Η φάουσα της εποχής, η πανδημία, κατέδειξε ότι επιρρεπές σε παντοειδείς εξοργιστικές απόψεις δεν είναι μονάχα ένα μέρος της κοινωνίας (ακροδεξιοί, θρησκόληπτοι κ.α.), αλλά και μιά μερίδα διανοητών.
Ποιοί χαρακτηρίζουν επινοημένη την πανδημία; Ποιοί βάλλουν κατά των εκτάκτων μέτρων, τα οποία χαρακτηρίζουν «παράλογα και αναιτιολόγητα»; Μην είναι οι αφηνιασμένοι του Συντάγματος; Μην είναι κάποιοι ακροδεξιοί και θρησκόληπτοι;
Μα, ναί. Αυτοί είναι. Αλλά μαζί τους βρίσκονται ορισμένοι εξέχοντες διανοητές. Πρώτος και καλύτερος ο Ιταλός Τζόρτζιο Αγκάμπεν, που «ξαναχτύπησε» τώρα τελευταία στηλιτεύοντας το «πράσινο πάσο» για τους εμβολιασμένους και τις διακρίσεις που κατά τη γνώμη του συνεπάγεται(αναλυτικά, παρακάτω).
Ο Αγκάμπεν δεν είναι μόνος. Κι άλλοι εξέχοντες διανοούμενοι έχουν διατυπώσει παρόμοιες απόψεις, όπως ο Γάλλοι φιλόσοφοι Αντρέ Κόντ-Σπονβίλ και Μπερνάρ-Ανρί Λεβί. Απόψεις που κινούνται μεταξύ κινδυνολογίας και ελαφρότητος.
Ελαφρότητες
Ο Μπερνάρ-Ανρί Λεβί είδε ότι ο θόρυβος για την πανδημία οφείλεται στην…«αυτοεκπληρούμενη μέθη ΜΜΕ»! Προφανώς τα ΜΜΕ επινόησαν τα εκατομμύρια των θανάτων, τα ΜΜΕ ανακάλυψαν ότι υπάρχουν λοκντάουν και καραντίνα, τα ΜΜΕ είδαν παγκόσμια σύγχυση και οικονομική ανέχεια.
Βαθύνους και…σοβαρός, όπως πάντα ο Λεβί. Ισως για τα συγκεκριμένα αυτά χαρακτηριστικά, ο σπουδαίος ιστορικός Πιέρ Βιντάλ-Νακέ είχε πεί κάποτε το εξής: Ο Λεβί «επιδεικνύει την ίδια ανεκδιήγητη άγνοια και την ίδια εκπληκτική θρασύτητα»…(Παρεμπίπτον: Να τον χαίρονται εκεί στον ΣΥΡΙΖΑ που έχουν περί πολλού τον Λεβί, επειδή εξύμνησε τον Αλέξη Τσίπρα).
Δυστυχώς, στην ίδια ακατανόητη ρότα κινείται και ο Αντρέ Κοντ-Σπονβίλ. Αφόρητες κοινοτοπίες, έκδηλη σοβαροφάνεια και ναυαγισμένα επιχειρήματα. Ακούστε τον:
«Υπάρχει εδώ και πολύ καιρό η τάση του να καταστεί η υγεία υπέρτατη αξία κι όχι πλέον η ελευθερία, η δικαιοσύνη, ο έρωτας, που είναι για μένα οι πραγματικές υπέρτατες αξίες…. Δικαίως χαιρετίζουμε την τρομερή δουλειά που κάνει το υγειονομικό προσωπικό στα νοσοκομεία. Αλλά αυτό δεν είναι λόγος για να ζητούμε από την Ιατρική να πάρει τη θέση της πολιτικής και της ηθικής, της πνευματικότητας, του πολιτισμού(…)
Με τις ανακοινωθείσες χρηματοδοτήσεις από τα κράτη θα δημιουργηθούν περισσότερα χρέη για να φροντίσουμε περισσότερο κόσμο, για να σωθούν περισσότερες ζωές, αλλά οι ζωές που σώζονται είναι ουσιαστικά οι ζωές ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών. Τα παιδιά μας, όμως, είναι που θα πληρώσουν τα χρέη μας».
Κινδυνολογία
Επιστροφή στον υποτροπιάζοντα Αγκάμπεν. Όπως σημειώνει ο Μιχάλης Μητσός στην ενδιαφέρουσα στήλη του, στα «Νέα», ο Ιταλός φιλόσοφος στο νέο του «χτύπημα» είχε συμμαχητή τον Μάσιμο Κατσάρι, νεοπλατωνιστή, πρώην δήμαρχο της Βενετίας.
Προσοχή : ενώ δεν ζητούν από τους πολίτες να μην εμβολιαστούν, οι δύο φιλόσοφοι θεωρούν ότι επιβάλλεται «άμεση αντίδραση», διότι, όπως λένε, βρισκόμαστε σε φάση «μαζικού πειραματισμού» με εμβόλια των οποίων δεν γνωρίζουμε τις συνέπειες.
Ε, τότε γιατί δεν λένε ευθέως στον κόσμο να μην εμβολιαστεί; Και σε τι διαφέρουν από την συνωμοσιολογικής φύσεως ευήθεια των εμμανών οι κινδυνολογικοί υπαινιγμοί που διατυπώνουν οι δύο φιλόσοφοι;
Οσο για τις διακρίσεις με το «πράσινο πάσο», ο κινδυνολογών λόγος τους κορυφώνεται:
«Οι διακρίσεις εναντίον μιας κατηγορίας ανθρώπων που γίνονται αυτομάτως πολίτες δεύτερης κατηγορίας είναι ένα πολύ σοβαρό γεγονός, που μπορεί να έχει δραματικές συνέπειες για την δημοκρατική ζωή.
Κάθε δεσποτικό καθεστώς λειτουργούσε πάντα μέσα από πρακτικές διακρίσεων, που στην αρχή ήταν περιορισμένες και μετά επεκτείνονταν. Δεν είναι τυχαίο ότι στην Κίνα θέλουν να συνεχίσουν τις παρακολουθήσεις και τους ελέγχους και μετά το τέλος της πανδημίας.
Ας μην ξεχνάμε επίσης και το «εσωτερικό διαβατήριο» που έπρεπε να δείχνουν στις αρχές για κάθε τους μετακίνηση οι πολίτες της Σοβιετικής Ενωσης» («Νέα»-29.7.2021).
Μα τι συμβαίνει;
Κυκλοφορεί στη χώρα μας από το 2016 ένα βιβλίο που κατεδαφίζει στοχαστές της Αριστεράς-από τον Σάρτρ, τον Φουκώ, τον Χομπσμπάουμ, τον Γκράμσι μέχρι τον Ζίζεκ τον Μπαντιού κ.α.
Συγγραφέας, ο πανεπιστημιακός Roger Scrouton.Τίτλος: «Τρελοί, τσαρλατάνοι, ταραχοποιοί- Διανοούμενοι της Νέας Αριστεράς», εκδ. Επίκεντρο-Πρόλογος Ανδρέας Πανταζόπουλος, μετάφραση Αννα Δαμιανίδη. Επιτρέψτε μου μια προσωπική κατάθεση, με αφορμή το συγκεκριμένο βιβλίο.
Ο λόγος που το αγόρασα ήταν ο προκλητικός τίτλος του. Αρχισα να το διαβάζω με αρκετή δόση δυσπιστίας, αλλά βαθμηδόν διαπίστωσα ότι πολλές από τις τεκμηριωμένες κριτικές παρατηρήσεις του συγγραφέα ήταν συμβατές με προσωπικούς προβληματισμούς που έμεναν επι χρόνια βουβοί και αναπάντητοι.
Δεν χρειάζεται να συμμεριστεί κάποιος απολύτως την κατεδαφιστική προσέγγιση του Scrouton. Όμως μπορεί να δεί γυμνά ορισμένα τοτέμ του πνεύματος, να διαπιστώσει πως συμπορεύεται ο δογματισμός με το παράδοξο και να καταλήξει, όσο αυτό είναι δυνατό, στα δικά του συμπεράσματα.
Κι έτσι, ίσως να κατανοήσει που οφείλονται τα φάλτσα του Αγκάμπεν, του Σπονβίλ και άλλων. Οσο για τον Μπερνάρ Ανρί Λεβί, αρκούν τα θυμωμένα λόγια του αειμνήστου Πιέρ Βιντάλ- Νακέ…