Η Ζοζεφίνα Τζονάκα νόσησε από καρκίνο σε νεαρή ηλικία «Δεν είμαι ίδια από τότε ούτε και κάποια άλλη»

Ο καρκίνος του μαστού φέρνει στο φως μια άλλη πραγματικότητα: τη σχέση της γυναίκας με τον εαυτό της, το σώμα της, τον χρόνο. Μέσα από τη διαδρομή της ασθένειας, όσα θεωρούνταν αυτονόητα αποκτούν νέο βάρος και τα απλά πράγματα επανακτούν το νόημά τους. Δεν υπάρχει τίποτα ηρωικό σε αυτή τη διαδικασία. Μόνο μια βαθιά ανάγκη να κατανοηθεί η ζωή χωρίς φίλτρα. Εκεί αρχίζει η αλήθεια, στην πιο σιωπηλή μορφή της δύναμης.Μέσα από την προσωπική της εμπειρία και με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου του Μαστού, η Ζοζεφίνα Τζονάκα, εκπαιδευμένη εθελόντρια του Πανελληνίου Συλλόγου Γυναικών με Καρκίνο Μαστού Άλμα Ζωής, εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής με MSc στις Ειδικές Αναπτυξιακές Διαταραχές Σχολικών Ικανοτήτων, μιλά για το σώμα που μαθαίνει ξανά να εμπιστεύεται τη ζωή, για τον φόβο που μετατρέπεται σε συνείδηση και για τη στιγμή που η επιβίωση παύει να είναι αγώνας και γίνεται επίγνωση.Η δυναμική survivor που μας εμπνέει όλες και κάθε μία ξεχωριστά, μιλά καθαρά, χωρίς μελοδραματισμό, για όλα όσα δεν φαίνονται: τη σιωπή, τη δύναμη, την τρυφερότητα που χρειάζεται για να συνεχίσεις. Το λες και μια κατάθεση ζωής, ειπωμένη με τη διαύγεια εκείνων που έμαθαν στο πιο δύσκολο μάθημα τι σημαίνει να ζεις.

Survivor & Εκπαιδευμένη Εθελόντρια του Πανελληνίου Συλλόγου Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «Άλμα Ζωής»
Εκπαιδευτικός Γενικής και Ειδικής Αγωγής
MSc στις Ειδικές Αναπτυξιακές Διαταραχές Σχολικών Ικανοτήτων

Survivor & Εκπαιδευμένη Εθελόντρια του Πανελληνίου Συλλόγου Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «Άλμα Ζωής»
Εκπαιδευτικός Γενικής και Ειδικής Αγωγής
MSc στις Ειδικές Αναπτυξιακές Διαταραχές Σχολικών Ικανοτήτων

Κυρία Τζονάκα, αν γυρίζατε πίσω στον χρόνο, στη στιγμή που ξεκινούσε αυτή η διαδρομή, πώς θα την αφηγούσασταν σήμερα; Ποια εικόνα, ποια σκέψη ή ποιο πρόσωπο θα ήταν το πρώτο καρέ μιας ιστορίας που άλλαξε τη ζωή σας;Σε ένα ιατρείο το πρώτο καρέ, προσπαθώντας να ακούσω τη φωνή του γιατρού να μου αναγγέλλει το… ανείπωτο. Στην αρχή φόβος και σιωπή. Ο χρόνος πάγωσε. Ο κόσμος γύρω μου χάθηκε. Κι ύστερα, το επόμενο καρέ, η εικόνα που δεν θα ξεχάσω ποτέ – το προσωπάκι της δίχρονης κόρης μου. Τα ματάκια της γεμάτα ζωή, προσμονή, αθωότητα. Εκεί, μέσα μου, γεννήθηκε μια υπόσχεση: «Θα ζήσω. Θα παλέψω για να σε δω να μεγαλώνεις». Αυτή η υπόσχεση έγινε η δύναμή μου. Με συνόδευε σε κάθε βήμα, σε κάθε φόβο, σε κάθε άυπνη νύχτα. Κι όταν τελικά ξαναβρήκα το φως, κατάλαβα πως αυτή η διαδρομή με δίδαξε τι σημαίνει να αγαπάς.Ο καρκίνος του μαστού συχνά περιγράφεται ως «μάχη». Εσείς πώς θα ονομάζατε τη δική σας εμπειρία; Υπάρχει κάποια λέξη που να αποδίδει καλύτερα αυτό που πραγματικά ζήσατε;Για μένα ο καρκίνος δεν ήταν μάχη, ήταν ένα μάθημα αντοχής. Ένα μάθημα που δεν το διάλεξα, αλλά που τελικά με δίδαξε να αντέχω τον φόβο, την αβεβαιότητα, την απώλεια, αλλά και να βρίσκω δύναμη μέσα σε στιγμές που νόμιζα πως δεν είχα καμία.Ήταν ένα σχολείο ψυχής, όπου κάθε πόνος είχε κάτι να μου πει και κάθε μικρή νίκη ήταν μια υπενθύμιση ότι η ζωή, ακόμη κι όταν πονά, αξίζει.Πολλές γυναίκες νιώθουν ότι μετά τον καρκίνο δεν είναι «οι ίδιες», αλλά ούτε και «κάποιες άλλες». Εσείς ποια νιώθετε ότι γίνατε και ποιο κομμάτι του παλιού σας εαυτού αποφασίσατε να αφήσετε πίσω;Ο καρκίνος του μαστού συχνά αφήνει πίσω του ένα «πριν» και ένα «μετά». Δεν πρόκειται απλώς για αλλαγή στην εμφάνιση ή στο σώμα, αλλά για εσωτερική μεταμόρφωση. Μια νέα σχέση με τη ζωή, τον χρόνο, τον εαυτό.Ήθελα να φαίνομαι πάντα δυνατή, να τρέχω, να προλαβαίνω, να ικανοποιώ όλους. Έμαθα να ακούω το σώμα μου, να σέβομαι τα όριά μου, να δίνω χώρο στα συναισθήματά μου.Έγινα ίσως πιο ήρεμη, πιο συνειδητή, πιο παρούσα. Εκτίμησα τη δύναμη της απλότητας, μιας αγκαλιάς, μιας μέρας χωρίς πόνο.Μετά τον καρκίνο, δεν είμαι η ίδια -αλλά ούτε και κάποια άλλη. Είμαι μια πιο αληθινή εκδοχή του εαυτού μου.Όταν νοσεί μια γυναίκα σε νεαρή ηλικία, ο κόσμος γύρω της τρέχει πιο γρήγορα απ’ όσο μπορεί να ακολουθήσει. Πώς ήταν να μιλάτε τότε για καρκίνο, όταν οι συνομήλικές σας μιλούσαν για ταξίδια, σχέδια ή έρωτες; Τι σας ξάφνιασε περισσότερο -η ίδια η ασθένεια ή η απόσταση που δημιούργησε από τη ζωή που γνωρίζατε;Πράγματι κάποιος πάτησε ένα pause, μία παύση στη δική μου πορεία. Είναι αλήθεια ότι κάποιες μέρες ένιωθα σαν θεατής σε μια ταινία που δεν μπορούσα πια να παίξω.Με ξάφνιασε περισσότερο όχι τόσο η ίδια η ασθένεια, αλλά η απόσταση που δημιούργησε –ανάμεσα σ’ εμένα και τη ζωή που ήξερα, ανάμεσα στα «θέλω» μου και στα «μπορώ» μου. Και δεν σας κρύβω ότι κάποιοι φίλοι τρόμαξαν και απομακρύνθηκαν από κοντά μου τη στιγμή που τους χρειαζόμουν όσο ποτέ.Όμως μέσα σε αυτή την απόσταση, ανακάλυψα και μια νέα ματιά: να αγαπώ τις μικρές στιγμές, να εκτιμώ τη σιωπή, να μην αναβάλω τη χαρά και να αντέχω ακόμα και την απώλεια, το πληγωμένο μου σώμα, τη φοβισμένη ψυχή μου.Ίσως τελικά η ζωή δεν με πήγε πίσω –απλώς μου έδειξε πιο νωρίς πόσο πολύτιμη είναι.Ο καρκίνος σε νεαρή ηλικία αλλάζει ριζικά τη σχέση με το μέλλον, με τη μητρότητα, τη σεξουαλικότητα, τη γονιμότητα, τη ζωή που δεν έχει ακόμη ζήσει κανείς. Πώς ισορροπεί μια γυναίκα ανάμεσα στην επιθυμία να ονειρεύεται και στην ανάγκη να επιβιώσει;Ναι, αλλάζει τα πάντα -το σώμα, τη σχέση με τον εαυτό, με το μέλλον, με τα όνειρα που δεν πρόλαβες ακόμα να ζήσεις. «Άραγε θα υπάρξει αύριο για μένα»;Η ισορροπία ανάμεσα στο να επιβιώνεις και να ονειρεύεσαι είναι λεπτή -και κάποιες μέρες μοιάζει αδύνατη. Όμως εκεί κατάλαβα ότι δεν χρειάζεται να διαλέξεις. Μπορείς να κάνεις και τα δύο, λίγο λίγο, με τον δικό σου ρυθμό.Να παλεύεις για τη ζωή σου, αλλά και να αφήνεις χώρο για τα όνειρα που σε κρατούν ζωντανή.Γιατί τελικά, το να επιβιώνεις είναι κι αυτό μια πράξη αγάπης προς το μέλλον -προς όσα θέλεις ακόμη να ζήσεις, προς τους ανθρώπους που αγαπάς, προς το παιδί σου που σε περιμένει να το μεγαλώσεις. Σε αυτά τα μικρά όνειρα, ξαναβρήκα το μέλλον μου.Η σεξουαλικότητα δέχεται πλήγμα. Αν όμως το σώμα σου αγαπήθηκε και υπήρξε επιθυμητό στο παρελθόν αυτή η αγάπη επιστρέφεται γιατί οδηγεί στην ολότητα του «είναι» μας όχι μόνο στη σάρκα. Δεν ήμουν μισή, ήμουν πληγωμένη.Το σώμα, από αντικείμενο ομορφιάς και δύναμης, γίνεται ξαφνικά τόπος επιβίωσης. Πώς μεταμορφώθηκε η σχέση σας με αυτό μέσα από τη διαδικασία της ασθένειας και της αποκατάστασης;Το σώμα μου… Παλιά το έβλεπα σαν κάτι δεδομένο -πηγή ομορφιάς, δύναμης, θηλυκότητας. Κι ύστερα, μέσα σε μια στιγμή, έγινε τόπος επιβίωσης.Ένα σώμα που πονούσε, που άλλαζε, που κουβαλούσε ουλές -εξωτερικές και εσωτερικές.Στην αρχή δυσκολεύτηκα να το αναγνωρίσω. Ένιωθα ξένη μέσα του.Όμως σιγά σιγά, άρχισα να το βλέπω αλλιώς: όχι σαν σώμα που πληγώθηκε, που αρρώστησε, αλλά σαν σώμα που άντεξε.Το αγάπησα ξανά -αυτή τη φορά πιο βαθιά. Γιατί μου απέδειξε ότι είναι δυνατό, ότι μπορεί να θεραπεύεται, να προσαρμόζεται, να σηκώνεται κάθε φορά που πέφτει.Σήμερα δεν το βλέπω με τη ματιά της ματαιοδοξίας, αλλά της ευγνωμοσύνης. Κάθε ουλή είναι ένα σημάδι ζωής. Κάθε αλλαγή, μια υπενθύμιση πως η ομορφιά δεν είναι στην τελειότητα, αλλά στην αντοχή.Όταν η ζωή διακόπτεται από μια διάγνωση, ο χρόνος αποκτά άλλη πυκνότητα. Πώς αλλάζει η αίσθηση του χρόνου και της καθημερινότητας όταν το μέλλον παύει να θεωρείται δεδομένο;Εδώ ο χρόνος δεν κυλά πια αδιάφορα. Κάθε μέρα αποκτά νόημα, κάθε στιγμή αξιολογείται διαφορετικά.Πριν, το μέλλον φαινόταν δεδομένο, σαν να υπήρχε πάντα χρόνος για όλα -για ταξίδια, για σχέδια, για εκπλήξεις. Κάθε μέρα αποκτά άλλη αξία, κάθε χαμόγελο, κάθε αγκαλιά, κάθε μικρή στιγμή μοιάζει σαν δώρο.Η καθημερινότητα, που πριν φαινόταν απλή και δεδομένη, τώρα αποκτά πυκνότητα: ένα φλιτζάνι καφέ το πρωί, μια βόλτα στον ήλιο, ένας διάλογος με φίλο, ένα ωραίο βιβλίο, η μουσική, ο χορός όλα γίνονται πηγές ευγνωμοσύνης.Έμαθα να ζω με τον χρόνο πιο συνειδητά, να εκτιμώ το παρόν, να δουλεύω με πάθος και αφοσίωση. Και μέσα σε αυτή τη νέα πραγματικότητα, βρήκα μια απροσδόκητη ελευθερία: τη δυνατότητα να αγαπώ, να αισθάνομαι και να ζώ πιο βαθιά.Πολλές γυναίκες περιγράφουν την περίοδο της θεραπείας ως μια σιωπή, μια μοναξιά που ούτε η αγάπη των άλλων δεν γεμίζει. Πώς βιώσατε εσείς αυτή τη σιωπή και τι την έσπασε για εσάς;Η σιωπή ζυγίζει περισσότερο από κάθε λέξη. Υπήρξαν στιγμές που ένιωθα μόνη μέσα στον πόνο, στις αλλαγές στο σώμα μου, στις νύχτες που το μυαλό δεν ησύχαζε.Μέσα σ’ αυτή τη μοναξιά, έμαθα να αφουγκράζομαι εμένα. Και τότε η σιωπή γινόταν χώρος δύναμης, ένα ήσυχο καταφύγιο που με ενδυνάμωνε για να συνεχίζω να ζω.Σε αυτόν τον αγώνα νικά η ανθρώπινη ροπή προς τη ζωή. Η σιωπή έσπαγε με το χαμόγελο της κόρης μου, την αγκαλιά του συντρόφου μου, τις κουβέντες με φίλους που με άκουγαν χωρίς να κρίνουν, η επαφή μου με το σύλλογο Άλμα Ζωής, η ψυχοθεραπεία μου, ακόμα και οι μικρές νίκες μέσα από την ίδια μου τη θεραπεία -ένα βήμα χωρίς πόνο, μια μέρα χωρίς φόβο.Μετά τη θεραπεία ξεκινά μια δεύτερη διαδρομή, η ζωή «μετά». Ποιο ήταν για εσάς το πιο δύσκολο κομμάτι της επιστροφής στην κανονικότητα και τι σημαίνει τελικά «επιστροφή»;Το πιο δύσκολο κομμάτι δεν ήταν οι φυσικές αλλαγές ή οι εξετάσεις που συνεχίζονται· ήταν να ξαναμάθω να ζω χωρίς να συγκρίνω συνεχώς το «τώρα» με το «πριν», χωρίς να με κυριεύει ο φόβος ή η αμφιβολία.Η επιστροφή δεν σημαίνει επιστροφή σε αυτό που ήμουν. Σημαίνει να δημιουργήσεις μια νέα κανονικότητα, να ξαναγνωρίσεις το σώμα και τον εαυτό σου, να δώσεις χώρο στα όνειρα που μένουν ζωντανά παρά τον πόνο που πέρασες.Σημαίνει να αποδέχεσαι ότι η ζωή συνεχίζεται με άλλο ρυθμό -πιο ευαίσθητη, πιο συνειδητή, πιο γεμάτη νόημα. Και τελικά, η επιστροφή είναι ένα ταξίδι που μαθαίνεις να εκτιμάς κάθε μέρα, όχι ως δεδομένη, αλλά ως πολύτιμη.Ως Survivor, γυναίκα και εθελόντρια, έχετε πλέον στραμμένο βλέμμα προς όσες τώρα ξεκινούν αυτή τη διαδρομή. Τι σας διδάσκει η επαφή μαζί τους και πώς επαναπροσδιορίζετε μέσα από εκείνες τη δική σας ίαση;Μέσα από αυτές τις γυναίκες, επαναπροσδιορίζω τη δική μου ίαση: καταλαβαίνω πόσο πολύ έχω μεγαλώσει, πόσο έχω μάθει να αγαπώ τη ζωή και το σώμα μου, πόσο η αντοχή μου μπορεί να γίνει φως για τις άλλες.Το να μοιράζομαι εμπειρία, φόβους, συμβουλές ή απλώς ένα βλέμμα κατανόησης, μου υπενθυμίζει ότι η ίαση δεν είναι μόνο σωματική ή ψυχική -είναι συλλογική και ότι κάθε μικρή πράξη αγάπης προς τις άλλες γυναίκες που υποφέρουν είναι και μια πράξη αγάπης προς τον εαυτό μου.Κι έτσι, η διαδρομή που ξεκίνησε ως προσωπική μάχη γίνεται κοινό ταξίδι ελπίδας και δύναμης.Η πρόληψη συχνά παρουσιάζεται ως ιατρική υποχρέωση, όχι ως πράξη αυτοσεβασμού. Πώς πιστεύετε ότι μπορεί να αλλάξει η νοοτροπία των γυναικών ώστε ο έλεγχος να πάψει να είναι φόβος και να γίνει μορφή φροντίδας;Η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση είναι και το κεντρικό σύνθημα του συλλόγου ΑΛΜΑ ΖΩΗΣ. Η πρόληψη δεν είναι υποχρέωση ή φόβος, αλλά πράξη αγάπης και φροντίδας. Κάθε έλεγχος, κάθε εξέταση, δεν είναι μια υπενθύμιση κινδύνου, αλλά μια δήλωση αγάπης προς τον εαυτό μας προ το «ιερό» σώμα: «Σε νοιάζομαι. Σε σέβομαι. Θέλω να ζω». Η αλλαγή νοοτροπίας μπορεί να γίνει μέσα από την εκπαίδευση, την ανοιχτή συζήτηση και τα θετικά πρότυπα. Όταν οι γυναίκες βλέπουν άλλες γυναίκες να μοιράζονται τις εμπειρίες τους με ειλικρίνεια, να φροντίζουν τον εαυτό τους, να αναλαμβάνουν δράση χωρίς φόβο, τότε ο έλεγχος μετατρέπεται από άγχος σε δύναμη.Η πρόληψη μπορεί να γίνει συνήθεια, όχι καταναγκασμός, γιατί είναι ένα δώρο στον εαυτό μας και σε όσους αγαπάμε. Και μέσα σε αυτό το δώρο, ξαναβρίσκουμε το δικαίωμα να ζούμε και να ονειρευόμαστε χωρίς άγχος για το άγνωστο.Η εμπειρία μιας ασθένειας αλλάζει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τη ζωή, τον χρόνο, ακόμη και τη θνητότητα. Τι φοβάστε λιγότερο -ή περισσότερο- μετά από όλο αυτό;Μετά από ένα μακρύ και άγνωστο ταξίδι που με έφερε σε επαφή με τη θνητότητα πολύ νωρίς, καθώς ήμουν μόνο 37 ετών, πρώτα από όλα φοβάμαι μην «ξεχάσω». Φοβάμαι να μην εκτιμήσω τη ζωή, να μην ζήσω κάθε μέρα με επίγνωση, να αφήσω τις στιγμές να περνούν χωρίς παρουσία και αγάπη. Φοβάμαι λιγότερο τα ασήμαντα, τις μικρές απογοητεύσεις, τη γνώμη των άλλων, τα μικροπράγματα που κάποτε με απασχολούσαν αδιάκοπα.Η αληθινή δύναμη δεν είναι να ελέγχεις τα πάντα, αλλά να αγαπάς, να νιώθεις και να ζεις με πληρότητα την κάθε στιγμή.Θέλω οι φόβοι μου να έχουν νόημα, ενώ οι μικρές αγωνίες που κάποτε με κυρίευαν να χάνονται στον χρόνο.Σε μια εποχή που ο καρκίνος του μαστού συχνά γίνεται «ροζ αφήγημα», θεωρείτε πως ο δημόσιος λόγος γύρω από την ασθένεια είναι αρκετά ειλικρινής; Πού αρχίζει η ευαισθητοποίηση και πού τελειώνει το «marketing»;Πίσω από τη γιορτινή αυτή εικόνα, αναδύεται όντως το ερώτημα: πόσο ειλικρινής είναι ο δημόσιος λόγος γύρω από την ασθένεια; Και αντίθετα πού τελειώνει η ευαισθητοποίηση και ξεκινά το marketing;Δεν υπάρχει αμφιβολία πως οι καμπάνιες ενημέρωσης συνέβαλαν θετικά. Έσπασαν τη σιωπή που κάποτε σκέπαζε την ασθένεια, μίλησαν για την πρόληψη, κινητοποίησαν γυναίκες να κάνουν μαστογραφία, ενίσχυσαν την έρευνα.Ζούμε σε μια κοινωνία όπου όλα μεταφράζονται σε κέρδος. Η ασθένεια γίνεται εμπορικό προϊόν -ένα μέσο για εταιρείες να δείξουν κοινωνική ευαισθησία, χωρίς πάντα να υπάρχει ουσιαστική συνεισφορά πίσω από το ροζ περιτύλιγμα. Μια πρακτική όπου η «ροζ κορδέλα» χρησιμοποιείται για να κτίσει θετική εικόνα σε εταιρείες, ακόμη κι αν τα προϊόντα τους ή οι πρακτικές τους είναι αμφιβόλου αποτελεσματικότητας.Ένα αφήγημα όπου η αισιοδοξία επισκιάζει την πραγματικότητα.Γιατί η πραγματικότητα του καρκίνου δεν είναι «ροζ». Είναι γεμάτη φόβο, αβεβαιότητα, σωματικό και ψυχικό πόνο. Είναι ιστορίες γυναικών που παλεύουν με θεραπείες, με το σώμα τους, με το βλέμμα της κοινωνίας. Όταν ο δημόσιος λόγος αγνοεί αυτές τις πλευρές, χάνει την ειλικρίνειά του και μετατρέπεται σε επιφανειακό σύνθημα.Η πραγματική ευαισθητοποίηση δεν βρίσκεται στα hashtags, ούτε στα ροζ προϊόντα. Βρίσκεται στη γνώση, στην πρόληψη, στην ανοιχτή συζήτηση χωρίς εξωραϊσμούς. Στο να ακούγονται οι φωνές των ίδιων των ασθενών -όχι οι καμπάνιες που μιλούν για αυτές, αλλά οι ίδιες που μιλούν μέσα από την εμπειρία τους.Ο καρκίνος του μαστού δεν χρειάζεται να γίνει «μόδα» για να γίνει ορατός. Χρειάζεται να γίνει λόγος αληθινός. Και ο δημόσιος λόγος γύρω από αυτόν να επιστρέψει εκεί όπου ανήκει: στην ανθρώπινη εμπειρία, όχι στην εμπορική εικόνα που εξαντλείται στο scroll του κινητού.Υπάρχει μια ιδιαίτερη στιγμή, όταν οι άλλοι σταματούν να σας βλέπουν ως «ασθενείς» και σας βλέπουν ξανά ως γυναίκες. Πώς βιώνετε αυτή τη μετατόπιση και τι σημαίνει για εσάς η αποκατάσταση της κανονικότητας μέσα από το βλέμμα των άλλων;Αυτή η μετατόπιση είναι απελευθερωτική και συγκινητική ταυτόχρονα. Η ίαση δεν είναι μόνο σωματική ή ψυχική, αλλά και κοινωνική: η αποκατάσταση της κανονικότητας περνά μέσα από τα βλέμματα, τις αντιδράσεις, τη φροντίδα των άλλων.Βέβαια, ποτέ δε χάνεται η γυναικεία μας υπόσταση, μόνο τραυματίζεται. Από την άλλη μας ενδιαφέρει η αποδοχή των άλλων, γίνεται ένας καθρέφτης της δικής μας επιστροφής στη ζωή, μια σιωπηλή γιορτή της αντοχής και της αγάπης. Η αρρώστια δεν μας ορίζει, μας δυναμώνει.Κυρία Τζονάκα, αν η ζωή μετά την ασθένεια είναι μια δεύτερη ευκαιρία, πώς θέλετε να τη ζήσετε; Με ποια υπόσχεση στον εαυτό σας τη ζείτε;Αν η ζωή μετά τον καρκίνο είναι μία δεύτερη ευκαιρία και όχι ένα σχήμα λόγου προς κατανάλωση, προσπαθώ να ζω με επίγνωση και πιο συνειδητά. Όχι μέσα από οθόνες αλλά μέσα από βλέμματα. Όχι κλεισμένη στον μικρόκοσμό μου αλλά ταξιδεύοντας δίπλα στη φύση ή γνωρίζοντας άλλες κουλτούρες μέσα από ταξίδια. Θέλω να ζω με ευγνωμοσύνη για ό,τι έχω κι αγαπώ. Να λέω «ευχαριστώ», να κατανοώ την ανθρώπινη συμπεριφορά, να συγχωρώ. Να πάψω να τρέφω μόνο το «εγώ» μου και να συνειδητοποιήσω ότι ανήκω σε ένα ευρύτερο σύνολο που ξέρει να μοιράζεται.ΔΕ ΘΕΛΩ ΝΑ ΞΕΧΑΣΩ ΠΟΤΕ ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΝΑ ΖΩ!

Source link