Με επίσημη ανάρτηση στην ιστοσελίδα της η ΕΜΥ ανακοίνωσε ότι προχωρά σε συνεργασία με τις Μετεωρολογικές Υπηρεσίες της Κύπρου και του Ισραήλ, στην συγκρότηση Ομάδας, με σκοπό την ονοματοδοσία των μετεωρολογικών συστημάτων που προβλέπεται να προκαλέσουν πολύ ισχυρά φαινόμενα, κατά τη διάρκεια της ψυχρής αλλά και της θερμής περιόδου του έτους.
Η ΙΔΕΑ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΟΝΟΜΑΤΟΔΟΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ
Η ιδέα της ονοματοδοσίας των βαρομετρικών συστημάτων στην Ευρώπη ξεκίνησε το 1995 από ομάδα προγνωστών καιρού (WGCEF) των Μετεωρολογικών Υπηρεσιών. Η ομάδα αυτή εντάχθηκε το 2013 εντός της λειτουργίας της Eumetnet δηλαδή στον επίσημο φορέα των Εθνικών Μετεωρολογικών Υπηρεσιών με σκοπό να δημιουργήσει κοινούς κανόνες συνεννόησης μεταξύ των κρατών.
Μέχρι πριν από λίγο καιρό, για το ίδιο σύστημα είχαν υπάρξει ακόμη και 5 διαφορετικές ονομασίες. Αυτό είχε οδηγήσει τον μέσο πολίτη σε σύγχυση. Για τον λόγο αυτό μέσα στη Eumetnet δημιουργήθηκαν υποομάδες και ήδη από το 2015, ονόματα στα βαρομετρικά χαμηλά δίνουν από κοινού η Βρετανική και η Ιρλανδική Μετεωρολογική Υπηρεσία.
Έχει συμφωνηθεί από όλα τα κράτη ότι αν ξεκινήσει μια κακοκαιρία και της δοθεί ένα όνομα αυτό δεν θα αλλάζει. Αν έρθει για παράδειγμα ένα σύστημα από την Ιταλία (που ανήκει σε άλλη ομάδα) θα πρέπει το ίδιο όνομα να το υιοθετήσουμε και εμείς.
Για την περιοχή μας σε κεντρικό επίπεδο οι αποφάσεις ελήφθησαν στη Σύνοδο Κορυφής Κύπρου – Ελλάδας – Ισραήλ πού έλαβε χώρα στις 19 και 20 Δεκεμβρίου 2018 στο Ισραήλ και ήταν η πέμπτη κατά σειρά, με κεντρικό θέμα «Κυβερνοχώρος και Καινοτομία». Η Σύνοδος επικεντρώθηκε σε θέματα κυβερνοασφάλειας, ενεργειακής ασφάλειας, ψηφιακής τεχνολογίας και μετεωρολογίας.
Στη Διακήρυξη αναφέρεται χαρακτηριστικά:
«“In the field of Meteorology, We recognize the vital importance of early warnings and accurate forecasts for the preparedness to regional severe weather events, and the importance in establishing national climate-change adaptation plans based on sound scientific research, and the new possibilities offered by recent technological developments. We also note with satisfaction today’s meeting between our three directors of national meteorological services which laid the foundation for trilateral cooperation in this evolving field”.
Είναι η πρώτη φορά που μέσω περιοχικών συνεργασιών των εθνικών Μετεωρολογικών Υπηρεσιών, οι οποίες και αποτελούν τον επίσημο φορέα μετεωρολογικής υποστήριξης της κάθε χώρας, η Ευρώπη ενώνει τις δυνάμεις της, προσδίδοντας κύρος στην παρεχόμενη πληροφόρηση του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου και λειτουργώντας επικοινωνιακά, θέτοντας έτσι σε επαγρύπνηση τον πολίτη με σκοπό την προστασία της ζωής και της περιουσίας του. Παράλληλα, με τη χρήση όλων των διαθέσιμων σύγχρονων προγνωστικών προϊόντων θα αποφασίζεται, ανάλογα με την ένταση των αναμενόμενων φαινομένων, η ονοματοδοσία τους (ή όχι), με χρήση κατά σειρά για το προσεχές 12μηνο, των εξής ονομάτων από την ακόλουθη κοινή λίστα: Athina, Ballos, Carmel, Diomedes, Elpis, Fuad, Genesis, Helios, Irit, Kalypso, Lavi, Meliti, Nikias, Ora, Paris, Raphael, Semeli, Thomas, Uranis, Vion, Xenios, Yasmin, Zefyros.
ΠΟΥ ΘΑ ΒΟΗΘΗΣΕΙ Η ΟΝΟΜΑΤΟΔΟΣΙΑ – ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΟΥΜΕ
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό το να δίνονται ονόματα σε τροπικούς κυκλώνες ξεκίνησε πριν από πολλά χρόνια- όπως θα δούμε και παρακάτω- προκειμένου να βοηθήσει αυτή η τακτική στην ταχεία αναγνώριση των συστημάτων αυτών και στα προειδοποιητικά μηνύματα από τις Μετεωρολογικές Υπηρεσίες , καθώς τα ονόματα εντυπώνονται ευκολότερα στη μνήμη από τους αριθμούς ή τα γράμματα . Πολλοί έχουν διαπιστώσει ότι η προσάρτηση ονομάτων στους κυκλώνες διευκολύνει τα ΜΜΕ κυρίως τα Social Media να τους αναφέρουν, με αποτέλεσμα να αυξάνει το ενδιαφέρον για τις προειδοποιήσεις και την ετοιμότητα της κοινωνίας. Από την άλλη πλευρά υπάρχει υπερβολικός βομβαρδισμός από τα ΜΜΕ και ιδιαίτερα από το διαδίκτυο για την «Χ-Κακοκαιρία» που θα προσβάλει μια περιοχή και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να δημιουργείται η αίσθηση του πανικού στους πολίτες.
Πάντως σύμφωνα με το Met Office η ονοματοδοσία κακοκαιριών έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις καιρικές συνθήκες στο Ηνωμένο Βασίλειο, παρέχοντας ένα συνεπές μήνυμα προς το κοινό και προτρέποντας τους πολίτες να αναλάβουν δράση για την πρόληψη πιθανών βλαβών στον εαυτό τους ή στην περιουσία τους.
O ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ METEOALARM ΣΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
Μετά από 13 χρόνια ύπαρξης του χάρτη Meteoalarm, ενός άλλου δείκτη προειδοποίησης του καινού η πορεία του δεν κρίνεται για την χώρα μας ικανοποιητική καθώς ο δείκτης αυτός δεν είναι ακόμα γνωστός στο γενικό κοινό, δεν χρησιμοποιείται στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ενώ δεν έχει προβληθεί και από άλλους δημόσιους φορείς. Χρησιμοποιείται μόνο από την ΕΜΥ για να προβάλλει την επικινδυνότητα των φαινομένων κυρίως σε περιπτώσεις εκτάκτων δελτίων . Αντίθετα από την Eumetnet υπάρχει η σύσταση χρήσης στα συστήματα προειδοποιήσεων του κάθε κράτους .
Όπως γνωρίζετε εκτός από τον δείκτη επικινδυνότητας για τις πυρκαγιές- τον οποίο προβάλλει η ΓΓΠΠ- η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (EMY) είναι επιφορτισμένη με το να παράγει καθημερινά, και να ανανεώνει όποτε απαιτείται τον χάρτη επικινδυνότητας του Meteoalarm για τη χώρα μας. Σε αυτόν τον χάρτη ο απλός πολίτης, με μια ματιά , από το χρώμα και το σύμβολο μπορούν να καταλάβει αν το καιρικό σύστημα είναι επικίνδυνο ή όχι, δηλαδή αν αυτό απειλεί ανθρώπινες ζωές και περιουσίες. Αυτός ο χάρτης δυστυχώς ακόμη δεν έχει τύχει της κατάλληλης προβολής.
Ο χάρτης αυτός είναι αποτέλεσμα της Eυρωπαϊκής συνεργασίας που ξεκίνησε από την ομάδα εργασίας WGCEF του Οργανισμού Eumetnet δηλαδή την ίδια ομάδα που έχει αναλάβει την ονοματοδοσία των κακοκαιριών Όπως προβάλλεται το πετυχημένο παράδειγμα του χάρτη επικινδυνότητας για τις φωτιές από την ΓΓΠΠ , θα πρέπει αναλόγως να τύχει της ίδιας προβολής και το σύστημα Meteoalarm της ΕΜΥ το οποίο ουσιαστικά εντάσσεται και αυτό μέσα στο γενικό Πλαίσιο Επαγρύπνησης και Προειδοποιήσεων.
Σχετικά με τα ονόματα που πρέπει να χρησιμοποιηθούν στο μέλλον καλό είναι η ΕΜΥ να διενεργήσει μια ηλεκτρονική ψηφοφορία με σχετικά ερωτήματα, όπως για το αν θα δίνονται ή αν θα πρέπει να δίνονται ονόματα στις κακοκαιρίες από την μυθολογία την αρχαία ιστορία ή αλλού, καθώς έχουν υπάρξει διαφωνίες με αυτή την πρακτική .
Η ΟΝΟΜΑΤΟΔΟΣΙΑ ΤΩΝ ΤΡΟΠΙΚΩΝ ΚΥΚΛΩΝΩΝ – ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ
Σχετικά με την ονοματοδοσία των τροπικών κυκλώνων υπάρχει η εντύπωση ότι τα ονόματα δίνονται από υπηρεσίες των ΗΠΑ, ενώ στην πραγματικότητα εδώ και πολλές δεκαετίες τα ονόματα δίνονται από τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό . Πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην σχετική ιστοσελίδα του Οργανισμού όπου είναι αναρτημένες λίστες οι οποίες που αναφέρονται στα ονόματα τα οποία θα ισχύσουν για τα επόμενα 6 χρόνια και αφορούν κάθε περιοχή σύμφωνα με τον παρακάτω χάρτη.
Μέχρι και τον 19ο αιώνα πολλοί τυφώνες στις Δυτικές Ινδίες πήραν το όνομά τους από τη συγκεκριμένη ημέρα των αγίων κατά την οποία σημειώθηκαν. Ο Ivan R. Tannehill περιγράφει στο βιβλίο του “Hurricanes” για παράδειγμα, τον «Τυφώνα Σάντα Άννα» που έπληξε το Πουέρτο Ρίκο στις 26 Ιουλίου 1825 και τον «Σαν Φελίπε» που έπληξε το Πουέρτο Ρίκο στις 13 Σεπτεμβρίου και στα δύο 1876 και 1928.
Ονόματα σε μεγάλες κακοκαιρίες όμως είχαν δοθεί και στη χώρα μας όπως στη «Πλημμύρα του Αγίου Φιλίππου» το 1896 καθώς και «Στον καιρό της Κολώνας» το 1852 . Στην πρώτη κακοκαιρία έχασαν την ζωή τους 62 άνθρωπο και σημειώθηκε ανήμερα της εορτής του Αγίου Φιλίππου , ενώ στη δεύτερη έπεσε μια από τις 3 κολώνες στο ναό του Ολυμπίου Διός. Πολλοί πίστευαν τότε ότι αυτό ήταν κακό σημάδι και θεώρησαν το γεγονός αυτό ότι ήταν «υπεύθυνο» για τα θύματα της χολέρας στην Αθήνα το 1854.
ΣΤΗΝ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ Η ΠΡΩΤΗ ΕΠΙΣΗΜΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΚΥΚΛΩΝΩΝ
Σε Παγκόσμιο επίπεδο ο πρώτος μετεωρολόγος που υλοποίησε την ονοματοδοσία των τυφώνων και των τροπικών καταιγίδων ήταν ο Αυστραλοεγγλέζος Clement Wragge στην Αυστραλία . Ο Wragge έφυγε από την Αγγλία για την Αυστραλία το 1883 και την 1η Ιανουαρίου 1887 όπου διορίστηκε κυβερνητικός μετεωρολόγος για το Κουίνσλαντ. Παντρεύτηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 1877 την Leonora Edith Florence d’Eresby Thornton.
Η αρχική του ιδέα ήταν να ονομάσει τους κυκλώνες με τα αρχικά του Ελληνικού Αλφαβήτου και λίγο αργότερα με ονόματα από την Ελληνική και Ρωμαϊκή Μυθολογία. Αργότερα χρησιμοποίησε ονόματα μορφών από την πολυνησιακή μυθολογία, ακόμη και από πολιτικούς, όσους δεν πολυσυμπαθούσε!
Οι κυκλώνες που έφεραν ονόματα πολιτικών από τον Wragge ήταν οι James Drake, Edmund Barton και Alfred Deakin, ενώ υπήρξαν και άλλα εξωτικά ονόματα που χρησιμοποίησε όπως Ξέρξης, Αννίβας, Blucher και Τeman. Λέγεται ότι την πρώτη φορά που έβαλε όνομα σε βαρομετρικό χαμηλό αυτό της γυναίκας του το (L)eonora) . Γεγονός είναι ότι μετά τη συνταξιοδότηση του Wragge , η πρακτική της ονομασίας κυκλώνων θα έπαυε για εξήντα χρόνια για να συνεχιστεί αργότερα επίσημα από τον Διεθνή Μετεωρολογικό Οργανισμό WMO
ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΚΥΚΛΩΝΩΝ ΣΕ ΒΙΒΛΙΟ ΤΑΙΝΙΑ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
Ένα πρώιμο παράδειγμα χρήσης του ονόματος μιας γυναίκας για μια καταιγίδα ήταν στο μυθιστόρημα “Storm” του George R. Stewart, που κυκλοφόρησε από την Random House το 1941 και αργότερα γυρίστηκε ταινία από τον Walt Disney.
Κατά τη διάρκεια του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου, η πρακτική της ονομασίας των τυφώνων έγινε ευρέως διαδεδομένη στις συζητήσεις μεταξύ των μετεωρολόγων, ιδιαίτερα των μετεωρολόγων του Στρατού και του Πολεμικού Ναυτικού που σχεδίαζαν τις κινήσεις των καταιγίδων στις μεγάλες εκτάσεις του Ειρηνικού Ωκεανού. Το 1953, οι Ηνωμένες Πολιτείες εγκατέλειψαν το σχέδιο διαρκείας δύο ετών για να ονομάσουν θύελλες με φωνητικό αλφάβητο (Able, Baker, Charlie) όταν εισήχθη ένας άλλος νέος τρόπος ονοματοδοσίας.
Εκείνη τη χρονιά, οι Ηνωμένες Πολιτείες άρχισαν να χρησιμοποιούν γυναικεία ονόματα για καταιγίδες. Κατά τις δεκαετίες του ’60 και του ’70 διαμαρτυρήθηκε το φεμινιστικό κίνημα που δίνονταν μόνο γυναικεία ονόματα και έτσι ξεκίνησαν να χρησιμοποιούνται και τα ανδρικά ονόματα . Από το 1979 συμπεριλήφθηκαν σε λίστες για τον Ατλαντικό και τον Κόλπο του Μεξικού και ανδρικά και γυναικεία ονόματα Άλλες ονομασίες βέβαια έχουν στην Αμερική, άλλες δίνει το Κέντρο Τυφώνων στην Ινδία, άλλες το Κέντρο στην Ιαπωνία.
Επειδή βλέπουμε συνεχώς την ιστορία να επαναλαμβάνεται από πλευράς των κακοκαιριών, πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι όχι μόνο στην αντιμετώπισή τους αλλά κυρίως στην προειδοποίηση του πληθυσμού και στην ευαισθητοποίησή του στα θέματα του κλίματος και του περιβάλλοντος.
