Η ανάλυση μιας εφαρμογής γνωριμιών που θα βασίζεται στο DNA μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε κάποιες λεπτομέρειες σχετικά με τα ρομαντικά ραντεβού, την κατανάλωση των σχέσεων και γιατί η χρήση μιας τέτοιας εφαρμογής μπορεί και να είναι ο σωστός τρόπος να επιλέξουμε το επόμενο ραντεβού μας.
Η Εξέλιξη των Ρομαντικών Ραντεβού
Το να κάνουμε νέες γνωριμίες και να βγαίνουμε ρομαντικά ραντεβού μαζί τους (χάριν συντομίας dating) θεωρείται πλέον αποδεκτή, ως και απαραίτητη, προϋπόθεση για να διαμορφώσουμε μια υγιής προσωπικότητα και υγιείς σχέσεις με τους γύρω μας. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν ήταν αποδεκτό στο παρελθόν.Υπάρχει μια ιστορική εξέλιξη του όρου dating και είναι σίγουρο ότι αυτή η εξέλιξη θα συνεχιστεί και στο μέλλον (The School of Life, 2018).
Εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης που χρησιμοποιούνται ως εφαρμογές γνωριμιών και υπηρεσίες dating αποτελούν μέρος αυτής της ιστορικής εξέλιξης. Πρόσφατα μια νέα ιδέα έλαβε τα φώτα της δημοσιότητας. Ο Τζορτζ Τσερτς (George Church), ερευνητής στον τομέα της Γενετικής στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, ίδρυσε μια εταιρεία που σκοπεύει να δημιουργήσει την πρώτη εφαρμογή γνωριμιών που θα βασίζεται στο DNA τω χρηστών της (χάριν συντομίας DNA εφαρμογή γνωριμιών). Η βασική ιδέα της πρωτοβουλίας αυτής είναι ότι ”άνθρωποι που έχουν μια κοινή γενετική μετάλλαξη … δεν θα συναντηθούν ποτέ, δεν θα ερωτευτούν και δεν θα κάνουν παιδιά” (Regalado, 2019).
Πολλά μπορούν να ειπωθούν για αυτή την πρωτοβουλία. Η ταπεινή μας άποψη είναι ότι αυτή η πρωτοβουλία μπορεί να έχει μόνο αρνητικές προεκτάσεις. Μια DNA εφαρμογή γνωριμιών είναι μια κάκιστη ιδέα. Αλλά αν αφήσουμε κατά μέρος όλα τα εξαιρετικά αρνητικά ζητήματα που μια τέτοια ιδέα εσωκλείει, μπορούμε να κατανοήσουμε ορισμένα από τα χαρακτηριστικά της σύγχρονης μορφής του dating και των τεχνολογιών που το διαμόρφωσαν.
Από τα Ρομαντικά Ραντεβού στην Κατανάλωση των Σχέσεων
Μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει μια σχετική ομοφωνία γύρω από τι έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των σεξουαλικών σχέσεων όπως τις ξέρουμε σήμερα. Σύμφωνα με πολλούς ερευνητές, η αποσύνδεση της ερωτικής πράξης από την αναπαραγωγή μέσω της αντισύλληψης είναι η εξέλιξη που έπαιξε το σημαντικότερο ρόλο στη διαμόρφωση της σύγχρονης σεξουαλικότητας. Ο Άντονυ Γκίντενς (Anthony Giddens) υποστηρίζει ότι λόγω της αντισύλληψης «η ανθρώπινη σεξουαλικότητα απέκτησε εύπλαστο χαρακτήρα, είναι δυνατό να διαμορφωθεί με ποικίλους τρόπους και μετατράπηκε σε μια εν δυνάμει ‘ιδιότητα’ του κάθε ατόμου» (Giddens, σελ. 27).
Δεν θα επιχειρήσουμε να αναλύσουμε περαιτέρω αυτή την άποψη, απλά καλούμε τον αναγνώστη να σκεφτεί τι είδους σεξουαλικές σχέσεις θα μπορούσαν να υπάρξουν εάν κάθε ερωτική πράξη είχε πιθανότητα 30% να οδηγήσει σε μια εγκυμοσύνη (Oddens, 1999). Όσο απλουστευτικό και αν ακούγεται κάτι τέτοιο, καταφέρνει να αποδώσει ένα σημαντικό χαρακτηριστικό της σύγχρονης σεξουαλικότητας. Η σεξουαλικότητα δεν θα είχε τη σημερινή της μορφή, δεν θα επενδύαμε τον ίδιο χρόνο σε αυτή και δεν θα ήταν τόσο σημαντικό στοιχείο της καθημερινής μας ζωής αν υπήρχε μια διαφορετική σχέση μεταξύ ερωτικής πράξης και εγκυμοσύνης. Το ίδιο ισχύει και για την έννοια του dating (The School Of Life, 2018).
Η έννοια του dating, με τη σημερινή της μορφή, δεν έχει να κάνει μόνο με την προσέγγιση νέων ατόμων, τη διαμόρφωση ερωτικών σχέσεων, το γάμο και τη δημιουργία οικογένειας (dating ως μέσω για την επίτευξη κάποιου σκοπού). Το dating είναι κάτι που κάνουμε ως αυτοσκοπό. Βγαίνουμε ραντεβού και γνωρίζουμε νέους ανθρώπους, γιατί θέλουμε να βγούμε ραντεβού και να γνωρίσουμε νέους ανθρώπους. Κάνουμε κάτι τέτοιο με στόχο την κοινωνικοποίηση, τον σεξουαλικού μας προσανατολισμό και την απόκτηση των εμπειριών που απαιτούνται για να ζήσουμε μια ζωή που μας καλύπτει (dating ως αυτοσκοπός). Το dating ως μέσο για την επίτευξη κάποιου σκοπού δεν έχει πλήρως εξαλειφθεί, παρόλα αυτά πλέον το dating ως αυτοσκοπός είναι κάτι που το συμπληρώνει.
Τέλος, μια ακόμα έννοια που πρέπει να αναφερθεί είναι η έννοια του dating με τη μορφή της κατανάλωσης. Με άλλα λόγια, δεν βγαίνουμε ραντεβού και γνωρίζουμε νέους ανθρώπους όσο πιο συνετά γίνεται (πάντα με το τι θεωρούμε ως συνετό για τις δικές μας ανάγκες και τους δικούς μας στόχους), αλλά και όσο περισσότερο γίνεται. Δεν είναι μόνο σημαντικό να ψάξουμε με σύνεση ώστε να βρούμε τον/την σύντροφο που μας ταιριάζει, είναι εξίσου σημαντικό να έχουμε όσες περισσότερες εμπειρίες γίνεται από ένα εύρος συντρόφων. Τα ραντεβού στα γρήγορα (speed dating), οι γνωριμίες μέσω διαδικτύου (online dating) και οι εφαρμογές γνωριμιών (online dating applications) υποστηρίζουν το παραπάνω συμπέρασμα.
Που έγκειται η καινοτομία;
Υπάρχει μια πληθώρα εφαρμογών γνωριμιών, οι οποίες χρησιμοποιούνται εδώ και χρόνια. Όταν χρησιμοποιούμε τις εφαρμογές γνωριμιών για να βρούμε το επόμενο ραντεβού μας, στην πραγματικότητα βασιζόμαστε στους αλγόριθμους που χρησιμοποιούν αυτές οι εφαρμογές. Κάτι τέτοιο σημαίνει ότι εμπιστευόμαστε τους αλγόριθμους αυτούς να αποφασίσουν ποια είναι η σωστή επιλογή και ποιος/α είναι ο/η σωστός/η υποψήφιος/α για το επόμενο μας ραντεβού, εν μέσω ενός τεράστιου αριθμού υποψηφίων.Σε ένα προηγούμενο μας άρθρο υποστηρίξαμε τη σημασία των queer αλγορίθμων όταν η χρήση τους έχει αντίκτυπο στο σχηματισμό των προσωπικοτήτων μας (Κικίδης, 2019). Σε αυτό το άρθρο θα θέλαμε να αναλύσουμε τις DNA εφαρμογές γνωριμιών, με έμφαση στο κομμάτι που αναφέρεται στο DNA. Για να γίνει κάτι τέτοιο πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε πως το ανθρώπινο σώμα διαιρείται, μελετάται και καταγράφεται στο σύστημα που χρησιμοποιούν οι DNA εφαρμογές γνωριμιών.
Σύμφωνα με τον Λουτσιάνο Φλορίντι (Luciano Floridi), στις συνθήκες που ορίζει η Πληροφοριακή Επανάσταση (Information Revolution) πρέπει να κατανοήσουμε δύο έννοιες και δύο τάσεις που έχουν να κάνουν με το ανθρώπινο σώμα (Floridi, 2011). Πρώτη έννοια, το διαπερατό σώμα, που έχει να κάνει με το άνοιγμα του ανθρώπινου σώματος και των εσωτερικών του μηχανισμών για μια ενδελεχή μελέτη. Δεύτερη έννοια, το διαιρετέο σώμα, που σημαίνει ότι καθένας από εμάς ανήκει σε μια ομάδα η οποία περιέχει τους ανθρώπους που έχουν συγκεκριμένα κοινά χαρακτηριστικά ως προς το σώμα τους. Πρώτη τάση, ο εκδημοκρατισμός των πληροφοριών που έχουν να κάνουν με την υγεία μας, που σημαίνει ότι οι πληροφορίες που διαθέτει ο/η καθένας/καθεμία για το σώμα του/της διαδίδονται στις συσκευές που αυτός/αυτή χρησιμοποιεί και συγκεκριμένοι οργανισμοί έχουν πρόσβαση σε αυτές. Δεύτερη τάση, η κοινωνικοποίηση των συνθηκών υγείας, που σημαίνει ότι πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι στην περίπτωση που πάσχουμε από μια συγκεκριμένη νόσο, δεν είμαστε μόνοι ενώπιον της κατάστασης αυτής, αλλά «ανήκουμε σε μια κοινωνική ομάδα, η οποία μοιράζεται ένα συγκεκριμένο σώμα για το οποίο … υπάρχει κάτι που μπορεί να γίνει σε συλλογικό επίπεδο» (Floridi, 2011).
Κάντε Έρωτα και όχι χρήση DNA Εφαρμογών για Γνωριμίες!
Όπως αναφέραμε προηγουμένως, όσον αφορά τις εφαρμογές γνωριμιών, αποδεχόμαστε ότι χρειαζόμαστε μια εφαρμογή που χρησιμοποιεί έναν αλγόριθμο και μπορεί να «πάρει» μια συνετή και ενημερωμένη απόφαση σχετικά με ποιον/ποια θα έπρεπε να βγούμε ή έστω να προσπαθήσουμε να βγούμε το επόμενο μας ραντεβού.
Όσον αφορά τις DNA εφαρμογές γνωριμιών, αποδεχόμαστε τα εξής:
- Το σώμα μας για να μπορεί να συμμετέχει στη διαδικασία του dating (τόσο με την έννοια του μέσου αλλά και την έννοια του αυτοσκοπού) πρέπει να εξεταστεί σχολαστικά ως μια πιθανή πηγή ασθένειας (διαπερατό σώμα).
- Μια γενετική μετάλλαξη δεν είναι κάτι το οποίο υπάρχει αποκλειστικά και μόνο στο δικό μας σώμα, είναι κάτι το οποίο διαιρείται και διαμοιράζεται και σε άλλους ανθρώπους, με τους οποίους ανήκουμε στην ίδια ομάδα (διαιρετέο σώμα).
- Οι πληροφορίες που περιγράφουν το σώμα μας διανέμονται και χρησιμοποιούνται και από άλλους (εκδημοκρατισμός των πληροφοριών που έχουν να κάνουν με την υγεία μας).
- Το ότι ανήκουμε σε μια συγκεκριμένη ομάδα και μοιραζόμαστε μια συγκεκριμένη μετάλλαξη σημαίνει ότι δεν είμαστε μόνοι ενώπιον της κατάστασης αυτής, αλλά ανήκουμε σε μια κοινωνική ομάδα που μοιράζεται ένα συγκεκριμένο σωματικό χαρακτηριστικό. Και το πιο σημαντικό είναι ότι το να μην συνάψουμε μια ερωτική σχέση με τα άτομα της ίδιας ομάδας είναι ο κανόνας που πρέπει να ακολουθήσουμε (κοινωνικοποίηση των συνθηκών υγείας).
Μπορούμε να πούμε ότι μια DNA εφαρμογή γνωριμιών είναι μια εφαρμογή που χρησιμοποιούμε για να περιορίσουμε την πληθώρα των επιλογών που έχουμε για dating, όχι με γνώμονα το τι επιλέγουν να κάνουν αυτοί/αυτές οι υποψήφιοι/ες σύντροφοι (ποιες εφημερίδες διαβάζουν, πού κάνουν τις αγορές τους, ποιο πολιτικό κόμμα υποστηρίζουν, κλπ.), αλλά με γνώμονα το δικό τους και το δικό μας γενετικό προφίλ.
Κάτι τέτοιο είναι μια κάκιστη ιδέα. Είναι αυτονόητο ότι πρόκειται για μια μορφή ευγονισμού ακόμη και αν προσφέρεται ως μια lifestyle επιλογή. Επιπρόσθετα, πρόκειται για μια εφαρμογή που θα έχει τεράστιο αρνητικό αντίκτυπο στην ελευθερία, στην ιδιωτικότητα και στην αξιοπρέπειά των χρηστών της. Αλλά μιας και επιλέξαμε να προσεγγίσουμε αυτό το θέμα με πιο χαλαρή διάθεση ας ολοκληρώσουμε την ανάλυσή μας με ένα διαφορετικό τρόπο.
Μια DNA εφαρμογή γνωριμιών περιέχει μια εννοιολογική (αν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτόν τον όρο) αντίφαση. Από τη μία πλευρά, η χρήση του όρου DNA σημαίνει ότι προσεγγίζουμε μια νέα γνωριμία και συμμετέχουμε σε ένα ρομαντικό ραντεβού με απώτερο σκοπό την τεκνοποίηση (dating ως μέσο). Αυτό σημαίνει ότι εξ ορισμού μια DNA εφαρμογή γνωριμιών απευθύνεται μόνο σε ετεροφυλόφιλα άτομα. Από την άλλη πλευρά, εφόσον πρόκειται για εφαρμογή γνωριμιών είναι αυτονόητο ότι πρέπει να επιλέξουμε ανάμεσα σε ένα μεγάλο αριθμό ατόμων και να «καταναλώσουμε» κάποια από αυτά στην προσπάθειά μας να διαμορφώσουμε την προσωπικότητα και τη σεξουαλική μας ταυτότητα (dating ως αυτοσκοπός).
Είτε χρησιμοποιούμε μια DNA εφαρμογή γνωριμιών με σκοπό το dating ως μέσο είτε ως αυτοσκοπό κάνουμε μια επιλογή με πολλές προεκτάσεις. Περιορίζουμε την προσωπική μας ελευθερία. Κάτι τέτοιο συμβαίνει και όταν χρησιμοποιούμε οποιαδήποτε εφαρμογή γνωριμιών και στηριζόμαστε στους αλγόριθμους στους οποίους αυτή η εφαρμογή στηρίζεται για την οργάνωση των ατόμων με τα οποία μπορούμε να ταιριάξουμε. Αλλά στην περίπτωση μιας DNA εφαρμογής γνωριμιών περιορίζουμε την ελευθερία μας ώστε να συμμορφωθούμε με μια συγκεκριμένη λογική, σύμφωνα με την οποία λιγότερες ασθένειες (ανεξαρτήτως των μέσων που θα χρησιμοποιηθούν) είναι ο σωστός στόχος προς τον οποίο πρέπει να κατευθυνθούμε (Θεωρούμε άραγε ηθικά καταδικαστέο τον μη τερματισμό μια κύησης για ένα παιδί που φέρει μια γενετική διαταραχή;)· σύμφωνα με την οποία η βιολογία μας πρέπει να επιβάλει τους ερωτικούς μας συντρόφους (Τι θα λέγαμε άραγε αν μας προτείνανε να επιλέγουμε ερωτικούς συντρόφους μόνο από τη φυλή στην οποία εμείς ανήκουμε;)· σύμφωνα με την οποία οι νέες γνωριμίες και οι ερωτικές σχέσεις δεν αποσκοπούν στον σεξουαλικό πειραματισμό, την κοινωνικοποίηση, την αναζήτηση του σεξουαλικού μας προσανατολισμού, παρά μόνο στη δημιουργία μιας κοινωνίας απαλλαγμένης από ασθένειες (Είναι ο πρωταρχικός στόχος μιας κοινωνίας η απαλλαγή από κάθε ασθένεια ή η δημιουργία των μηχανισμών και των θεσμών αυτών που μπορούν να υποστηρίξουν τα άτομα με κάθε είδους ασθένεια;).
Πρέπει όλοι να σκεφτούμε αυτά τα ζητήματα, είτε ζούμε σε μια κοινωνία στην οποία η χρήση μιας DNA εφαρμογής γνωριμιών είναι μια υπάρχουσα επιλογή, είτε απλά συζητούμε αυτή την επιλογή λόγω της ιδέας ενός γενετιστή από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ.
Το μόνο που έχουμε να προτείνουμε είναι να συναναστρεφόμαστε και να επιθυμούμε να γνωριστούμε με άτομα που διαφωνούν με την ιδέα της DNA εφαρμογής γνωριμιών από κάθε άποψη. Στο τέλος, η καλύτερη χρήση μιας DNA εφαρμογής γνωριμιών είναι να μας βοηθήσει να βρούμε το επόμενο ραντεβού μας, απορρίπτοντας τα άτομα που χρησιμοποιούν μια τέτοια εφαρμογή (και ελπίζουμε αυτά τα άτομα να είναι ελάχιστα). Και το θεωρούμε θετικό το ότι μια τέτοια χρήση της εφαρμογής αυτής έρχεται σε αντίθεση με το τι σχεδιάζει ο δημιουργός της.
Το παρόν άρθρο πρωτοδημοσιεύθηκε με τον τίτλο «Sex, Apps, and DNA»: https://medium.com/@ethtropy/sex-apps-and-dna-286f6d3fd6d6
