Τους πιο εκτεταμένους περιορισμούς στην προσωπική ελευθερία τους, βιώνουν αμέτρητοι πολίτες σε όλο τον κόσμο, με ουκ ολίγες κυβερνήσεις να ακολουθούν τις επιστημονικές συμβουλές και να αποφασίζουν απαγόρευση κυκλοφορίας, την ώρα που τα κρούσματα κορονοϊού παρουσιάζουν αύξηση καθημερινά.
Μήπως όμως οι κυβερνήσεις ερμηνεύουν διαφορετικά τους αριθμούς; Ο Τζον Λι, συνταξιούχος καθηγητής παθολογίας και πρώην σύμβουλος στο εθνικό σύστημα υγείας της Βρετανίας (NHS), με άρθρο του στο Spectator, κάνει λόγο για διαφορετικές ερμηνείες των δεδομένων. Εάν μάλιστα ορισμένες από αυτές τις ερμηνείες είναι σωστές ή τουλάχιστον πιο κοντά στην αλήθεια, τότε τα συμπεράσματα σχετικά με την απαιτούμενες ενέργειες θα αλλάξουν.
Η ανάγκη αποφυγής αυτού του σεναρίου είναι η αιτιολόγηση των μέτρων που εφαρμόζονται: η ισπανική γρίπη πιστεύεται ότι έχει μολύνει περίπου έναν στους τέσσερις πληθυσμούς μεταξύ 1918 και 1920 ή περίπου 500 εκατομμύρια ανθρώπους με 50 εκατομμύρια θανάτους.
Οι περισσότερες από τις εξετάσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο έγιναν σε νοσοκομεία όπου υπάρχει υψηλή συγκέντρωση ασθενών που είναι επιρρεπείς στις επιπτώσεις οποιασδήποτε μόλυνσης. Όπως θα γνωρίζει ο καθένας που έχει συνεργαστεί με αρρώστους, οποιοδήποτε σύστημα εξετάσεων που βασίζεται μόνο στα νοσοκομεία θα υπερεκτιμήσει τη μολυσματικότητα μιας λοίμωξης. Επίσης, ασχολούμαστε μόνο με εκείνες τις περιπτώσεις Covid-19 που έχουν κάνει τους ανθρώπους να αρρωστήσουν αρκετά ή να ανησυχούν αρκετά για να εξεταστούν. Θα υπάρξουν πολλοί περισσότεροι που δεν γνωρίζουν ότι έχουν τον ιό, είτε χωρίς συμπτώματα, είτε με ήπια.
Υπάρχει όμως ένα άλλο, δυνητικά ακόμη πιο σοβαρό πρόβλημα: ο τρόπος με τον οποίο καταγράφονται οι θάνατοι. Αν κάποιος πεθάνει από μια αναπνευστική λοίμωξη στο Ηνωμένο Βασίλειο, η συγκεκριμένη αιτία της μόλυνσης δεν καταγράφεται συνήθως, εκτός αν η ασθένεια είναι μια σπάνια «ασθένεια που πρέπει να δηλώνεται». Έτσι, η συντριπτική πλειοψηφία των αναπνευστικών θανάτων στο Ηνωμένο Βασίλειο καταγράφονται ως βρογχοπνευμονία, πνευμονία, γήρας ή κάτι παρεμφερές. Δεν κάνουμε εξέταση για εποχική γρίπη ή άλλες εποχιακές λοιμώξεις. Εάν ο ασθενής έχει, για παράδειγμα, καρκίνο, ασθένεια κινητικού νευρώνα ή άλλη σοβαρή ασθένεια, αυτό θα καταγραφεί ως η αιτία θανάτου, ακόμη και αν η τελική ασθένεια ήταν λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος. Αυτό σημαίνει ότι οι βεβαιώσεις του Ηνωμένου Βασιλείου συνήθως δείχνουν λιγότερους θανάτους λόγω αναπνευστικών λοιμώξεων.
Στην σημερινή κατάσταση, οποιοσδήποτε με θετικό τεστ για το Covid-19 θα είναι σίγουρα γνωστός στο ιατρικό προσωπικό που τον φροντίζει: αν κάποιος από αυτούς τους ασθενείς πεθάνει, το προσωπικό θα πρέπει να καταγράψει την ονομασία Covid-19 στο πιστοποιητικό θανάτου. Υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ του Covid-19 που προκαλεί θάνατο και του Covid-19 που βρέθηκε σε κάποιον που πέθανε από άλλες αιτίες. Αναφέροντας το Covid-19 ως αιτία θανάτου μπορεί να παρουσιαστεί αυξανόμενος αριθμός θανάτων, είτε αυτό είναι αλήθεια είτε όχι. Μπορεί να φαίνεται πιο δολοφονικός ιός από τη γρίπη, απλά λόγω του τρόπου καταγραφής των θανάτων.
Αν εξεταστούν επίσης τα γραφήματα του Covid-19, που δείχνουν μια άνοδο των κρουσμάτων και των θανάτων. Μπορεί να φαίνονται ανησυχητικά. Αλλά αν παρακολουθούσαμε την γρίπη ή άλλους εποχιακούς ιούς με τον ίδιο τρόπο, θα παρατηρούμε επίσης αύξηση. Τα Κέντρα Ελέγχου Ασθενειών των Ηνωμένων Πολιτειών, για παράδειγμα, δημοσιεύουν εβδομαδιαίες εκτιμήσεις για περιπτώσεις γρίπης. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι από τον Σεπτέμβριο, η γρίπη έχει μολύνει 38 εκατομμύρια Αμερικανούς, νοσηλεύτηκαν 390.000 και πέθαναν 23.000. Αυτό δεν προκαλεί δημόσια συναγερμό επειδή η γρίπη είναι οικεία.
Τα δεδομένα για το Covid-19 διαφέρουν αρκετά από χώρα σε χώρα. Για παράδειγμα τα στοιχεία για την Ιταλία και τη Γερμανία. Τη στιγμή του γραψίματος του άρθρου, η Ιταλία είχε 69.176 καταγεγραμμένες περιπτώσεις και 6.820 θανάτους, ποσοστό 9,9%. Η Γερμανία είχε 32.986 περιπτώσεις και 157 θανάτους, ποσοστό 0,5%. Θεωρούμε ότι το στέλεχος του ιού είναι τόσο διαφορετικό σε αυτές τις κοντινές χώρες, ώστε ουσιαστικά να αντιπροσωπεύει διαφορετικές ασθένειες; Ή ότι οι πληθυσμοί είναι τόσο διαφορετικοί στην ευαισθησία τους στον ιό και έτσι το ποσοστό θνησιμότητας μπορεί να ποικίλει περισσότερο από είκοσι φορές; Εάν όχι, θα έπρεπε να υποψιαζόμαστε σφάλμα, ότι τα δεδομένα Covid-19 που βλέπουμε από διαφορετικές χώρες δεν είναι άμεσα συγκρίσιμα.
Δείτε άλλες ποσοστιαίες μονάδες: Ισπανία 7,1%, ΗΠΑ 1,3%, Ελβετία 1,3%, Γαλλία 4,3%, Νότια Κορέα 1,3%, Ιράν 7,8%. Μάλλον είμαστε καλοί να συγκρίνουμε τα μήλα με τα πορτοκάλια. Η καταγραφή περιπτώσεων στις οποίες υπήρξε κρούσμα είναι πολύ διαφορετική από την καταγραφή του ιού ως κύρια αιτία θανάτου”.
Καταλήγοντας, ο Τζον Λι επισημαίνει: “Οι κυβερνήσεις παντού λένε ότι ανταποκρίνονται στην επιστήμη. Οι αποφάσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο δεν είναι ευθύνη της κυβέρνησης. Προσπαθούν να ενεργούν υπεύθυνα με βάση τις επιστημονικές συμβουλές που δόθηκαν. Αλλά οι κυβερνήσεις πρέπει να θυμούνται ότι η βιαστική επιστήμη είναι σχεδόν πάντα κακή επιστήμη”.
