Καθώς η μία χώρα μετά την άλλη, με πρώτη και καλύτερη τη Μεγάλη Βρετανία, ετοιμάζονται να υποδεχτούν τα εμβόλια κατά του κορωνοϊού, πολλοί άνθρωποι έχουν ήδη αρχίσει να αναρωτιούνται τι αίσθηση αφήνει η διαδικασία του εμβολιασμού.
Τόσο το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech όσο και εκείνο της Moderna –οι εταιρείες που έκοψαν πρώτες το νήμα στον αγώνα δρόμο για την παρασκευή ενός αποτελεσματικού εμβολίου- χρησιμοποιούν τη νέα τεχνολογία mRNA.
Ο τρόπος που δουλεύουν αυτά τα εμβόλια είναι αυτό που δίνει στο σώμα μας τις οδηγίες, με τη μορφή του διαβιβαστή RNA, για να φτιάξει ένα μικρό κομμάτι αυτού του ιδιαίτερου κορωνοϊού (του SARS-CoV-2) και ειδικά την εξωτερική του πρωτεΐνη (spike protein). Όταν το σώμα μας λαμβάνει αυτές τις οδηγίες, αρχίζει να παράγει την εξωτερική πρωτεΐνη. Αυτό με τη σειρά του ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό μας σύστημα, το οποίο αναγνωρίζει την εξωτερική πρωτεΐνη ως «ξένη», και δημιουργεί αντισώματα εναντίον της. Έτσι, όταν κάποιος μολύνεται με τον αληθινό ιό, το σώμα του είναι ήδη προετοιμασμένο για να πολεμήσει τον ιό.
Αυτά τα εμβόλια χρειάζονται δύο δόσεις: μία για να προετοιμάσει το σώμα και μετά από λίγες εβδομάδες μία ακόμη για να ενισχύσει την αντίδραση. Τα πρώτα αποτελέσματα των μελετών δείχνουν ότι τόσο το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech όσο και αυτό της Moderna κινούνται κοντά στο ποσοστό του 95% όσον αφορά στην αποτελεσματικότητα.
Καθώς όμως η τεχνολογία για το εμβόλιο είναι τόσο νέα, έχει εγείρει ερωτήματα και ανησυχίες.
Ένας εθελοντής που συμμετείχε στις δοκιμές του εμβολίου της Moderna δήλωσε ότι ο εμβολιασμός «σίγουρα δεν ήταν μια βόλτα στο πάρκο», αλλά σίγουρα θα τον ξαναέκανε.
Ο Γιασίρ Μπατάλβι, ένας 24χρονος τελειόφοιτος που ζει στη Βοστόνη, έθεσε συμμετοχή συμπληρώνοντας την αίτηση ηλεκτρονικά στις αρχές Ιουλίου καθώς αισθάνθηκε την ανάγκη να κάνει κάτι για να συνδράμει κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
«Αισθάνθηκα αβοήθητος. Αυτή η πανδημία έχει επηρεάσει τη ζωή όλων μας σημαντικά. Και δεν πρόκειται μόνο για τη ζωή μας, αλλά και για τον βιοπορισμό μας», δήλωσε ο εθελοντής στο CNNi. «Δήλωσα συμμετοχή γιατί ήθελα να κάνω ό,τι μπορώ. Στην αρχή δεν σκεφτόμουν ότι θα με επιλέξουν. Όμως τον Σεπτέμβριο, τελικά, έλαβα το τηλεφώνημα. Και στα μέσα Οκτωβρίου πήρα μέρος».
Όταν του είπαν να σηκώσει το μανίκι του ήταν λίγο νευρικός, ειδικά όταν του έδωσαν να υπογράψει δίνοντας τη συγκατάθεσή του σε ένα κείμενο 22 σελίδων. Όπως λέει, όμως, αισθάνθηκε ότι παίρνει μέρος σε μια εθνική αποστολή.
«Θεωρώ ότι ο μαζικός εμβολιασμός είναι πράγματι ο μόνος ρεαλιστικός τρόπος για να βγούμε από την πανδημία», λέει.
Αίσθηση και παρενέργειες
Στην αρχή η ένεση έμοιαζε με το εμβόλιο της γρίπης, ένα μικρό τσίμπιμα δηλαδή στον ώμο. Όταν έφυγα από το νοσοκομείο, εκείνο το απόγευμα, η ακαμψία άρχισε να γίνεται λίγο χειρότερη. Ήταν σίγουρα διαχειρίσιμη, απλώς σίγουρα αισθάνεσαι ότι δεν μπορείς να κινήσεις το χέρι σου πολύ πάνω από τον ώμο σου. Οι παρενέργειες ωστόσο ήταν τοπικές. Εννοώ, είναι μόνο στον μυ του ώμου και μόνο εκεί. Δεν επηρεάζει τίποτα άλλο και αισθάνεσαι μια χαρά».
Αυτό μετά την πρώτη δόση. Η δεύτερη δόση όμως ήταν διαφορετική.
«Μόλις έκανα τη δεύτερη δόση, είχα όντως μερικά αρκετά σημαντικά συμπτώματα. Όσο ήμουν στο νοσοκομείο, παίρνοντας τη δεύτερη δόση, ήμουν μια χαρά. Αλλά το βράδυ ήταν δύσκολο. Ανέβασα χαμηλό πυρετό, αισθανόμουν κούραση και ρίγη», λέει ο εθελοντής.
Όπως είπε, εκείνη την ημέρα ήταν αδιάθετος για οτιδήποτε αλλά το επόμενο πρωί «ήμουν έτοιμος».
Κάλεσε τους γιατρούς για να τους ενημερώσει για τα συμπτώματά του. Δεν ανησύχησαν και του είπαν να μην ανησυχεί ούτε εκείνος.
Η αίσθηση αδιαθεσίας δεν σημαίνει ότι μολύνεσαι με Covid-19 από το εμβόλιο. Στην πραγματικότητα, οι ειδικοί λένε ότι το να έχεις αυτού του είδους την αντίδραση δείχνει ότι το σώμα σου ανταποκρίνεται όπως πρέπει, και αυτό δεν πρέπει να αποθαρρύνει κανέναν από το να εμβολιαστεί ή να επιστρέψει για τη δεύτερη δόση.
«Αυτό σημαίνει ότι το ανοσοποιητικό σου σύστημα εργάζεται για σένα. Και να αισθάνεσαι όμορφα γι’ αυτό», λέει ο δρ. Πολ Οφίτ, από το Νοσοκομείο Παίδων της Φιλαδέλφια.
«Η γνώση κάποιων παρενεργειών δεν θα πρέπει να δυσκολεύει κανέναν από το να κάνει το εμβόλιο γνωρίζοντας ότι αυτός ο απαίσιος ιός έχει σκοτώσει χιλιάδες ανθρώπους και μπορεί να προκαλέσει μακροχρόνια προβλήματα».
Το ίδιο ακριβώς επεσήμανε και ο κορυφαίος επιδημιολόγος των ΗΠΑ, Άντονι Φάουτσι.
«Αυτό που μας λέει το σώμα μας είναι ότι ανταποκρίνεται καλά στη μόλυνση», είπε. «Κάποιοι άνθρωποι δεν νιώθουν τίποτα. Άλλοι, αισθάνονται έναν πόνο στον ώμο. Κάποιοι άλλοι έκτος από τον πόνο ίσως αισθανθούν και μια μικρή ρίγη, όπως όταν έχουν ένα σύνδρομο γρίπης, και κάποιοι, λιγότεροι, ίσως ανεβάσουν πυρετό».
Σύμφωνα με τον Φάουτσι, «σχεδόν όλα τα συμπτώματα υποχωρούν μέσα σε 24 ή το πολύ 48 ώρες» προσθέτοντας ότι είναι σημαντικό να είναι κανείς ειλικρινής προς τους ανθρώπους για τις παρενέργειες που ίσως βιώσουν.
Αξίζει τον κόπο
Σύμφωνα με τον επιστημονικό σύμβουλο Μοντσέφ Σλάουι, περίπου το 10 με 15% των εμβολιασμένων θα αναπτύξουν «αρκετά εμφανείς παρενέργειες».
«Οι περισσότεροι άνθρωποι θα έχουν πολύ λιγότερο εμφανείς παρενέργειες Νομίζω ειλικρινά πως –σε σύγκριση με μια αποτελεσματικότητα 95% απέναντι σε μια μόλυνση που μπορεί να είναι φονική η σημαντικά εξουθενωτική- είναι ένα αρμόζον ποσοστό».
Οι παρενέργειες σαν αυτές που βίωσε ο Μπατάλβι δεν πρέπει να συγχέονται με τα ζητήματα ασφάλειας. Κάθε κατασκευαστής εμβολίων που αναζητά την έγκριση των ρυθμιστικών Αρχών θα πρέπει να επιδείξει δεδομένα ασφαλείας διάρκειας δύο μηνών μετά τη χορήγηση της δεύτερης δόσης – κι αυτό γιατί αυτό είναι το διάστημα κατά το οποίο προέκυψαν τα πιο σημαντικά θέματα ασφαλείας κατά τις αρχικές δοκιμές.
«Αν και γνωρίζουμε ότι οι προβλέψιμες παρενέργειες εντός δύο μηνών μετά την ανοσοποίηση των χρηστών είναι πολύ καλές και για τα δύο εμβόλια της Moderna και της Pfizer, δεν έχουμε καμία εμπειρία για το τι συμβαίνει ένα ή δύο χρόνια μετά, θα πρέπει να το μάθουμε προχωρώντας», λέει ο Σλάουι.
Ο Μπατάλβι δεν μπορεί να είναι σίγουρος αν έκανε το εμβόλιο ή το placebo, αλλά βασισμένος στην εμπειρία του, πιστεύει ότι έχει μαντέψει σωστά.
«Ξέρεις ότι πρόκειται για κορώνα – γράμματα. Έτσι ούτε εγώ ούτε οι γιατροί ούτε η Moderna γνωρίζουν αν έκανα ή όχι το εμβόλιο. Όμως βασισμένος στις παρενέργειες που είχα, πιστεύω ότι έκανα το αληθινό εμβόλιο», λέει.
Ο Μπατάλβι δηλώνει ανυπόμονος για το τέλος της πανδημίας ώστε τόσο ο ίδιος όσο και η οικογένειά του να μπορούν να συναντήσουν τα νεογέννητα δίδυμα της αδελφής του –ένα αγόρι και ένα κορίτσι- που γεννήθηκαν στις αρχές της εβδομάδας.
«Ελπίζω μόλις βγει το εμβόλιο, οι άνθρωποι να αισθανθούν ασφαλείς να το πάρουν. Εγώ είμαι εδώ: Έκανα το εμβόλιο, είμαι μια χαρά. Νομίζω ότι μπορούμε να το ξεπεράσουμε», λέει.
