευρώ, από 701 χιλ. ευρώ το 2021. 

Σε ότι αφορά την απάτη που διενεργείται στις εξ αποστάσεως συναλλαγές, διαπιστώνεται ότι οι περισσότερες συναλλαγές απάτης αφορούν συναλλαγές μέσω διαδικτύου και κυρίως διαδικτυακές συναλλαγές με επιχειρήσεις του εξωτερικού, όπως και τα προηγούμενα έτη.  

Οι οικονομικές ζημίες που προκύπτουν από τις συναλλαγές απάτης επιμερίζονται στα συμβαλλόμενα μέρη της συναλλαγής ανάλογα με την υπαιτιότητά τους. 

Με βάση την κατανομή των ζημιών μεταξύ των τριών συμβαλλόμενων μερών στον κύκλο συναλλαγών με κάρτες πληρωμών), διαπιστώνεται ότι το μεγαλύτερο μέρος της ζημίας επιβαρύνει τους κατόχους καρτών και τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών που αποδέχονται συναλλαγές με κάρτες με αντίστοιχα ποσοστά επιβάρυνσης 48% και 43% της συνολικής.

Οι πιο επικίνδυνες απάτες

Η Αστυνομία γνωστοποιεί τις κυριότερες μορφές διαδικτυακής απάτης και είναι οι ακόλουθες:

• Phishing προσωπικών στοιχείων. Πραγματοποιείται συνήθως με τη αποστολή emails από υποτιθέμενη υπαρκτή και νόμιμη εταιρεία, το οποίο περιλαμβάνει ύποπτο link ή συνημμένο αρχείο.
• Απάτες με πιστωτικές κάρτες. Πραγματοποιούνται με την αλίευση (phishing) στο διαδίκτυο των ευαίσθητων
  προσωπικών δεδομένων και κυρίως στοιχεία τραπεζικών λογαριασμών μέσω υπερσυνδέσμου που οδηγεί συνήθως σε πλασματική ιστοσελίδα τράπεζας.
• «Νιγηριανή» Απάτη. Στην περίπτωση αυτή αποστέλλονται emails, με τα οποία πληροφορούν ότι κάποιος χρειάζεται τη βοήθειά σας προκειμένου να μεταφέρει ένα υψηλό χρηματικό ποσό (ή κληρονομιά), έναντι μεγάλης υποσχόμενης αμοιβής.
• Σε διαδικτυακές αγορές. Δημοσίευση προσφορών, οι οποίες είναι πολύ καλές για να είναι αληθινές και είναι διαθέσιμες για περιορισμένο χρονικό διάστημα.
• Ισπανικό Λόττο. Ενημέρωση μέσω email ότι έχετε κερδίσει ένα μεγάλο χρηματικό ποσό σε ηλεκτρονική κλήρωση
• Με χορήγηση δανείων. Αναρτήσεις σε σελίδες κοινωνικής δικτύωσης για δάνεια με ευνοϊκούς όρους από μη αδειοδοτούμενους φορείς.
• Με αγγελίες μέσω διαδικτύου. Δημοσίευση απατηλών αγγελιών στο διαδίκτυο για μίσθωση κατοικιών, εύρεση εργασίας ή αγοραπωλησίες προϊόντων.

Πηγή ΟΤ