Αναλυτικά το μήνυμα του πρωθυπουργού
Συμπολίτες μου,
Είχα την πρόθεση να επικοινωνήσω μαζί σας από χθες. Εκδηλώθηκε, όμως, ο σεισμός στο Ανατολικό Αιγαίο και το ενδιαφέρον μου στράφηκε αμέσως στη Σάμο. Το νησί άντεξε. Αλλά, δυστυχώς, χάσαμε δύο παιδιά. Εκφράζω τα συλλυπητήριά μου στις οικογένειές τους και γρήγορη ανάρρωση στους τραυματίες. Η σκέψη μου, όπως και όλων μας, είναι μαζί τους, εκεί. Η φροντίδα του κράτους είναι εκεί. Και σε λίγο θα είμαι και εγώ εκεί.
Η Τουρκία μετρά, επίσης, πολλά θύματα και τεράστιες ζημιές. Επικοινώνησα ήδη με τον Πρόεδρο Erdogan. Τονίζοντας πως, πέρα από τις δυσκολίες στις σχέσεις μας, σε αυτές τις στιγμές προέχει η ενότητα των λαών μας. Γιατί, για εμάς, η προστασία της ανθρώπινης ζωής ξεπερνά σύνορα και διαφορές. Τον ευχαριστώ για τη θετική ανταπόκριση στο τηλεφώνημά μου.
Την ίδια ώρα, πάντως, η μεγάλη απειλή που πολιορκεί τη χώρα και τον πλανήτη παραμένει ο κορονοϊός. Πριν από ένα μήνα είχα εκφράσει την ελπίδα ότι θα μπορέσουμε να συνυπάρξουμε μαζί του, με προφυλάξεις που δεν θα διαταράσσουν ουσιαστικά την οικονομική και κοινωνική ζωή. Δυστυχώς, τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν έτσι.
Το σημερινό μου μήνυμα είναι εκείνο που ήθελα εξαρχής να μην χρειαστεί να κάνω. Αλλά δεν επιτρέπεται να κλείσω τα μάτια στη σκληρή πραγματικότητα. Επιβάλλεται να θέσω εκ νέου την υγεία και την ασφάλεια των Ελλήνων πάνω από κάθε άλλη επιλογή. Αυτό είναι το χρέος που έχω και αυτό υπηρετώ.
Ύστερα από μία μακρά περίοδο σταθερότητας, τα κρούσματα αυξάνονται εκθετικά και στη χώρα μας. Και οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι, σύντομα, η νέα επέλαση της πανδημίας θα κλονίσει τις αντοχές του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Δοκιμάζοντας όχι μόνο ασθενείς, αλλά και τους γιατρούς και τους νοσηλευτές μας.
Είναι, λοιπόν, η ώρα των πολιτικών αποφάσεων. Και γι’ αυτές θα σας μιλήσω, θέλοντας και πάλι να προλάβουμε τα χειρότερα, που ήδη απλώνονται σε όλη την Ευρώπη. Μόλις προχθές άλλωστε, στο έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, διαπιστώσαμε πόσο δύσκολη είναι η διαχείριση του δεύτερου κύματος του Cοvid-19, καθώς παντού ο εφιάλτης έχει επιστρέψει δριμύτερος.
Όπως την άνοιξη πετύχαμε ν’ αποκρούσουμε τον ιό και το καλοκαίρι επανεκκινήσαμε την οικονομία και τον τουρισμό, ελέγχοντας τις δυσκολίες, έτσι και τώρα οφείλουμε να κινηθούμε ξανά προληπτικά. Και με ένα δυναμικό σχέδιο τον Νοέμβριο να διεκδικήσουμε έναν πιο αισιόδοξο Δεκέμβριο. Με, όσο το δυνατόν, ομαλότερη κοινωνική ζωή και μεγαλύτερη κίνηση στην αγορά των Χριστουγέννων και των γιορτών.
Γιατί, πράγματι, το τελευταίο τρίμηνο πορευτήκαμε με μικρές μόνο εκπτώσεις στις καθημερινές μας συνήθειες. Και τα καταφέραμε. Τα στοιχεία δείχνουν πως, ακόμα και σήμερα, η Ελλάδα είναι στις χώρες με τα λιγότερα κρούσματα στην Ευρώπη.
Θα ήταν λάθος, όμως, να επαναπαυθούμε σε αυτό. Γιατί όταν οι δραματικές εικόνες των γεμάτων νοσοκομείων, μας οδηγήσουν στη συνειδητοποίηση του μεγέθους του προβλήματος, τότε θα είναι αργά.
Δυστυχώς, ο κορονοϊός ξέρει να περνά από τις χαραμάδες της αμέλειας κάποιων λίγων, που υπονομεύουν την προσπάθεια των πολλών. Και ο καλός καιρός παύει να είναι σύμμαχός μας, καθώς σε λίγο θα περνάμε ολοένα και περισσότερο χρόνο σε κλειστούς χώρους.
Γι’ αυτό και πρέπει να δράσουμε τώρα. Τώρα. Πριν λυγίσουν οι Μονάδες Εντατικής από το βάρος ζωών που κινδυνεύουν. Τώρα. Που έχουμε τη δυνατότητα εντοπισμού και ιχνηλάτησης των κρουσμάτων.
Τώρα. Που ξέρουμε ότι όταν λαμβάνουμε γρήγορα και στοχευμένα μέτρα αυτά αποδίδουν. Γιατί υπάρχουν πόλεις που μέσα σε λίγες μέρες ξεπέρασαν τον κίνδυνο. Ενώ άλλες, που δεν είχαν πρόβλημα και αδράνησαν, με αποτέλεσμα, αυτήν τη στιγμή να απειλούνται.
Φαίνεται ότι δεν καταφέραμε να τιθασεύσουμε τον εφησυχασμό από τη συλλογική επιτυχία της πρώτης φάσης. Όμως, ο πόλεμος με τον κορονοϊό δεν τέλειωσε. Και έτσι τώρα καλούμαστε σε μία ακόμα μάχη.
Συμπολίτες μου,
Από την Τρίτη το πρωί και για ένα μήνα τίθεται σε ισχύ ένα πρόγραμμα βάσει του οποίου η επικράτεια χωρίζεται, πλέον, σε δύο ζώνες αντί για τέσσερις: Επιτήρησης και Αυξημένου Κινδύνου.
Στην πρώτη εντάσσονται όλοι οι νομοί που μέχρι τώρα παρουσίαζαν σχετικά λίγα κρούσματα, αυτοί δηλαδή που μέχρι σήμερα είναι στο «πράσινο» και το «κίτρινο». Εκεί θα ισχύουν τα γνωστά μέτρα, κάποια από τα οποία διευρύνονται. Και είναι τα εξής:
Χρήση μάσκας παντού, σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους. Περιορισμός της κυκλοφορίας από τις 12:00 το βράδυ έως τις 5:00 το πρωί. Εφαρμογή τηλε-εργασίας 50% σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Και πλήρης τηλε-εκπαίδευση στα πανεπιστήμια. Όχι συναθροίσεις. Και, βέβαια, πάντα αποστάσεις και προσωπική υγιεινή.
Στη ζώνη Αυξημένου Κινδύνου εντάσσονται οι περιοχές που μέχρι σήμερα βρίσκονται όχι μόνο στο «κόκκινο», αλλά και στο «πορτοκαλί». Δηλαδή όλη η Βόρεια Ελλάδα αλλά και η Αττική, από την επόμενη εβδομάδα.
Ειδικά εκεί, στις προηγούμενες ρυθμίσεις προστίθενται και οι ακόλουθες:
Αναστέλλεται η λειτουργία όλων των χώρων εστίασης, πλην της κατ’ οίκον διανομής φαγητού και της παραλαβής από το κατάστημα. Το ίδιο θα ισχύει και για τους χώρους ψυχαγωγίας, πολιτισμού και άθλησης: Μπαρ, καφέ, κινηματογράφοι, μουσεία και θέατρα, όπως και κλειστά γυμναστήρια. Σε αντίθεση με την άνοιξη, ωστόσο, δεν απαγορεύονται οι μετακινήσεις εκτός νομού.
Με άλλα λόγια, οι νέοι κανόνες, που θα ισχύσουν από τις 6:00 το πρωί της Τρίτης, επικεντρώνονται στις δύο εστίες που, διαπιστωμένα, ευνοούν τη μετάδοση του ιού: Στη διασκέδαση και την κινητικότητα των πολιτών. Ενώ διατηρούν σε ολόκληρη την επικράτεια τη λειτουργία της βιομηχανίας, του λιανεμπορίου και των σχολείων. Και παραμένουν ανοιχτές υπηρεσίες, όπως τα ξενοδοχεία και τα κομμωτήρια. Γιατί εκεί τα στοιχεία δείχνουν ότι το πρόβλημα ελέγχεται.
Πρόκειται για μία αναγκαία προσαρμογή της άμυνάς μας, καθώς η επίθεση του ιού εκδηλώνεται κατά κύματα. Και εμείς οφείλουμε να προσαρμοζόμαστε εγκαίρως. Σε σύγκριση με την πρώτη φάση, τώρα η κυκλοφορία είναι ελεύθερη, χωρίς την ανάγκη αποστολής μηνυμάτων. Τα καταστήματα λιανικής παραμένουν ανοιχτά, η παραγωγή συνεχίζεται απρόσκοπτα και τα σχολεία λειτουργούν κανονικά.
Για να το πω διαφορετικά, δεν μιλάμε για συνολικό «πάγωμα» της καθημερινότητας. Γιατί θα το επαναλάβω: Ένα καθολικό lockdown αποτελεί το ύστατο βήμα, που θα πλήγωνε την οικονομία και την κοινωνία, ναρκοθετώντας παράλληλα την επόμενη μέρα της χώρας σε πολλούς τομείς.
Είναι μέτρα παρεμφερή με αυτά τα οποία θεσμοθέτησαν η Γαλλία και η Γερμανία, αφού όμως χτυπήθηκαν, προηγουμένως, από δεκάδες χιλιάδες κρούσματα. Και εδώ τα εφαρμόζουμε νωρίτερα, επιμένοντας να αντιμετωπίζουμε τον ιό όσο πιο γρήγορα μπορούμε ώστε να έχουμε εμείς, πάντα, την πρωτοβουλία των κινήσεων.
Το ολοκληρωμένο σχέδιό μας για τον Νοέμβριο θα παρουσιαστεί αναλυτικά από τους αρμόδιους Υπουργούς. Και μαζί του, ένα έκτακτο πρόγραμμα στήριξης εργαζόμενων και επιχειρήσεων, που θα δοκιμαστούν από τους νέους περιορισμούς.
Θυμίζω ότι μέχρι σήμερα το κράτος αναπληρώνει τις αμοιβές που χάνονται εξαιτίας της πανδημίας. Συνεχίζει να καλύπτει τις ασφαλιστικές εισφορές όσων χρειάστηκε να απασχοληθούν με μειωμένο ωράριο. Ανέστειλε σχεδόν όλες τις οφειλές. Κι ενίσχυσε τον παραγωγικό ιστό της χώρας με πολλά χρηματοδοτικά εργαλεία.
Το ίδιο θα κάνουμε και τώρα. Η Πολιτεία έχει φροντίσει να διατηρεί αποθέματα, καθώς η κρίση αυτή εκδηλώνεται σε πολλά μέτωπα. Και θα σταθεί και πάλι δίπλα σε όποιους αντιμετωπίσουν προβλήματα τώρα. Με αποζημιώσεις, δάνεια, απαλλαγές και διευκολύνσεις που θα πλησιάσουν το 1,5 δισ.
Γιατί αν η ζωή παραμένει προτεραιότητα, η οικονομία δεν παύει να είναι αυτή που πρέπει να διατηρηθεί ζωντανή για να την υπηρετεί.
Ξέρω ότι τα μέτρα αυτά είναι δύσκολα κυρίως για όσους εργάζονται στην εστίαση, στη διασκέδαση και στον πολιτισμό. Θέλω να ξέρετε ότι, όπως και την περασμένη άνοιξη, θα είμαστε κοντά σας. Κανείς, κανείς δεν θα μείνει απροστάτευτος.
Και, εφόσον τα μέτρα αποδώσουν, θα μπορέσουμε, στις αρχές του Δεκεμβρίου, να ζήσουμε σε ένα ομαλότερο περιβάλλον. Ακόμα πιο ώριμοι και συνειδητοποιημένοι.
Συμπολίτες μου,
Κλείνω όπως άρχισα. Από την πρώτη στιγμή ήθελα να αποφύγω αυτό το μήνυμα. Το απαιτούν, όμως, οι συνθήκες. Οι λέξεις τελειώνουν. Και μαζί τους ελπίζω να τελειώνει και η αμφισβήτηση των πραγματικών δεδομένων.
Σας παρακαλώ, λοιπόν, να αφήσουμε τους επιστήμονες έξω από κάθε αντιπαράθεση. Γιατί αν αμφισβητήσουμε την επάρκειά τους ή, ακόμα χειρότερα, αρχίσουμε να τους κατηγορούμε ότι παίζουν πολιτικά παιχνίδια, τότε πριονίζουμε το κλαδί πάνω στο οποίο καθόμαστε όλοι.
Αν χάσουμε την εμπιστοσύνη μας στους ειδικούς, θα υπακούσουμε πιο εύκολα στα κελεύσματα των εύκολων και απλοϊκών συνθημάτων. Και δεν αναφέρομαι μόνο στους λίγους «ψεκασμένους». Αλλά και σε εκείνους που δικαιολογημένα είναι κουρασμένοι από αυτή την πολύμηνη περιπέτεια.
Η θεμιτή πολιτική κριτική ας περιοριστεί, λοιπόν, στους πολιτικούς. Εξάλλου, πρώτος εγώ αναλαμβάνω την ευθύνη των αποφάσεών μου. Δεν κρύφτηκα στα δύσκολα, δεν θα το κάνω τώρα. Τώρα είναι η ώρα των πράξεων από όλους και από τον καθένα ξεχωριστά.
Η Πολιτεία σήμερα παρουσιάζει το σχέδιό της με στόχο να μείνουμε υγιείς, μέχρι το εμβόλιο να σημάνει το ξημέρωμα μιας νέας, φωτεινής πραγματικότητας. Η στιγμή εκείνη πρέπει να μας βρει όρθιους και ενωμένους. Έτοιμους να ξεπεράσουμε κι αυτή την εθνική δοκιμασία, όπως μόνο εμείς οι Έλληνες ξέρουμε. Το μπορούμε και θα το κάνουμε.
