Υπάρχουν δύο μεγάλα ερωτήματα. Το πρώτο: για ποιο λόγο η Χαμάς προκάλεσε το μακελειό της 7ης Οκτωβρίου; Και το δεύτερο: δεν ήξερε τι επρόκειτο να ακολουθήσει με την αντίδραση του Ισραήλ;
Η απάντηση στο πρώτο ερώτημα είναι πολλαπλή: η οργάνωση κινήθηκε τόσο βίαια προκειμένου να αποτρέψει την προσέγγιση Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας. Επρόκειτο για μία σύγκλιση που θα ανέτρεπε ιστορικά δεδομένα στην περιοχή. Αλλά δεν ήταν μόνο αυτός ο λόγος. Η Χαμάς ήθελε να δείξει στη διεθνή κοινότητα ότι έχει κυρίαρχο λόγο στο Μεσανατολικό, σε αντίθεση με τη «προδοτική» Φατάχ που διοικεί τη Δυτική Όχθη. Ασφαλώς επένδυσε και στην άνοδο του αντισημιτισμού σε διεθνές επίπεδο.
Η απάντηση στο δεύτερο ερώτημα είναι σκληρή. Η ηγεσία της Χαμάς γνώριζε πώς θα αντιδρούσε το Ισραήλ. Δεν είναι δυνατό να μην προέβλεπε τι επρόκειτο να ακολουθήσει. Λουτρό αίματος και ισοπέδωση της Γάζας. Ενδεχομένως αποδέχθηκε τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων εκτιμώντας ότι έτσι θα κινηθούν γρανάζια για την αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους. Όμως αυτή η προσέγγιση δεν δείχνει αφελής;
Στον τακτικό της σχεδιασμό, πέτυχε. Προκάλεσε σοκ, διέλυσε το αφήγημα της ισραηλινής ασφάλειας και σήκωσε τεράστιο κύμα αντισημιτισμού ανά τον κόσμο ή, αν θέλετε, κατέστησε τη διεθνή κοινή γνώμη εχθρική προς το Ισραήλ. Κέρδισε μία στιγμή «θριάμβου», αλλά έχασε το μέλλον. Και χιλιάδες αθώους.
Και τώρα συζητάει την πρόταση του Τραμπ για ειρήνευση. Αν βάλει κάτω τα δεδομένα, το άθροισμα έχει αρνητικό πρόσημο. Πέρα από την καταστροφή της Γάζας, τη σφαγή χιλιάδων αμάχων και τον θάνατο ηγετικών στελεχών της, η Χαμάς έχασε τους συμμάχους της. Το Ιράν ξεδοντιάστηκε και ταπεινώθηκε. Η Χεζμπολάχ την έπαθε με τους βομβητές. Οι Χούθι είδαν τον ηγέτη τους να δολοφονείται. Η Αίγυπτος τής έκλεισε την πόρτα, η Τουρκία και το Κατάρ την πιέζουν για να συμβιβαστεί. Και το κυριότερο: η υπόθεση του παλαιστινιακού κράτους δεν τίθεται καν ως θέμα συζήτησης. Και αν ανοίξει ποτέ αυτή η κουβέντα, η Χαμάς δεν θα βρίσκεται στο τραπέζι. Τι έμεινε; Η διαπραγμάτευση για τον οπλισμό και το αίτημα για συμμετοχή Παλαιστινίων στη διοίκηση της Γάζας. Αν υπάρχει κάποιο κέρδος, είναι η αναγνώριση της ως συνομιλητή και μάλιστα από τις ΗΠΑ. Μέχρι εκεί. Και άγνωστο για πόσο.
Και το Ισραήλ πληγώθηκε. Στις 7 Οκτωβρίου ταπεινώθηκε, είχε ανθρώπινες απώλειες και αντιμετωπίζει κύμα οργής σε όλον τον κόσμο. Όμως, να το παράδοξο, δεν έχασε τους φίλους του. Επίσης ξεφορτώθηκε εχθρούς, όπως η Χεζμπολάχ και η Χούθι, ενώ το Ιράν λούφαξε. Και φυσικά ενίσχυσε τη στάση του στο θέμα του παλαιστινιακού κράτους.
Στο τέλος μένει η απορία. Γιατί έγιναν όλα αυτά; Αν το δούμε κυνικά και ιστορικά, η απάντηση έρχεται μόνη της. Γιατί, έτσι όπως είναι τα πράγματα εκεί, κάποια στιγμή θα συνέβαινε. Η Ιστορία δεν χρειάζεται προθέσεις για να ξεσπάσει. Αρκεί η συσσώρευση της έντασης, οργής και φόβου.
