Ο Ηλιογάβαλος ήταν μία ιδιαίτερη περίπτωση αυτοκράτορα στα μάτια των ιστορικών, και των σύγχρονών του και των μεταγενέστερων, και από ό, τι φαίνεται αυτό οφειλόταν σε ένα μεγάλο μέρος στις ομοφοβικές προκαταλήψεις τους. Σήμερα, θεωρείται ως ο πρώτος καταγεγραμμένος Ρωμαίος αξιωματούχος με δυσφορία φύλου, κάτι που εκείνα τα χρόνια δεν μπορούσε ούτε κατανοητό να γίνει ούτε και και δεκτό.
Ακριβώς αυτή η ιδιαιτερότητά του, τον μείωνε στα μάτια των υπολοίπων με αποτέλεσμα να κυκλοφορούν πολλές φήμες και να καταγραφούν ακόμη περισσότερες σκληρές ιστορίες για εκείνον, γεγονότα που σήμερα κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα αν είναι αληθινά ή ψεύτικα. Όπως και να ‘χει, η επίσημη ιστορία του έχει φερθεί ιδιαίτερα σκληρά, όπως θα δούμε και σε κάποια απ’ τα γεγονότα που ακολουθούν:
Η ΓΙΑΓΙΑ ΙΟΥΛΙΑ
Γεννημένος -πιθανότατα- ως Μάρκος Αυρήλιος Αντωνίνος Αύγουστος πριν υιοθετήσει το όνομα Ηλιογάβαλος από τον θεό του ήλιου “Elagabal”, η εκπληκτικά γρήγορη “προαγωγή” του από αρχιερέα σε αυτοκράτορα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ήρθε μετά το θάνατο του ξαδέρφου του, αυτοκράτορα Καρακάλλα. Ήταν η γιαγιά του, η Ιουλία Μαίσα, αυτή που υποκίνησε την πρόωρη πορεία του προς την εξουσία, όταν κατάφερε να εκμεταλλευτεί υπέρ του το ασταθές κλίμα εμφύλιων αναταραχών που είχε δημιουργηθεί.
Στις 16 Μαΐου 218 μ.Χ., λοιπόν, η Τρίτη Λεγεώνα στα Ράφανα θα του ορκιστεί πίστη και ο Ηλιογάβαλος σε ηλικία μόλις 14 ετών θα στεφθεί αυτοκράτορας.
ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΜΑΧΗ
Από τις πρώτες του μέρες στον θρόνο, ο Ηλιογάβαλος ξεκίνησε μια καριέρα που τη θυμόμαστε περισσότερο για τα σεξουαλικά της σκάνδαλα και τις θρησκευτικές διαμάχες. Οι θρησκευτικές πεποιθήσεις της οικογένειάς του ήταν οι πρώτες ενδείξεις της αμφιλεγόμενης βασιλείας που θα ακολουθούσε. Πιο συγκεκριμένα, η γιαγιά του κρέμασε έναν πίνακα των δυο τους πάνω από το άγαλμα της θεάς Βικτώριας στη Βουλή της Γερουσίας, αναγκάζοντας έτσι τους γερουσιαστές να κάνουν προσφορές στον έφηβο αυτοκράτορα.
Προκειμένου να γίνει ο αρχιερέας της δικής τους νέας θρησκείας, όπου εξέχων πρόσωπο ήταν ο θεός του ήλιου, Βαλ, τον οποίο έφερε από τη μακρινή ανατολή, ο Ηλιογάβαλος έκανε περιτομή και ανάγκασε τους γερουσιαστές να γίνουν μάρτυρες μιας παράξενης επίδειξης όπου όλοι χόρευαν γύρω από έναν βωμό αυτού του θεού, συνοδευόμενοι από τύμπανα και κύμβαλα.
Παρά την εκκεντρική συμπεριφορά του, έκανε και ένα καλό που από ό, τι φαίνεται του στοίχισε πάρα πολύ στη συνέχεια: πήγε ενάντια στον αυστηρό αποκλεισμό των γυναικών από την πολιτική αρένα της λήψης αποφάσεων, επιτρέποντας τες να εισέλθουν στη Γερουσία.
Η ΓΕΜΑΤΗ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗ ΤΟΥ
Ο συγγραφέας Κάσσιους Ντίο, ανέφερε ότι ο Ηλιογάβαλος έβαφε τα μάτια του, ξύριζε τις τρίχες του σώματός του, χρησιμοποιούσε καλλυντικά για να βελτιώσει την εμφάνισή του και φορούσε περούκες, προτού βγει απ’ το παλάτι και πάει στις ταβέρνες και τους οίκους ανοχής της Ρώμης “για να εκπορνευθεί”.
Υποστηρίζεται επίσης ότι ένα απ’ τα δωμάτια του παλατιού ήταν αποκλειστικά αφιερωμένο στα όργια που διοργάνωνε. Υποτίθεται ότι στεκόταν γυμνός στην πόρτα πρoκαλώντας όσους περνούσαν από μπροστά του, αυτούς δηλαδή που είχαν επιλεγεί από τους βοηθούς του για να τον “ευχαριστήσουν”, αποκαλώντας τον ταυτόχρονα και “ερωμένη”.
Πολύ συχνά απένειμε συγκλητικά και στρατιωτικά αξιώματα καθώς και σημαντικές θέσεις στο παλάτι σε άνδρες με τους οποίους είχε σεξουαλικές σχέσεις. Για παράδειγμα, κάποτε ένας χορευτής και ένας οδηγός άρματος που ονομαζόταν “Γόρδιος”, βρέθηκαν επικεφαλής της πανίσχυρης και υψηλού κύρους πραιτοριανής φρουράς. Άλλος ένας πολύ ασυνήθιστος διορισμός που του αποδίδεται είναι εκείνος ενός κουρέα ως υπεύθυνου για την προμήθεια σιτηρών της πόλης.
Αν και πιθανότατα η πληροφορία που ακολουθεί δεν πρέπει να έχει και πολύ μεγάλη σχέση με την αλήθεια, λεγόταν εκείνη την εποχή ότι ο Ηλιογάβαλος απένειμε θέσεις επιρροής στους άντρες με βάση το μέγεθος των γεννητικών τους οργάνων.
ΓΑΜΟΙ ΚΑΙ ΕΡΑΣΤΕΣ
Ο Ηλιογάβαλος παντρεύτηκε τέσσερις φορές με τρεις διαφορετικές γυναίκες. Παντρεύτηκε δύο φορές την Ακουϊλία Σεβήρα, μια Εστιάδα Παρθένα, κάτι που σκανδάλισε την κοινωνία της Ρώμης.
Ο πιο επιφανής εραστής του όμως ήταν ένας οδηγός άρματος που λεγόταν Ιεροκλής. Αυτός ο μονομάχος ήταν ένας ξανθός σκλάβος από τη νοτιοδυτική Ανατολία τον οποίο ο Ηλιογάβαλος τον ανέφερε ως “άντρα του” και τον εαυτό του ως “γυναίκα του” και “βασίλισσα του Ιεροκλή”. Λέγεται επίσης ότι σε μια δημόσια τελετή στη Ρώμη παντρεύτηκε έναν ακόμη άνδρα ονόματι Ζωτικό, έναν αθλητή από τη σημερινή Τουρκία.
GENDER-FLUID
Ο έφηβος αυτοκράτορας θεωρείται ένας από τους πρώτους γνωστούς gender-fluid Ρωμαίους ηγεμόνες. Ο όρος “gender-fluid” χρησιμοποιείται από το άτομο που δεν ταυτίζεται με ένα ‘καθορισμένο’ φύλο ή έχει απροσδιόριστη ταυτότητα φύλου.
Ωστόσο, από τη στιγμή που οι ιστορικές αναφορές δεν είναι και τόσο ξεκάθαρες ή αξιόπιστες, αυτοί οι ηγεμόνες θα μπορούσαν ενδεχομένως να θεωρηθούν και transgender άτομα, δεδομένου ότι επιθυμούσαν την αλλαγή του φύλου τους και συχνά σκέφτονταν τη χειρουργική επέμβαση. Αναφέρεται ότι πρόσφερε τεράστια χρηματικά ποσά σε οποιονδήποτε γιατρό θα μπορούσε να πραγματοποιήσει αυτήν την επέμβαση.
ΟΡΓΙΑ ΚΑΙ ΔΟΛΟΦΟΝΙΕΣ
Μια διαβόητη ιστορία που αποδίδεται στον συγκεκριμένο αυτοκράτορα έχει μείνει γνωστή ως “τα τριαντάφυλλα του Ηλιογάβαλου”. Σύμφωνα με αυτήν, δεκάδες καλεσμένοι του σε συμπόσια και δείπνα, είχαν πέσει θύματα στραγγαλισμού κάτω από ένα περίεργο ντεκόρ: όσο τους έπνιγαν, έπεφταν απ’ το ταβάνι άνθη και λουλούδια.
Σε ένα από τα πολλά εξωφρενικά συμπόσια, λέγεται ότι σφαγιάστηκαν και σερβιρίστηκαν 600 στρουθοκάμηλοι, μόνο και μόνο για να φάνε οι καλεσμένοι τα μυαλά τους.
Όπως ο επίσης διαβόητος Καλιγούλας, έτσι και ο έφηβος Ηλιογάβαλος είχε εμμονή με τον πλούτο και ξόδευε ολόκληρες περιουσίες για να αποκτήσει τα πιο πλούσια στολίδια και τα πλέον πολύτιμα κοσμήματα της εποχής.
ΤΟ ΣΚΛΗΡΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ
Ο στρατός γρήγορα απογοητεύτηκε από τον ακατάστατο τρόπο ζωής του και μετάνιωσε που υποστήριξε την αναρρίχησή του στην εξουσία. Η γιαγιά του είδε ότι η δημοτικότητα του εγγονού της ανάμεσα στα μέλη της πραιτοριανής φρουράς έπεφτε και έχοντας κατά νου έναν άλλο εγγονό της, νεότερο, για να αντικαταστήσει τον Ηλιογάβαλο, πήρε απόφαση να απαλλάξει την αυτοκρατορία από εκείνον.
Αρχικά, ο 19χρονος πια Ηλιογάβαλος κατάφερε να το σκάσει μαζί με τη μητέρα του, Ιουλία Σοαιμάδα, αλλά πολύ γρήγορα συνελήφθησαν από φρουρούς μέσα σε ένα μπαούλο, όπου και δολοφονήθηκαν άγρια ενώ ήταν προσκολλημένοι ο ένας πάνω στον άλλο. Και οι δύο αποκεφαλίστηκαν επί τόπου.
Αφού ξεγύμνωσαν το σώμα του, τον έσυραν στους δρόμους της Ρώμης και πέταξαν το ακέφαλο πτώμα του στον Τίβερη. Η σφαγή δεν σταμάτησε εκεί. Όσοι συνδέονταν στενά με τον περιφρονημένο πρώην ηγέτη, συμπεριλαμβανομένου και του εραστή του Ιεροκλή, δολοφονήθηκαν. Τα θρησκευτικά διατάγματα του Ηλιογάβαλου καταργήθηκαν και απαγορεύτηκε για άλλη μια φορά στις γυναίκες να παρακολουθούν τις συνεδριάσεις στη Γερουσία.