Πολιτικά, είναι κατανοητό. Οι Αμερικανοί εισέβαλαν στο Αφγανιστάν πριν από 20 χρόνια για να σταματήσουν την τρομοκρατική δράση και να φέρουν τη δημοκρατία, ξόδεψαν πάνω από ένα τρισεκατομμύριο δολάρια, έχασαν πάνω από 2.400 άνδρες και δεν κατάφεραν τίποτα.
Οι λόγοι έχουν να κάνουν με την αλαζονεία, την ανικανότητα, τη διαφθορά. Αλλά το αποτέλεσμα είναι αδιαμφισβήτητο. Το 70% της κοινής γνώμης θέλει την επιστροφή των στρατιωτών και ο πρόεδρος Μπάιντεν τούς άκουσε.
Ηθικά, είναι αδιανόητο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι άλλες δυτικές χώρες που έλαβαν μέρος στο αποτυχημένο πείραμα εξαγωγής της δημοκρατίας ενδιαφέρονται μόνο για την ασφάλεια των υπηκόων τους και νίπτουν τας χείρας τους για το τι θα συμβεί στους Αφγανούς, και κυρίως στις Αφγανές, που τους πίστεψαν.
«Τι θα κάνουμε αν οι Ταλιμπάν αρχίσουν τις ακρότητες; Τίποτα.», αναγνωρίζει σε μια πρόσφατη συνέντευξή του ο Ιαν Μπρέμερ, διευθυντής του Eurasia Group.
Πολιτικά, μπορεί να καταλάβει κανείς την ανησυχία πολλών ευρωπαϊκών χωρών για ένα νέο κύμα προσφύγων από το Αφγανιστάν. Οχι επειδή ο αριθμός τους είναι απαγορευτικός, ποτέ δεν ήταν. Αλλά επειδή κατανέμονται ανισομερώς, με ορισμένες χώρες να δέχονται δυσανάλογα μεγάλο φορτίο. Και επειδή υπάρχει κίνδυνος να ενισχυθούν εκ νέου τα λαϊκιστικά, ξενόφοβα και αντιδημοκρατικά κινήματα που το τελευταίο διάστημα είχαν υποχωρήσει.
Αν εννοεί αυτό ο Μαργαρίτης Σχοινάς όταν έγραψε χθες ότι οι ευρωπαϊκοί κανόνες για το άσυλο πρέπει να αλλάξουν ριζικά, έχει δίκιο. Αν εννοεί ότι πρέπει να κλείσουν τα σύνορα, όπως λέει ο Ορμπαν, τότε υπερασπίζεται μια άλλη Ενωση από εκείνη των θεμελιωτών της.
Διότι, ηθικά, δεν μπορεί κανείς ευρωπαίος πολίτης να δεχθεί ότι, την ώρα που επελαύνουν οι Ταλιμπάν, έξι ευρωπαϊκές χώρες (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα) συνυπογράφουν επιστολή με την οποία ζητούν να χώσουμε το κεφάλι μας στην άμμο και να συνεχίσουμε τις επιστροφές των Αφγανών, «οικειοθελείς και αναγκαστικές», ώστε να μη δώσουμε «λάθος μήνυμα».
Οι άλλες χώρες το κατάλαβαν και έκαναν στροφή 180 μοιρών. Μόνο ο Νότης Μηταράκης έμεινε να φωνάζει ότι η ΕΕ δεν μπορεί να διαχειριστεί άλλη μια μεταναστευτική κρίση και «πρέπει να αποτρέψει τη φυγή των ανθρώπων από το Αφγανιστάν» – προφανώς ζητώντας από τους Ταλιμπάν να τους σφάξουν εγκαίρως.
Παραφράζοντας τον Κυριάκο Μητσοτάκη, και το μήνυμά του για τον Δεκαπενταύγουστο, θα μπορούσαμε να ευχηθούμε ο Αλλάχ να οπλίσει με ελπίδα και θάρρος τους Αφγανούς απέναντι στη νέα δοκιμασία που αρχίζει γι’ αυτούς.
Οπως συμβαίνει όμως με την πανδημία και την κλιματική κρίση, έτσι και οι εξελίξεις στο Αφγανιστάν δεν επηρεάζονται από υπερκόσμιους παράγοντες, αλλά από ανθρώπινες επεμβάσεις.
Η Δύση απέτυχε στη χώρα αυτή, όπως είχε αποτύχει νωρίτερα στη Συρία και στο Ιράκ. Φέρει όμως ευθύνες, που δεν μπορεί να αποτινάξει τρεπόμενη σε φυγή.
