Οι αμερικανικές εκλογές είναι ο προάγγελος ενός πολύ “δύσκολου” 2021 για τον κόσμο

Η πανδημία του κορονοϊού, η κρίση στις διατλαντικές σχέσεις, η αμφισβήτηση απέναντι στους ιδίους τους διεθνείς θεσμούς (από την ίδια την ηγεσία μιας υπερδύναμης όπως είναι η αμερικανική που άλλοτε ηγείτο των εν λόγω θεσμών), ο σινοαμερικανικός ανταγωνισμός που οξύνεται και η ανάδυση νέων περιφερειακών δυνάμεων έρχονται να διαμορφώσουν το κλίμα εν όψει της ορκομωσίας του νέου Αμερικανού προέδρου τον Ιανουάριο του 2021.

Το στρατόπεδο του Ντόναλντ Τραμπ, ωστόσο, βρίσκεται ήδη με το όπλο ανά χείρας (κυριολεκτικά και μεταφορικά), σε μια προσπάθεια να αποδομήσει το τελικό εκλογικό αποτέλεσμα στις ΗΠΑ ως «προϊόν νοθείας» και «παρατυπιών», δηληρηριάζοντας όμως έτσι και το ίδιο το πολιτικό-κοινωνικό σκηνικό.

Η πλευρά Τραμπ επιχειρεί να «απονομιμοποιήσει», με κάθε τρόπο, την εκλογική νίκη των Δημοκρατικών στα μάτια μεγάλης μερίδας Αμερικανών ψηφοφόρων, με ό,τι θα μπορούσε να συνεπάγεται μια τέτοια εξέλιξη και για τις μελλοντικές εντάσεις (επαπειλούμενες συγκρούσεις) εντός των ΗΠΑ.

Ο Μπάιντεν μπορεί να βρίσκεται πια στον Λευκό Οίκο, πλην όμως εξακολουθεί να έχει απέναντί του μια «άλλη Αμερική» η οποία εμφανίζεται μάλιστα αποφασισμένη να «σύρει» την εκλογική διαδικασία στα δικαστήρια.

Το γεγονός ότι η πλευρά Τραμπ έφτασε στο σημείο να ζητήσει ακόμη και να σταματήσει η καταμέτρηση εκατομμυρίων νομίμων επιστολικών ψήφων δείχνει στην πραγματικότητα και το που θα ήταν η ίδια διατεθειμένη πρακτικά να φτάσει για να διατηρήσει την εξουσία.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες (επι)στρέφουν, λοιπόν, σε τροχιά εσωστρέφειας. Και αναμένεται να παραμείνουν σε τέτοια τροχιά έως και τους πρώτους μήνες του 2021 (τουλάχιστον).

Κορονοϊός, Brexit και γερμανικές εκλογές

Παράλληλα ωστόσο, οι εξελίξεις ανά την υφήλιο ήδη τρέχουν προς… αχαρτογράφητες κατευθύνσεις. Η πανδημία του κορονοϊού έχει ήδη έρθει να ανατρέψει όλα όσα ξέραμε (αλλά και όσα περιμέναμε ως ρυθμούς ανάπτυξης), με την Ευρώπη να επιστρέφει σε τροχιά καθολικού lockdown ενώ ο ευρωπαϊκός Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας εξακολουθεί επί της ουσίας να αποτελεί «αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου». Υπενθυμίζεται παράλληλα ότι «προκειμένου να λάβουν στήριξη από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, τα κράτη μέλη πρέπει να καταρτίσουν εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, όπου θα καθορίζουν τα μεταρρυθμιστικά και επενδυτικά τους προγράμματα έως το 2026, καθώς και τους στόχους, τα ορόσημα και το εκτιμώμενο κόστος», όπως σημειώνεται στην ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Μέσα στο 2021 ωστόσο, στην Ευρώπη αναμένονται και εκλογές. Κι όχι γενικώς εκλογές αλλά ειδικώς ομοσπονδιακές εκλογές στη Γερμανία. Εκλογές στις οποίες για πρώτη φορά έπειτα από περίπου 16 χρόνια δεν θα είναι υποψήφια για την καγκελαρία η Άνγκελα Μέρκελ η οποία κλείνει έτσι τον κύκλο της και αποχωρεί. Ποιος θα μπορούσε να τη διαδεχθεί στην ηγεσία της μεγαλύτερης οικονομίας της ΕΕ; Άγνωστο…

Εν τω μεταξύ, θα έχει όμως προηγηθεί και ένα… Brexit, αυτήν την φορά όχι θεωρητικό-πολιτικό αλλά καθαρά πρακτικό-οικονομικό-εμπορικό. Το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί να αποχώρησε από την ΕΕ, πλην όμως ακόμη παραμένει κομμάτι της τελωνειακής ένωσης και της ενιαίας αγοράς. Και αυτό ωστόσο τελειώνει επισήμως στις 31 Δεκεμβρίου του 2020, με τις δύο πλευρές να μην έχουν όμως ακόμη καταλήξει σε μια συμφωνία αναφορικά με το μελλοντικό καθεστώς των σχέσεών τους.

Ο Βόλφγκανγκ Μίνχαου προβλέπει χαρακτηριστικά «μια περίοδο χάους» που ναι μεν κάποια στιγμή θα υποχωρήσει έχοντας όμως αφήσει πίσω της κατάλοιπα.

Μέσα σε όλα αυτά ή μάλλον στο φόντο όλων των παραπάνω, ας προσθέσει κανείς και μια σειρά από ήδη ανοιχτά διεθνή μέτωπα: τον σινοαμερικανικό ανταγωνισμό που οξύνεται (στη σκιά και της πανδημίας, μεταξύ άλλων, αλλά όχι μόνο λόγω αυτής), τους τριγμούς στις διατλαντικές σχέσεις που παραμένουν, την ανάδυση αναθεωρητικών δυνάμεων (βλέπε Τουρκία) που θέλουν να ανατρέψουν το status quo, τις περιφερειακές εστίες έντασης που αναφλέγονται (Λιβύη, Συρία, Υεμένη, Νότιος Καύκασος κ.ά.), τις προκλήσεις του μεταναστευτικού-προσφυγικού, την απειλή της κλιματικής αλλαγής, και την οικονομική ύφεση (σε συνδυασμό και με την πανδημία του κορονοϊού).

Πως αναμένεται να πορευτούμε μέσα σε όλα αυτά; Πάντως σίγουρα όχι κοιτώντας προς την πλευρά των ΗΠΑ για καθοδήγηση. Άλλωστε και οι ΗΠΑ θα έχουν τις δικές τους εσωτερικές φουρτούνες… για ένα διάστημα τουλάχιστον.