Οι διαδηλώσεις κατά των σκληρών μέτρων κατά του κορονοϊού στην Κίνα, που έχουν περιορίσει εκατομμύρια στα σπίτια τους, εξαπλώθηκαν στη Σαγκάη και άλλες πόλεις, μετά από καταγγελίες πως ίσως να είχαν ως αποτέλεσμα υψηλό αριθμό νεκρών σε πυρκαγιά σε διαμέρισμα στα βορειοδυτικά.
Η αστυνομία της Σαγκάης χρησιμοποίησε σπρέι πιπεριού κατά περίπου 300 διαδηλωτών, σύμφωνα με μαρτυρία. Είχαν συγκεντρωθεί το βράδυ του Σαββάτου για να θρηνήσουν τους θανάτους τουλάχιστον 10 ανθρώπων σε πυρκαγιά σε διαμέρισμα την προηγούμενη εβδομάδα στην Ουρουμτσί της Σιντζιάνγκ, στη βορειοδυτική Κίνα. Διαμαρτυρία στη Σαγκάη έλαβε χώρα και την Κυριακή, υπήρξε διαμαρτυρία και στο ίδιο το Πεκίνο, με μεγάλο πλήθος να συγκεντρώνεται στο campus του Πανεπιστημίου Τσινγκουά, σύμφωνα με εικόνες και βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Βίντεο που αναρτήθηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για τα οποία αναφερόταν πως τραβήχτηκαν σε Ναντσίνγκ (ανατολικά) Γκουανγκτσού (νότια) και τουλάχιστον άλλες πέντε πόλεις έδειχναν διαδηλωτές να συγκρούονται με την αστυνομία να διαλύουν οδοφράγματα που είχαν στηθεί για να αποκλειστούν γειτονιές. Μάρτυρες είπαν ότι διαμαρτυρία έλαβε χώρα και στην Ουρουμτσί, μα το Associated Press δεν ήταν σε θέση να επιβεβαιώσει λεπτομέρειες άλλων βίντεο.
Η κυβέρνηση του προέδρου Σι Τζινπίνγκ είναι αντιμέτωπη με αυξανόμενη οργή για τη «zero-Covid» πολιτική της, που αποκλείει την πρόσβαση σε περιοχές ανά την Κίνα σε μια προσπάθεια απομόνωσης κάθε κρούσματος, εν μέσω μιας περιόδου κατά την οποία άλλες κυβερνήσεις χαλαρώνουν τα μέτρα και προσπαθούν να ζήσουν με τον ιό. Αυτό έχει κρατήσει τους ρυθμούς μολύνσεων στην Κίνα χαμηλότερα από ό,τι στις ΗΠΑ ή άλλες χώρες, μα το κυβερνών κομμουνιστικό κόμμα είναι αντιμέτωπο με δυσαρέσκεια και διαμαρτυρίες για το οικονομικό και ανθρώπινο κόστος, καθώς επιχειρήσεις κλείνουν και οικογένειες απομονώνονται για εβδομάδες, με περιορισμένη πρόσβαση σε τρόφιμα και φάρμακα.
Σε κάποια βίντεο εθεάθησαν διαδηλωτές να ζητούν να παραιτηθεί ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ ή να εγκαταλείψει την εξουσία το κυβερνών κόμμα.
Οι θάνατοι από τη φωτιά στην Ουρουμτσί προκάλεσαν έναν «χείμαρρο» οργισμένων ερωτημάτων online για το αν οι πυροσβέστες που χρειάστηκαν τρεις ώρες για να σβήσουν την πυρκαγιά ή τα θύματα που προσπάθησαν να διαφύγουν εμποδίζονταν από κλειδωμένες πόρτες ή άλλα μέτρα ελέγχου. Οι αρχές το αρνήθηκαν, μα η καταστροφή εστίασε πάνω της την οργή των πολιτών για τους περιορισμούς εναντίον της ασθένειας, την προπαγάνδα του κυβερνώντος κόμματος και τη λογοκρισία. Στη Σαγκάη διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν τα μεσάνυχτα στη Μεσαία Οδό Ουρουμτσί με λουλούδια, κεριά και πανό που έγραφαν «Ουρουμτσί, 24 Νοεμβρίου, αυτοί που πέθαναν να αναπαυθούν εν ειρήνη», σύμφωνα με έναν συμμετέχοντα ονόματι Ζάο, που είπε πως φίλος του ξυλοκοπήθηκε από την αστυνομία, ενώ άλλοι ψεκάστηκαν με σπρέι πιπεριού- ενώ αστυνομικοί πάτησαν τα πόδια του ίδιου, με αποτέλεσμα να χάσει τα παπούτσια του και να φύγει ξυπόλητος. Σύμφωνα με τον Ζάο, οι διαδηλωτές φώναζαν διάφορα συνθήματα, μεταξύ των οποίων «Σι Τζινπίνγκ, φύγε, κομμουνιστικό κόμμα, φύγε», «ξεκλειδώστε τη Σιντζιάνγκ, ξεκλειδώστε την Κίνα» «δεν θέλουμε PCR, θέλουμε ελευθερία» κ.α.
Χρήστες του Ίντερνετ ανέβασαν βίντεο και μαρτυρίες σε κινεζικά και ξένα social media που δείχνουν διαμαρτυρίες στη Σαγκάη, τη Ναντσίνγκ, τη Τσενγκντού και την Τσονκιίνγκ στα νοτιοδυτικά, καθώς και την Ουρουμτσί και την Κορλά στη Σιντζιάνγκ. Σημειώνεται πως στη Σιντζιάνγκ οι διαδηλώσεις είναι ριψοκίνδυνες, λόγω της καταστολής σε βάρος των Ουϊγούρων και άλλων, κυρίως μουσουλμανικών, μειονοτήτων- αν και οι πιο πολλοί διαδηλωτές στα βίντεο ήταν Κινέζοι Χαν. Οι αναρτήσεις στα κινεζικά μέσα κοινωνικά δίκτυα, πάντως, διαγράφονταν γρήγορα.
Σε μια πιθανή προσπάθεια κατευνασμού του κοινού οι αρχές είπαν το Σάββατο πως είχαν επιτύχει «κοινωνικό zero-Covid» και οι περιορισμοί στην Ουρουμτσί και την Κορλά θα χαλάρωναν. Ωστόσο πολλοί χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης εξέφρασαν δυσπιστία και σαρκασμό.
Ο Σι Τζινπίνγκ έχει υπεραμυνθεί της στρατηγικής zero-Covid, ως παραδείγματος της «ανωτερότητας» του κινεζικού συστήματος σε σχέση με τις ΗΠΑ και άλλες χώρες της Δύσης. Ωστόσο η στήριξη προς την πολιτική αυτή έχει πέσει πολύ τους τελευταιους μήνες, καθώς αυξάνονται οι τραγωδίες που προκαλούν την οργή του κοινού- όπως ο θάνατος την προηγούμενη εβδομάδα στη Ζενγκτσού ενός κοριτσιού 4 μηνών που ήταν σε καραντίνα: Ο πατέρας της είπε ότι οι προσπάθειές του να τη μεταφέρει στο νοσοκομείο καθυστέρησαν επειδή οι νοσηλευτές δίσταζαν να βοηθήσουν, καθώς ο ίδιος ήτνα θετικός στον ιό.
Αξιωματούχοι έχουν δεσμευτεί πως θα συνεχίσουν με τη zero-Covid παρά τις αντιδράσεις της κοινής γνώμης και το αυξανόμενο κόστος για τη δεύτερη οικονομία του κόσμου. Σημειώνετι ωστόσο πως οι ευρείας κλίμακας δημόσιες διαμαρτυρίες στην Κίνα είναι εξαιρετικά σπάνιες, ειδικά επί του Σι, με τους πολίτες να καταφεύγουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου είναι σε εξέλιξη ένα παιχνίδι «γάτας και ποντικιού» με τη λογοκρισία. Σε κάθε περίπτωση πάντως, όπως αναφέρει το Reuters, ο Νταν Μάτινγκλι, επίκουρος καθηγητής Πολτιικών Επιστημών στο Γέιλ, είπε πως αν και ασκείται πίεση στο κόμμα, το επίπεδο αναταραχής είναι ακόμα πολύ μακριά από αυτό του 1989 και της πλατείας Τιενανμέν.
«Το λαϊκό συναίσθημα έχει σημασία, μα όσο δεν υπάρχει ρήγμα στην ελίτ και όσο ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός και οι υπηρεσίες ασφαλείας παραμένουν στο πλευρό του (Σι) δεν είναι αντιμέτωπος με κάποιον ουσιώδη κίνδυνο ως προς την παραμονή του στην εξουσία.
Με πληροφορίες από Associated Press, Reuters
