Λίγες ημέρες πριν φέρει στον κόσμο την πρώτη της κόρη, η NASA προσέφερε στην Άννα Λι Φίσερ την ευκαιρία που περίμενε σε όλη της τη ζωή: να ταξιδέψει στο διάστημα. Στην πρόσφατη επίσκεψή της στη Ρωσία, θυμήθηκε εκείνες τις ιστορικές ημέρες.
Η Άννα Λι Φίσερ ήταν μόλις 11 ετών όταν ο Άλαν Σέπαρντ έγινε ο πρώτος Αμερικανός που πραγματοποίησε πτήση στο διάστημα. Ακούγοντάς τον να μιλάει για το κατόρθωμά του, το μικρό κορίτσι αποφάσισε ότι ήθελε να ακολουθήσει το ίδιο μονοπάτι. «Εκείνη τη στιγμή συνειδητοποίησα τι ήθελα να γίνω μια μέρα: αστροναύτης. Ωστόσο, δεν πίστευα ότι αυτό ήταν δυνατό», αφηγήθηκε η Φίσερ στο Μουσείο Κοσμοναυτικής στη Μόσχα.
Η Φίσερ εργάστηκε ως γιατρός εκτάκτων αναγκών, αφού σπούδασε Χημεία και Ιατρική, όταν διαπίστωσε σε μια συζήτηση με κάποιον φίλο ότι η αμερικανική υπηρεσία διαστήματος προσλαμβάνει νέους αστροναύτες. Αυτή τη φορά, σε αντίθεση με προηγούμενες περιπτώσεις, χρειάζονταν όχι μόνο πιλότοι, αλλά και ειδικοί σε άλλους τομείς. Αυτή ήταν η ευκαιρία της να κάνει πραγματικότητα το παιδικό της όνειρο.
Τον Ιανουάριο του 1978, στα 28 της χρόνια, η Φίσερ έγινε ένα από τα πέντε μέλη της πρώτης ομάδας γυναικών αστροναυτών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αλλά ο δρόμος της προς το διάστημα ήταν μακρύς. Μόλις το καλοκαίρι του 1983, της προτάθηκε τελικά να συμμετάσχει σε μια αποστολή στο διάστημα. Όταν εντάχθηκε στο πλήρωμα της δεύτερης πτήσης του διαστημικού λεωφορείου «Ντισκάβερι» (Discovery), έμεναν μόλις δύο εβδομάδες μέχρι να γεννήσει την πρώτη της κόρη, Κριστίν.
«Η Κριστίν γεννήθηκε το πρωί της Παρασκευής και στις 8 το πρωί της Δευτέρας ήμουν ήδη στην εβδομαδιαία συνάντησή μας (σ.σ. της NASA). Επιθυμούσα όλοι να ξέρουν ότι ήθελα αυτή τη θέση με όποιο κόστος», δήλωσε στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε με την ευκαιρία της Διεθνούς Ημέρας Γυναικών και Κοριτσιών στην Επιστήμη.
Τον Νοέμβριο του 1984, η Φίσερ συμμετείχε στην αποστολή STS-51-A και έτσι έγινε η πρώτη μητέρα στο διάστημα. Το σήμα της πτήσης, εν μέρει σχεδιασμένο από εκείνη, έχει έξι αστέρια: για κάθε ένα από τα πέντε μέλη του πληρώματος και για την κόρη της.
Η πτήση, η οποία διήρκεσε επτά ημέρες, ήταν η μόνη στην καριέρα της Φίσερ. Περίπου έναν μήνα μετά τον άθλο της, συμπεριελήφθη στην αποστολή STS-61-H του διαστημικού λεωφορείου «Κολούμπια» (Columbia), η οποία θα εκκινούσε τον Ιούνιο του 1986. Ωστόσο, η αποστολή ακυρώθηκε μετά την τραγωδία του «Τσάλεντζερ» (Challenger) τον Ιανουάριο εκείνου του έτους.
Η Φίσερ συνέχισε να εργάζεται στη NASA για πολλές δεκαετίες. Συμμετείχε στη στρατολόγηση αστροναυτών, κατείχε θέσεις στο γραφείο του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού και συμμετείχε στην ανάπτυξη του διαστημικού οχήματος Ωρίων (Orion). Τον Απρίλιο του 2017, τελικά αποσύρθηκε.
Γυναίκες αστροναύτες σήμερα
Από εκείνη την πρώτη ομάδα γυναικών μέχρι σήμερα, η NASA συνέχισε να προσλαμβάνει πολυάριθμους αστροναύτες. Κατά τη διάρκεια των 61 χρόνων ιστορίας του, ο οργανισμός έχει ήδη στείλει περισσότερες από 50 γυναίκες στο διάστημα. Μόνο τους τελευταίους μήνες, οι Αμερικανίδες Κριστίνα Κοχ και Τζέσικα Μέιρ διεξήγαγαν τρεις διαστημικούς περιπάτους που ήταν εξολοκλήρου γυναικεία υπόθεση.
Στη Ρωσία, ωστόσο, η ιστορία είναι κάπως διαφορετική. Αν και η Σοβιετική Ένωση πέτυχε ένα σημαντικό ορόσημο στην κούρσα του διαστήματος στέλνοντας την πρώτη γυναίκα – τη Βαλεντίνα Τερεσκόβα – στο διάστημα το 1963, η σοβιετο-ρωσική κοσμοναυτική δεν μπορεί να καυχηθεί από τότε για μια πλούσια γυναικεία παρουσία στις τάξεις της.
Από τις δεκάδες γυναίκες που συμμετείχαν σε αποστολές στο διάστημα, μόνο τέσσερις είναι από τη Ρωσία: η Βαλεντίνα Τερεσκόβα, η Σβετλάνα Σαβίτσκαγια, η Γελένα Κοντακόβα και η Γέλενα Σερόβα. Σήμερα, η Ρωσική ομοσπονδιακή υπηρεσία διαστήματος Roscosmos, έχει στις τάξεις της μόνο μία γυναίκα: την Άννα Κίκινα.
«Στη Γη υπάρχουν πολλές γυναίκες και πολλοί άντρες, αλλά για κάποιον λόγο υπάρχει μόνο μία γυναίκα στις τάξεις της Roscosmos. Ελπίζω και πιστεύω ότι στην επόμενη ομάδα, η οποία βρίσκεται προ των πυλών, θα προσληφθούν και γυναίκες. Είναι καιρός να συμβεί», δήλωσε η Κίκινα, η οποία ήταν επίσης παρούσα στην εκδήλωση.
Η Κίκινα ήταν ένας από τους οκτώ ανθρώπους που επέλεξε η Roscosmos στον πρώτο ανοικτό διαγωνισμό πρόσληψης κοσμοναυτών που πραγματοποιήθηκε στη Ρωσία το 2012. Στη δεύτερη επιλογή, η οποία έγινε το 2018, προσλήφθηκαν μόνο άνδρες, παρά το γεγονός ότι το 20% των υποψηφίων ήταν γυναίκες. Η τρέχουσα επιλογή στελεχών, στην οποία αναφέρθηκε η Κίκινα, ξεκίνησε στις 3 Ιουνίου 2019 και θα ολοκληρωθεί την 1η Ιουνίου. Τα στοιχεία για τη συμμετοχή των γυναικών στη διαδικασία δεν είναι ακόμη γνωστά.
