Η αναστολή από τη Ρωσία της τελευταίας εναπομείνασας συνθήκης με τις Ηνωμένες Πολιτείες για τα πυρηνικά όπλα μπορεί να έχει βάλει ταφόπλακα στις ελπίδες να προσέλθει η Κίνα στο τραπέζι για να αρχίσει να μιλά για τα δικά της ταχέως επιταχυνόμενα προγράμματα πυρηνικών όπλων.
Διπλωμάτες και αναλυτές ασφαλείας είχαν υποστηρίξει την προοπτική η Κίνα να πειστεί με κάποιο τρόπο να συμμετάσχει στις συνομιλίες Ρωσίας-ΗΠΑ για την παράταση της συνθήκης New Start (πριν από τη λήξη της το 2026) ώστε να να αμβλυνθούν οι αυξανόμενοι φόβοι για τον ταχύ στρατιωτικό εκσυγχρονισμό της.
Σε ομιλία του ενόψει της πρώτης επετείου της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο Ρώσος πρόεδρος ανακοίνωσε ότι η Ρωσία ανέστειλε τη συνθήκη που υπογράφηκε το 2010, η οποία περιόριζε σε 1.550 τον αριθμό στρατηγικών πυρηνικών κεφαλών που μπορούσαν να αναπτύξουν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία, ενώ προβλέπονταν αμοιβαίες επιθεωρήσεις.
Ο Τονγκ Ζάο, ένας πυρηνικός ειδικός στο Carnegie Endowment for International Peace με έδρα τις ΗΠΑ, πιστεύει ότι η κίνηση του Πούτιν περιορίζει τις προοπτικές πυρηνικής συνεργασίας ΗΠΑ-Κίνας.
Αυξανόμενη πυρηνική δύναμη
Ως πυρηνική δύναμη από τις αρχές της δεκαετίας του 1960, η Κίνα για δεκαετίες διατηρούσε έναν μικρό αριθμό πυρηνικών κεφαλών και πυραύλων ως αποτρεπτικό μέσο με τη δέσμευση ότι δεν θα τα χρησιμοποιούσε πρώτη («μη πρώτη χρήση»)
Αυτή η υπόσχεση παραμένει η επίσημη πολιτική της, αλλά το οπλοστάσιο που την περιβάλλει έχει αυξηθεί ραγδαία τα τελευταία χρόνια ως μέρος του ευρύτερου στρατιωτικού εκσυγχρονισμού του Πεκίνου υπό τον πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ.
Ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός έχει τώρα τη δυνατότητα να εκτοξεύει πυρηνικά οπλισμένους πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς από υποβρύχια, αεροσκάφη και σιλό στο εσωτερικό της χώρας – μια «πυρηνική τριάδα» που ορισμένοι ειδικοί φοβούνται ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί, για παράδειγμα, για να εξαναγκάσει τους αντιπάλους σε μια σύγκρουση για την Ταϊβάν.
Η ετήσια έκθεση του Πενταγώνου για την Κίνα που κυκλοφόρησε τον περασμένο Νοέμβριο σημείωσε ότι το Πεκίνο φαίνεται να επιταχύνει την πυρηνική επέκτασή του και πως έχει αποθηκευμένες περισσότερες από 400 κεφαλές.
Μέχρι το 2035 – όταν η ηγεσία του κυβερνώντος Κομμουνιστικού Κόμματος θέλει να εκσυγχρονιστεί πλήρως ο στρατός του – πιθανότατα θα διαθέτει 1.500 πυρηνικές κεφαλές και μια προηγμένη σειρά πυραύλων, σύμφωνα με το Πεντάγωνο.
Ένα μήνα νωρίτερα, το Nuclear Posture Review της Ουάσιγκτον ανέφερε ότι το Πεκίνο ήταν απρόθυμο να εμπλακεί σε στρατηγικές συζητήσεις για τα πυρηνικά, αλλά ότι απαιτούνται τόσο διμερείς όσο και πολυμερείς συνομιλίες.
«Το εύρος και ο ρυθμός της πυρηνικής επέκτασης της Κίνας, καθώς και η έλλειψη διαφάνειας και η αυξανόμενη στρατιωτική της δύναμη, εγείρουν ερωτήματα σχετικά με τις προθέσεις, τη στρατηγική και το δόγμα της πυρηνικής ενέργειας και τις αντιλήψεις για στρατηγική σταθερότητα», ανέφερε.
Αυτό που προβληματίζει περισσότερο, ωστόσο, είναι μια ενδεχόμενη απομάκρυνση της Κίνας από τη δέσμευσή της για «μη πρώτη χρήση» με πρόσχημα π.χ. την Ταϊβάν. Κι αυτό γίνεται πλέον πιο εύκολο, από τη στιγμή που δεν υπάρχει η συνθήκη New Start μεταξύ Ρωσίας-ΗΠΑ και δεδομένων των στενών σχέσεων μεταξύ Μόσχας και Πεκίνου.
