Για “μεγάλες διαφορές” με την Τουρκία, για λύση των ζητημάτων με βάση το Διεθνές Δίκαιο αλλά και για συμφωνίες με “αμοιβαίες υποχωρήσεις”, μίλησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης από την Γαλλία.
Η σημαντική συμφωνία με την Γαλλία επισκίασε κάτι πολύ σοβαρό – και επικίνδυνο – που είπε ο πρωθυπουργός για τα ελληνοτουρκικά (συνέντευξη στην ΕΡΤ).
Ο κ. Μητσοτάκης μίλησε για «μεγάλες διαφορές», τη στιγμή που η χώρα μας αναγνωρίζει μία και μοναδική διαφορά (υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ), ενώ αναφέρθηκε- και δη εμφατικά- σε αμοιβαίες υποχωρήσεις προκειμένου να υπογραφούν Συμφωνίες.
Υπενθύμισε ότι τέτοιες υποχωρήσεις έγιναν στις περιπτώσεις των Συμφωνιών με Ιταλία και Αίγυπτο. Όμως τι σχέση έχουν οι συνομιλίες με τις δύο αυτές φιλικές χώρες-συνομιλίες που κατέληξαν σε δημιουργικό συμβιβασμό- με τον διάλογο επί παντός, όπως τον εννοεί η διεκδικητική μάνητα της Τουρκίας;
Σχετικά με το πρώτο: Ακόμη κι αν δεχθούμε ότι η αναφορά στις «μεγάλες διαφορές» ήταν lapsus linguae (γλωσσικό ολίσθημα), όταν διατυπώνεται κάτι παρόμοιο από τα πρωθυπουργικά χείλη, καταγράφεται και μνημειώνεται. Ειδικά στα κιτάπια της Τουρκίας. Για μελλοντική χρήση.
Αντιφάσεις
Σε ό,τι αφορά την δεύτερη πτυχή της δήλωσης: ο πρωθυπουργός είπε ότι τέτοια ζητήματα λύνονται με βάση το Διεθνές Δίκαιο. Όταν όμως και οι δύο πλευρές το επικαλούνται, δημιουργείται αδιέξοδο. Και μένει ως «επιδιαιτητής» το Διεθνές Δικαστήριο (της Χάγης).
Όμως ακατανόητα και αντιφατικά μίλησε ταυτόχρονα και για Συμφωνίες με αμοιβαίες υποχωρήσεις. Ας δούμε πρώτα το ακριβές της δηλώσεως:
«Δεν υπάρχουν άλλοι κανόνες για να λύνονται αυτά τα ζητήματα, παρά μόνο το Διεθνές Δίκαιο. Εμείς αποδείξαμε και στην περίπτωση της Ιταλίας, και στην περίπτωση της Αιγύπτου ότι μπορούμε να κάνουμε τέτοιου είδους συμφωνίες. Συμφωνίες που απαιτούν, ναι, θα το πω ανοιχτά και κάποιες αμοιβαίες υποχωρήσεις, προκειμένου να μπορούμε να πετύχουμε τελικά λύσεις που θα είναι προς όφελος όλων».
Υποχωρήσεις εν όψει;
Τι εννοεί ο πρωθυπουργός; Ότι μπορεί να υπάρξει διάλογος με την Τουρκία για «αυτά τα ζητήματα», όπως άλλωστε επιδιώκει η γείτων επικαλούμενη το Διεθνές Δίκαιο, όταν ή χώρα μας αναγνωρίζει ως επίδικη μία και μόνη διαφορά; Εν πάση περιπτώσει ποιες είναι οι δικές μας υποχωρήσεις στο πλαίσιο της αμοιβαιότητος;
Επίσης, μήπως εννοεί ότι θα συμφωνήσουμε στην υπογραφή Συνυποσχετικού για παραπομπή στη Χάγη, με δεδομένο ότι η Τουρκία- αν δεχθεί την παραπομπή- θα θέσει και θέμα ελληνικών νησιών, βραχονησίδων κ.α.;
Επί τη ευκαιρία, μια υπόμνηση: οι συνήθως συμβιβαστικές αποφάσεις του Διεθνούς Δικαστηρίου είναι δεσμευτικές. Τα μέρη που κατέφυγαν σε αυτό, υποχρεούνται άνευ ετέρου να τις αποδεχτούν.
Τι θα συμβεί αν μια απόφαση δικαιώνει μεν κατά μέγα μέρος τις ελληνικές θέσεις, αλλά δίνει π.χ. στην Τουρκία ικανό αριθμό ελληνικών βραχονησίδων και νήσων; Ποια κυβέρνηση μπορεί διαχειριστεί το δυσβάστακτο κόστος τέτοιας απόφασης;
Μια “λεπτομέρεια” για τη Συμφωνία με την Γαλλία
Την μοίρα της χώρας την ξέρουμε. Μικρή, αδύναμη, με αδίστακτο γείτονα σε νευραλγική περιοχή. Υποχρεώνεται, επομένως, να εξοπλίζεται με τίμημα βαρύ για την Οικονομία και συχνά να παρ-ακολουθεί τον εξοντωτικό εξοπλιστικό ανταγωνισμό.
Αν υπάρχει αντίθετη πρόταση, υπεύθυνη και ρεαλιστική, ας ακουστεί. Αλλά δεν υπάρχει. Το μόνο που θα μπορούσε να πεί κάποιος είναι ότι η Ελλάδα όφειλε να διαθέτει σοβαρό σχέδιο για την αμυντική της βιομηχανία, ώστε να υποβοηθείται σημαντικά η Οικονομία της και να μετριάζεται το υπέρογκο κόστος των εξοπλισμών. Δυστυχώς, τέτοιο σχέδιο δεν υφίσταται.
Επί της ουσίας της ελληνο-γαλλικής Συμφωνίας: πρόκειται για σημαντική Συμφωνία, με κεντρικό σημείο αναφοράς την αμυντική συνδρομή της Γαλλίας σε περίπτωση σύρραξης με την Τουρκία. Και μόνη η ύπαρξη της Συμφωνίας είναι φυσικό να προβληματίζει την γείτονα. Δεν είναι παίξε γέλασε η εμπλοκή της Γαλλίας…
Οι διατυπωθείσες ενστάσεις δεν αναιρούν την μεγάλη σημασία της Συμφωνίας. Όμως υπάρχει μια «λεπτομέρεια» που φρενάρει τον λυτρωτικό της χαρακτήρα. Την επισήμανε ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Και είναι η εξής, όπως διατυπώθηκε σε σχετική συγχαρητήρια δήλωσή του:
«Μέσα στον δίκαιο ενθουσιασμό ας μη μας διαφύγει ότι η ρήτρα αμοιβαίας στρατιωτικής συνδρομής του άρθρου 2 της συμφωνίας προβλέπει την ενεργοποίησή της εάν τα μέρη «διαπιστώσουν από κοινού ότι μία ένοπλη επίθεση λαμβάνει χώρα εναντίον της επικράτειας ενός από τα δύο, σύμφωνα με το Άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών».
Όμως η υφαλοκρηπίδα, ακόμη και μετά την οριοθέτησή της και η ΑΟΖ ακόμη και μετά την ανακήρυξη και οριοθέτησή της δεν συνιστούν «επικράτεια» στην οποία ασκείται εθνική κυριαρχία, αλλά ζώνες στις οποίες ασκούνται ειδικά κυριαρχικά δικαιώματα. Δεν είμαι οπαδός του μαξιμαλισμού, αλλά ίσως υπάρχει περιθώριο για διευκρίνιση έστω με τη μορφή δήλωσης ή επιστολής».
Εύστοχη επισήμανση. Πάντως η απάντηση είναι «όχι». Με βάση την Συμφωνία, η Γαλλία δεν θα εμπλακεί αποτρεπτικά, αν η Τουρκία αγνοήσει επιθετικά κάποια κυριαρχικά μας δικαιώματα. Θα το πράξει-τέλος πάντων υποχρεούται από την Συμφωνία- αν η Ελλάδα τελούσα εν δικαίω αντιδράσει έμπρακτα (π.χ. παρεμπόδιση ή απώθηση του Oruc Reis) και προκληθεί θερμό επεισόδιο.
…Νέο σκηνικό, λοιπόν, στα ελληνοτουρκικά. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα αποτελέσουν μέρος του σκηνικού αυτού, τυχόν απαράδεκτες υποχωρήσεις πού απέχουν παρασάγγας από έναν δημιουργικό συμβιβασμό…
