Φανταστείτε μια στρατιά μικροσκοπικών ρομπότ να εισέρχεται στο ανθρώπινο σώμα και να φτάνει στα πιο δυσπρόσιτα σημεία του, όπως η καρδιά και ο εγκέφαλος, απελευθερώνοντας φάρμακα με απαράμιλλη ακρίβεια ή πραγματοποιώντας λεπτές επεμβάσεις.
Τέτοιες καινοτόμες ιδέες αποτέλεσαν στο παρελθόν το σενάριο ταινιών επιστημονικής φαντασίας, όμως οι εξελίξεις στο χώρο της Ιατρικής και της Νανοτεχνολογίας έχουν πλέον επιτρέψει να καλύψουμε το χάσμα ανάμεσα στο φανταστικό και το πραγματικό.
Στο Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας στη Ζυρίχη (ETH Zurich), ο μηχανολόγος μηχανικός Brad Nelson και η ομάδα του ασχολούνται με το σχεδιασμό και την κατασκευή νανο-ρομπότ εδώ και δέκα χρόνια και τώρα είναι έτοιμοι να κάνουν το μεγάλο βήμα: «Σχεδιάζουμε μικροσκοπικά ρομπότ που καθοδηγούνται από εξωτερικά παραγόμενα μαγνητικά πεδία προς χρήση εντός του ανθρώπινου σώματος», δηλώνει ο Nelson στο CNN.
Ο πρώτος άνθρωπος που οραματίστηκε ότι μια μέρα θα μπορούμε να «καταπίνουμε το γιατρό» ήταν ο βραβευμένος με Νόμπελ Φυσικός Richard Feynman. Εξέφρασε την ιδέα αυτή σε ομιλία που εκφώνησε 1959, η οποία θεωρείται κατά γενική ομολογία η πρώτη εννοιολογική προσέγγιση του πεδίου που σήμερα γνωρίζουμε ως Νανοτεχνολογία.
«Τοποθετείς το μηχανικό χειρουργό μέσα στο αιμοφόρο αγγείο και αυτός φτάνει στην καρδιά, βρίσκει ποια βαλβίδα έχει πρόβλημα, βγάζει ένα μικροσκοπικό νυστέρι και την επιδιορθώνει», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά ο Feynman.
Μπορεί τα νανο-ρομπότ του Nelson να μη διαθέτουν (ακόμη) νυστέρι, όμως ο πρωτοποριακός σχεδιασμός τους επιτρέπει να κινούνται με τρόπο εκπληκτικό μέσα στο σώμα. Το σχήμα τους είναι εμπνευσμένο από το βακτήριο E.coli, το οποίο κινείται με τη βοήθεια μιας περιστρεφόμενης ουράς. Όπως εξηγεί ο Nelson, τα βακτήρια διαθέτουν έναν ειδικό περιστροφικό μηχανισμό, τον οποίο μπορούμε να προσομοιώσουμε με τη βοήθεια της μαγνήτισης.
Τα νανο-ρομπότ έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί σε in vivo δοκιμές και μάλιστα σε εξαιρετικά ευαίσθητο περιβάλλον, αυτό του ματιού. Αποδείχθηκε ότι οι «μικροί γιατροί» μπορούν να κινηθούν με ευκολία εντός του οφθαλμού και να παράσχουν φάρμακα στον αμφιβληστροειδή προς αντιμετώπιση ασθενειών όπως η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας.
Ο Nelson δηλώνει πως οι δοκιμές αυτές αποτέλεσαν τη βάση και για άλλες πιθανές εφαρμογές των νανο-ρομπότ, όπως η αντιμετώπιση καρδιαγγειακών παθήσεων. Στην περίπτωση αυτή, τα νανο-ρομπότ θα καθοδηγούνται εντός ενός καθετήρα με διάμετρο δύο με τρία χιλιοστά ώστε να φτάνουν στο συγκεκριμένο τμήμα του ιστού που πρέπει να επιδιορθωθεί. Ομοίως, ο καθετήρας θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την πραγματοποίηση λεπτών επεμβάσεων στον εγκέφαλο, το λεπτό έντερο ή το ουροποιητικό.
Σύμφωνα με τον Nelson, οι πρώτες κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους θα πραγματοποιηθούν εντός του 2015.