ΟΙ ΗΠΑ είναι μια καινούργια χώρα, τουλάχιστον για εμάς τους Ευρωπαίους. Το ίδιο και η δημοκρατία της. Ωστόσο, η όποια υποτιμητική ματιά δεν μπορεί παρά να είναι υποκριτική ή αφελής, καθώς ο φέρων αυτή τη ματιά δεν αντιλαμβάνεται τη ζωτικότητα που έχει αυτό το νέο έθνος ακόμη και εάν βρίσκεται σε κρίση.
Έτσι τις επόμενες ημέρες τα βλέμματα της υφηλίου θα είναι στραμμένα στις Ηνωμένες Πολιτείες όπου οι Αμερικανοί πολίτες θα ψηφίσουν για τον 46ο πρόεδρο της χώρας τους. Οι αμερικάνικες εκλογές του 2020 διεξάγονται σε μια πολωμένη Αμερική υπό του πιο ιδιόμορφου προέδρου που γνώρισε ποτέ η χώρα. Το αποτέλεσμα των εκλογών θα διαμορφώσει το μέλλον της παγκόσμιας τάξης πραγμάτων, αλλά και το εσωτερικό της βαθιά διχασμένης πολυεθνικής και πολυφυλετικής κοινωνίας των ΗΠΑ.
Η πολιτική αναμέτρηση γίνεται μεταξύ του Ρεπουμπλικανικού Ντόναλντ Τραμπ και του Δημοκρατικού Τζο Μπάιντεν. Η εναλλαγή των δύο αυτών κομμάτων στην εξουσία μοιάζει αέναη στις ΗΠΑ και δεν είναι λίγοι οι Αμερικανοί που νιώθουν εγκλωβισμένοι σε αυτό το δίπολο. Όμως αυτό είναι. Με απλοϊκούς όρους μπορούμε να πούμε ότι το Δημοκρατικό κόμμα είναι συνυφασμένο με την πρόοδο, ενώ το Ρεπουμπλικανικό με τον συντηρητισμό.
Ωστόσο για να καταλάβουμε το σήμερα πρέπει να δούμε το παρελθόν. Κάποτε το Δημοκρατικό ήταν το συντηρητικό και από το Κίνημα κατά της Δουλείας προέκυψε το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Ο Ρεπουμπλικανός Αβραάμ Λίνκολν κατήργησε τη δουλεία και για έναν αιώνα, έως τη δεκαετία του 1960 ο κάποτε δουλοκτητικός Νότος δεν ξαναψήφισε τους Ρεπουμπλικανούς.
Τι άλλαξε από τότε και τι αναμένουμε από τις εκλογές που θα διεξαχθούν την Τρίτη 3 Νοεμβρίου 2020; Πώς θα διαμορφώσει η ανθρωπογεωγραφία το εκλογικό αποτέλεσμα; Θα αντιδράσει ο Τράμπ, προκαλώντας συνταγματική κρίση; Πόσο πιθανό είναι δούμε ξέσπασμα κοινωνικής αναταραχής; Θα μπορέσουν οι Δημοκρατικοί, εάν κερδίσουν, να εφαρμόσουν ένα νέο New Deal για να φέρουν μια νέα εποχή στους Αμερικανούς πολίτες; Τι σκοπεύουν να κάνουν με την εξωτερική πολιτική την ώρα που συντελούνται σημαντικές γεωπολιτικές εξελίξεις;
Σε αυτούς τους προβληματισμούς τοποθετείται o Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας –«Εδρα Jean Monnet στην Ευρωπαϊκή Πολιτική Ολοκλήρωση και Εξωτερική Πολιτική», ο κ. Ηλίας Θερμός, ο οποίος σπούδασε και δίδαξε επί σειρά ετών στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.
«Μετά τον πρόεδρο Γουίλσον δημιουργήθηκε μια συμμαχία μεταξύ των λαϊκών στρωμάτων των μεταναστών- εργατών και των παραδοσιακών πολιτειών του Νότου η οποία κατέστησε το Δημοκρατικό Κόμμα πλειοψηφικό στο εκλογικό σώμα με περίπου 43% των δημοκρατικών έναντι του 28% των οπαδών των ρεπουμπλικανών.
Αυτό συνέχισε και ενδυναμώθηκε επί προεδρίας του Φραγκλίνου Ρούσβελτ (1933-1945). Όμως από τη δεκαετία του 1960 και μετά το Δημοκρατικό Κόμμα αρχίζει να χάνει την υποστήριξη των εργατών-μεταναστών στις μεσοδυτικές πολιτείες λόγω της αποβιομηχάνισης, ενώ οι 13 πολιτείες του νότου που είχαν αποσπαστεί από την Ένωση κατά τον εμφύλιο πόλεμο και για έναν αιώνα δεν ψήφιζαν τους ρεπουμπλικανούς, τη δεκαετία του 1960 στράφηκαν προς το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα.
Η άρνησή τους, από το 1860, να ψηφίσουν τους ρεπουμπλικάνους έχει να κάνει με τον εμφύλιο και το γεγονός ότι ο Αβραάμ Λίνκολν ήταν αρχηγός του Ρεπουμπλικανών. Δεν συγχώρεσαν την κατοχή του Βορρά που αναδιοργάνωσε το Νότο.
Όπως και να έχει αυτή η ετερόκλητη συμμαχία μεταξύ των πολιτειών του Νότου και των μεταναστών – εργατών έσβησε τη δεκαετία του ΄60 με την αποχώρηση των πολιτειών του νότου από τους δημοκρατικούς.Πρέπει να θυμίσουμε πως τότε ο Τζορτζ Γουάλας, πρώην δημοκρατικός κυβερνήτης της Αλαμπάμα, άνθρωπος με ξεκάθαρες ρατσιστικές αντιλήψεις ανεξαρτητοποιήθηκε από τους Δημοκρατικούς και απέσπασε εκατομμύρια ψήφους από υποστηρικτές του Δημοκρατικού Κόμματος οι οποίοι υποστήριξαν την υποψηφιότητά του ως ανεξάρτητου υποψήφιου προέδρου. Έκτοτε οι πολιτείες αυτές άρχισαν να ψηφίζουν τους ρεπουμπλικανούς».
Αυτό ίσχυε μέχρι και τις τελευταίες εκλογές και τι έχει αλλάξει σήμερα;
«Ναι, τώρα όμως πραγματοποιούνται σημαντικές διαφοροποιήσεις σε πολιτείες όπως η Βόρεια Καρολίνα και η Τζόρτζια, οι οποίες οφείλονται, πρώτον στηνεκλογική συμπεριφορά των μαύρων, που συσπειρώνονται στο δημοκρατικό κόμμα και αποτελούν τουλάχιστον στη Τζώρτζια το 30% του πληθυσμού και δεύτερον στη μαζική μετανάστευση πτυχιούχων από το βορρά των ΗΠΑ και από πανεπιστήμια της ανατολικής ακτής, στο ερευνητικό τρίγωνο της Βόρειας Καρολίνας, δηλαδή τα πανεπιστήμια North Carolina State University, Duke University, and University of North Carolina at Chapel Hill, όπως επίσης και στις πόλεις Raleigh and Durham και το Chapel Hill.Εκτιμάται ότι αριθμός των πτυχιούχων αυτών που έχουν μεταναστεύσει σε αυτές τις περιοχές είναι κρίσιμος και οι ίδιοι είναι φορείς προοδευτικών ιδεών.»
Αρα ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας;
«Εάν υποθέσουμε ότι οι δημοκρατικοί θα πλειοψηφήσουν σε όλες τις πολιτείες που είχε πάρει η Χίλαρι Κλίντον, όταν συγκέντρωσε 232 εκλέκτορες και προσθέσουμε σε αυτό τον αριθμό και τους εκλέκτορες του Μίσιγκαν, του Ουισκόνσιν και της Πενσιλβανίας, τότε άνετα μπορεί να κερδίσει ο υποψήφιος των Δημοκρατικών με 276 εκλέκτορες, όταν το όριο είναι 270.Εάν προσθέσουμε σε αυτό και τις πολιτείες του Νότου και της Βόρειας Καρολίνας(συνολικά 31 εκλέκτορες) τότε ο Μπάιντεν θα έχει μια άνετη πλειοψηφία.
Και εφόσον μελλοντικά το δημοκρατικό κόμμα συνεχίσει να ελέγχει τις πολιτείες της Ανατολικής ακτής από το Μέιν έως τη Νέα Υόρκη και Ουάσιγκτον D.C, που έχουν περίπου 92 εκλέκτορες, όπως επίσης και τις πολιτείες της δύσης που είναι Νέο Μεξικό, το Όρεγκον, η Αριζόνα, η Καλιφόρνια, η Νεβάδα, η Ουάσιγκτον (πρόκειται για την πολιτεία και όχι για την πόλη), οι οποίες συνολικά έχουν 93 εκλέκτορες, τότε μαζί με τις κρίσιμες παραδοσιακές δημοκρατικές μεσο-δυτικές πολιτείες, δηλαδή τη Μινεσότα, το Ιλινόις, το Μίσιγκαν και το Ουισκόνσιν και εφόσον εξασφαλίσουν και τον έλεγχο στα μεγάλα αστικά κέντρα όπως τη Νέα Υόρκη, το Σικάγο, την Ατλάντα, την Ουάσιγκτον D.C, το Λος Άντζελες και το Σαν Φρανσίσκο, τότε το Δημοκρατικό κόμμα θα μπορεί να ελέγξει τις προεδρικές εκλογές για τις επόμενες δεκαετίες. »
Εκτιμάτε ότι η συμμετοχή του εκλογικού σώματος σε αυτές τις εκλογές θα είναι μεγαλύτερη συγκριτικά με άλλες χρονιές;
«Κοιτάξτε πρόκειται για μια ιδιαίτερη περίοδο. Δεν είναι μόνο η πόλωση στις ΗΠΑ, υπάρχει πλέον μια πολιτικοποίηση. Ως εκ τούτου παρατηρείται αυξημένη συμμετοχή στις εκλογές που μπορεί να φτάσει και το 65% του εκλογικού σώματος. Μέρος αυτών θα είναι είναι αφροαμερικανοί και άλλες μειονότητες, που μέχρι πρότινος δεν προσέρχονταν να ψηφίσουν. Πιστεύω πως σε αυτό ρόλο έχει παίξει και το κίνημα Black Lives Matter.»
Όσον αφορά στο ρόλο που διαδραματίζουν συγκεκριμένες πολιτείες στην εκλογή προέδρου; Κρίσιμο ρόλο παίζει για παράδειγμα η πολιτεία της Φλόριντα και της Τζόρτζια…
«Πράγματι στην Πολιτεία της Φλόριντα, με 29 εκλέκτορες, η αναμέτρηση ενδέχεται να είναι αμφίρροπη δεδομένου ότι ένα σημαντικό τμήμα του πληθυσμού είναι εύποροι εσωτερικοί μετανάστες, συνταξιούχοι από το βορρά που ψηφίζουν συντηρητικά. Όμως και σε αυτή την τέταρτη σε σειρά μεγαλύτερη πολιτεία των ΗΠΑ μετά την Καλιφόρνια, το Τέξας και τη Νέα Υόρκη, η εκλογή είναι πλέον αβέβαιη και αμφίρροπη για τους Ρεπουμπλικάνους και μια νίκη των Δημοκρατικών θα σφράγιζε οριστικά τη νίκη του δημοκρατικού υποψηφίου.
Στη Τζόρτζια η συμμετοχή είναι ιδιαίτερα σημαντική και αυτό γιατί τώρα υπάρχουν δύο ρεπουμπλικανοί γερουσιαστές, που σημαίνει πως εάν κερδίσουν οι δημοκρατικοί τότε αυτοί, όπως είναι φυσικό, θα αντικατασταθούν από δημοκρατικούς γερουσιαστές. Αυτό σημαίνει ότι οι δημοκρατικοί θα ελέγχουν και τα δύο σώματα του Κογκρέσου, δηλαδή τη Βουλή των Αντιπροσώπων και της Γερουσίας. Να σημειώσω ότι ο έλεγχος της Γερουσίας έχει ιδιαίτερη σημασία όσον αφορά στη διαμόρφωση και την άσκηση της εξωτερικής πολιτικής.»
Πάντως το σύστημα των εκλεκτόρων όχι μόνο φαίνεται πολύπλοκο αλλά και άδικο. Εν τω μεταξύ αρκετοί υποστηρίζουν πως εάν δεν υπάρξει ξεκάθαρη νίκη των δημοκρατικών ο Τραμπ θα βρει πάτημα για να αμφισβητήσει το εκλογικό αποτέλεσμα.
«Υπάρχει πράγματι μια αδυναμία του εκλογικού συστήματος στην Αμερική να εκλέγει πάντα τον νικητή της πλειοψηφίας. Πέντε φορές στην ιστορία των ΗΠΑ εκλέχθηκαν πρόεδροι που δεν κέρδισαν τη λαϊκή ψήφο. Ο Τζον Άνταμς το 1824, ο Ράδερφορντ Χαίηζ το 1876, ο Μπέντζαμιν Χάρρισον το 1888, ο Τζωρτζ Μπους ο νεότερος το 2000 και ο Ντόναλντ Τραμπ το 2016.
Οπότε ναι, είναι αλήθεια ότι και σε αυτές τις εκλογές ενδέχεται να καθυστερήσει η επίσημη ανακήρυξη του νικητή με ενστάσεις από πλευρά των Ρεπουμπλικάνων για την επιστολική ψήφο, ενώ μπορεί να ζητήσουν την επανακαταμέτρηση των ψήφων στις πολιτείες. Όμως πρέπει να γίνει κατανοητό ότι στο αμερικανικό σύνταγμα υπάρχει μια αριστοτελική ισορροπία μεταξύ της σταθερότητας των θεσμών και της λαϊκής ψήφου.»
Δηλαδή;
«Για να γίνω πιο σαφής το σώμα των εκλεκτόρων, εκλέγεται σύμφωνα με την απόλυτη πλειοψηφία που καταφέρνει το εκάστοτε κόμμα στην κάθε πολιτεία, δηλαδή ο νικητής τα παίρνει όλα. Όμως, αυτό δημιουργεί προβλήματα διότι δεν αντιστοιχεί στο συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα, όπως έγινε για παράδειγμα με τη Χίλαρι Κλίντον στις προηγούμενες εκλογές η οποία αν και είχε πάνω από 2 εκατομμύρια ψήφους από τον εκλεγέντα πρόεδρο, το Ντόναλντ Τραμπ, έχασε τις εκλογές γιατί ο Τραμπ συγκέντρωσε 304 εκλέκτορες έναντι 232 που συγκέντρωσε η Κλίντον.
Εκτιμώ ότι το σύστημα των εκλεκτόρων θα έπρεπε να είναι αναλογικό. Όμως έτσι είναι τα πράγματα και αυτό προβλέπει το αρχικό σύνταγμα των ΗΠΑ. Η συγκεκριμένη πρόβλεψη έγινε για δύο λόγους, πρώτον για να μην κυριαρχούν στην Αμερική οι μεγάλες πολιτείες ( που είχαν και τους περισσότερους εκλέκτορες) και έτσι να δίνεται κίνητρο στις μικρότερες πολιτείες να συμμετέχουν στην Ένωση, αφού στην κάθε πολιτεία ο αριθμός των εκλεκτόρων ορίζεται από το σύνολο των γερουσιαστών και των αντιπροσώπων (όπου οι γερουσιαστές είναι πάντα δύο).
Ο δεύτερος λόγος που έχουμε αυτή την «ανωμαλία» είναι ότι υπάρχει μια έμμεση δυσπιστία προς την λαϊκή ψήφο. Μην ξεχνάτε ότι το δικαίωμα ψήφου στους πολίτες δόθηκε σταδιακά. Οι γυναίκες στις ΗΠΑ ψήφισαν για πρώτη φορά το 1920. Επίσης να μην ξεχνάμε ότι το κίνημα των πολιτικών δικαιωμάτων με επικεφαλής τον Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ ήθελε να εξασφαλίσει το έμπρακτο δικαιώματα των μαύρων να ψηφίζουν.
Διαβάστε επίσης: Η άλλη Αμερική
Αν και οι μαύροι κέρδισαν το δικαίωμα της ψήφου μετά το τέλος του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου, με τη 15η τροπολογία του Συντάγματος οι πολιτείες του Νότου είχαν θεσπίσει νομοθεσίες και τεχνάσματα οι οποίες στερούσαν από τους αφροαμερικανούς τα εκλογικά τους δικαιώματα καθώς τους έλεγχαν το μορφωτικό επίπεδο ή τους έβαζαν να απαντήσουν σε πολύπλοκες ερωτήσεις νομικού περιεχομένου για το Σύνταγμα και τη νομοθεσία. Αρα σε όλη την διαδρομή της αμερικανικής δημοκρατίας υπήρχε μια καχυποψία προς τη λαϊκή ψήφο. Για χρόνια στην Αμερική ψήφιζαν αυτοί που είχαν γη, οι εύποροι και οι γαιοκτήμονες. Το δικαίωμα της λαϊκής ψήφου πέρασε από δοκιμασίες.
Όμως ο κίνδυνος για την αμερικάνικη δημοκρατία προέκυψε από πρόεδρο των ΗΠΑ με το σκάνδαλο Γουότεργκεϊτ το οποίο οδήγησε στην ανακάλυψη κατάχρησης εξουσίας από τα μέλη της κυβέρνησης του Νίξον και στη συνέχεια στην καθαίρεση του τότε προέδρου Ρίτσαρντ Νίξον. Δηλαδή η απειλή κατάργησης ή ανατροπής των εξουσιών στην Αμερική μεταξύ δικαστικής εξουσίας, εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας, προήλθε από την υπέρβαση του δικαιώματος του προέδρου να διαχειρίζεται μη συνταγματικές εξουσίες όπως στην περίπτωση του Γουότεργκέιτ. Αλλά το κλειδί στο αμερικανικό σύστημα είναι η ισορροπία θεσμών και λαϊκής βούλησης. Είναι το αριστοτελικό σύστημα των ισορροπιών μεταξύ των εξουσιών. Στην Αμερική ονομάζεται Checks and balances, που δεν είναι τίποτα άλλο από την διάκριση των εξουσιών.
Ετσι εάν ο Τραμπ δημιουργήσει προβλήματα, αυτά πρώτα θα πρέπει να λυθούν σε επίπεδο κάθε πολιτείας και μετά στο Ανώτατο δικαστήριο. Άρα μπορεί να τραβήξει για καιρό, όχι όμως μετά τις 14 Δεκεμβρίου, όταν δηλαδή συνέλθουν οι εκλέκτορες για να επικυρώσουν την εκλογή.»
Σε μια πολωμένη κοινωνία όπως είναι αυτή τη στιγμή οι ΗΠΑ και με πολλούς πολίτες οπλισμένους μια ανισορροπία αυτού του είδους δεν θα μπορούσε να γίνει θρυαλλίδα και να δούμε ακραίες και πρωτόγνωρες καταστάσεις;
«Πράγματι μπορεί να υπάρξει μια παρατεταμένη πολιτική και κοινωνική κρίση, εάν αναλογιστεί κανείς ότι στο Ανώτατο Δικαστήριο οι συντηρητικοί είναι έξι προς τρεις δημοκρατικούς. Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει τα άσχημα σενάρια.Πιστεύω όμως πως τελικά θα επικρατήσει το Σύνταγμα όπως έγινε και στο παρελθόν, από τότε δηλαδή που ιδρύθηκε η Αμερική ως ομοσπονδιακό κράτος. Έπίσης πιστεύω πως εάν κερδίσουν οι δημοκρατικοί θα πρέπει να κάνουν τροποποίηση του Συντάγματος».
Αρα τι διακυβεύεται στην αμερικάνικη κοινωνία σε αυτές τις εκλογές και τι αναμένεται από τον Μπάιντεν, τη νίκη του οποίου θεωρείτε, όπως διαπιστώνω κάτι παραπάνω από πιθανή;
«Εφόσον ο Μπάιντεν εκλεγεί, θα είναι μεταβατικός πρόεδρος ώστε το πλειοψηφικό πλέον Δημοκρατικό Κόμμα να κυριαρχήσει με μια νέα συμμαχία εθνοτικών, κοινωνικών και φυλετικών δυνάμεων, που θα προσπαθήσει να επαναφέρει το χαμένο αμερικανικό όνειρο σε μια πολυεθνική και πολυφυλετική κοινωνία όπως είναι σήμερα το αμερικανικό έθνος με μια πρώτη γυναίκα ως πρόεδρο του.
Καλείται λοιπόν η επόμενη δημοκρατική διοίκηση να προχωρήσει σε μεγάλες και εκτεταμένες αλλαγές: στην παιδεία, με την ενίσχυση της δημόσιας παιδείας, μειώνοντας σημαντικά το κόστος στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα και στη δημόσια υγεία, ώστε να διευρυνθούν οι μεταρρυθμίσεις όπως το Obama Care. Επίσης να ενισχυθεί η κοινωνική δημοκρατία υιοθετώντας πολλές από τις μεταρρυθμίσεις που έχει προτείνει ο γερουσιαστής Σόντερς έτσι ώστε να αρχίσει η ενίσχυση των μη προνομιούχων, των νεόπτωχων και της μεσαία τάξης.
Με αυτό τον τρόπο η ισότητα των πολιτών θα αποκτήσει πραγματικό περιεχόμενο. Ο καπιταλισμός όπωςείναι σήμερα στην Αμερική, δεν λειτουργεί. Θα πρέπει να μεταρρυθμιστεί προκειμένου να αναδειχθεί ένα ισχυρό κράτος, όπου τα κοινωνικά δικαιώματα των πολιτών να καταστήσουν την αμερικανική δημοκρατία ισχυρή, τόσο σε πολιτικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο».
Όσον αφορά την εξωτερική πολιτική;
«Στην εξωτερική πολιτική η Αμερική θα πρέπει να στηρίξει την αυτοδιάθεση των λαών όπως είχε κάνει ο πρόεδρος Γουίλσον. Για παράδειγμα θα πρέπει να στηρίξει τον κουρδικό λαό, τον οποίο ο Τραμπ στη Συρία τον εγκατέλειψε. Η νέα διοίκηση των Δημοκρατικών, εάν κερδίσει τις εκλογές, θα πρέπει να ενισχύσει το αίσθημα της ειρήνης και της ασφάλειας στον κόσμο. Θα πρέπει επίσης να αναστρέψει την εικόνα της Αμερικής ως μια πολεμοχαρούς δύναμης και να διδαχθεί από το μάθημα της Αθηναϊκής Δημοκρατίας και της αλαζονείας της, που την οδήγησε στην καταστροφή της. Είναι καιρός πια ο Θουκυδίδης, τον οποίο τόσο τον μελετούν στα πανεπιστήμια και τα υψηλά κλιμάκια, να γίνει οδηγός της αμερικανικής κοινωνίας.
Επιπλέον εκτιμώ πως πρέπει οι ΗΠΑ να επανέλθουν σε μια στενότερη συνεργασία με την Ευρώπη. Η αμερικανική παρουσία την Ανατολική Μεσόγειο πιστεύω πως θα είναι πιο δραστήρια σε σχέση με σήμερα, όπου η αμερικανική διοίκηση δεν αποφασίζει ενάντια στις προκλήσεις της τουρκικής επιθετικότητας.
Βέβαια, όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι οι ΗΠΑ δεν θα δώσουν έμφαση στον περιορισμό της Κίνας και της επικέντρωσής τους στον Ειρηνικό. Η επιλογή της ινδικής καταγωγής Καμάλα Χάρις για τη θέση της αντιπροέδρου δεν είναι τυχαία. Εκτός του ότι είναι γυναίκα, οι δημοκρατικοί με τη Χάρις κλείνουν το μάτι στην Ινδία καθώς προσανατολίζονται σε μια στενότερη συνεργασία με αυτή τη μεγάλη χώρα εξασφαλίζοντας συμμάχους στην αντιπαράθεση τους με την Κίνα στον Ειρηνικό και Ινδικό Ωκεανό.
Όσον αφορά την Τουρκία, μπορεί να φαίνεται ότι όλα αυτά τα χρόνια είναι το αγαπημένο παιδί των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, αλλά κανείς δεν θα ήθελε να τη δει σε μια πυρηνική σύμπραξη με το Πακιστάν.»
huffingtonpost.gr
