Η δημοσιογραφική ευθύνη είναι σήμερα πιο κρίσιμη από ποτέ. Πρωτοφανέρωτα γεγονότα συντελούνται μπροστά στα μάτια μας.
Σφίξιμο στην καρδιά! Αυτό θα πρέπει να αισθάνεται ένας δημοσιογράφος που σέβεται τον εαυτό του όταν τελειώνει το (έξοχο) ανάγνωσμα του Ντανιέλ Σνεντερμάν “Βερολίνο, 1933” (Εκδόσεις Πόλις) το οποίο έχει ως θέμα του τη στάση του διεθνούς τύπου και των δημοσιογράφων στο φαινόμενο Χίτλερ και στο ζόφο της εξολόθρευση των Εβραίων.
Πριν αρχίσει η χειμαρρώδης αλλά απολύτως τεκμηριωμένη (και με στοιχεία μυθιστορήματος) αφήγηση, ο Γάλλος δημοσιογράφος παραθέτει μερικούς στίχους του Γάλλου τραγουδοποιού Ζαν Φερά ψάχνοντας, προφανώς, τη δική του μούσα. Ενας από αυτούς λέει “θα στραμπούλιζα τις λέξεις, αν χρειαζόταν”. Ο Σνεντερμάν επιστρέφει πολλές φορές στο στίχο αυτό όσο ξετυλίγει το κουβάρι της στάσης των ΜΜΕ μπροστά στο χιτλερικό φαινόμενο, κυρίως για να ασκήσει κριτική, με την ασφάλεια πάντα που προσφέρει η μεγάλη χρονική απόσταση από το γεγονότα αλλά και η γνώση της εξέλιξης των πραγμάτων (γνώστη που στερούνται πάντα οι δρώντες κατά την τέλεση των γεγονότων).
Αδύνατον να μην κάνει κάποιος συνειρμούς με το τώρα. Αδύνατον να μην εντοπίσει ομοιότητες ντροπιαστικές για τον Τύπο. Αδύνατον να μην διαπιστώσει ότι πολλοί, μάλλον οι περισσότεροι, δημοσιογράφοι του σήμερα εξελίσσονται στην καλύτερη των περιπτώσεων ως διεκπεραιωτές των επιθυμιών της εξουσίας και τίποτα παραπάνω.
Και όμως υπάρχουν γύρω μας τόσα πολλά θέματα να καταπιαστεί κανείς. Να εντρυφήσει, να αναλύσει, να κριτικάρει και εν τέλει να παρουσιάσει με ακρίβεια στο κοινό. Και δεν χρειάζεται καν να στραμπουλίξει τις λέξεις. Αρκεί μόνο να τις πληκτρολογήσει. Τόσο απλό. Αλλά και συνάμα τόσο δύσκολο για την εποχή των συμβιβασμών στην οποία ζούμε.
Καθημερινά πεθαίνουν στην Ελλάδα δεκάδες άνθρωποι από κορονοϊό. Ουδείς συνάδελφος (και εννοείται ότι ο υπογράφων δεν βγάζει την ουρά του απ’ έξω) ρώτησε ποτέ τους ιθύνοντες: Μα που στο διάβολο πεθαίνουν αυτοί οι ανθρωποι; Στις ΜΕΘ, εκτός ΜΕΘ, στα σπίτια τους; Γιατί η χώρα χάνει τόσους πολλούς ανθρώπους αναλογικά με τον πληθυσμό της και τα κρούσματα που δηλώνει, από τις αρχές του Νοέμβρη και μετά; Κοντολογίς: Μας κρύβετε κάτι;
Το δελτίο τύπου του ΕΟΔΥ έχει γίνει το καθημερινό μας ευαγγέλιο. Τόσα κρούσματα, τόσοι νεκροί, τόσοι διασωληνωμένοι, τόσοι άνδρες, τόσες γυναίκες. Ευχαριστούμε πολύ, επόμενη ενημέρωση αύριο. Αναπαράγεται όπως είναι, ένα γκουγκλάρισμα θα σας πείσει, χάριν συντομίας. Ταξιδεύει στο δίκτυο, μεταδίδεται από τηλεόραση και από το ραδιόφωνο και όλα καλά. Είναι αρκετό;
Πρέπει να αναλάβουμε την ευθύνη μας ως επαγγελματίες της ενημέρωσης. Μπορούμε να κάνουμε περισσότερα. Ναι, η δημοσιογραφία περνά κρίση, το επάγγελμα πλέον δεν πληρώνει όπως πλήρωνε, ο έλεγχος της εξουσίας (ευτυχώς άτυπος προσώρας) εξελίσσεται σε μεγάλο βραχνά. Μας δικαιολογεί όμως η παραδοχή και μόνο της κατάστασης; Σε καμία περίπτωση! Ο συμβιβασμός πια παύει να είναι τέτοιος. Τείνει να εξελιχθεί σε συνενοχή.
Ζούμε στιγμές ιστορικές. Το έτος που τελειώνει σε λίγες ημέρες θα καταγραφεί ως το πρώτο το οποίο στιγματίστηκε από ένα πραγματικά παγκόσμιο γεγονός. Ο κορονοϊός έφτασε μέχρι την αρκτική. Η ενημέρωση στάθηκε στο ύψος της περίστασης; Μόνο για την Ελλάδα μπορούμε να δώσουμε απάντηση. Και δυστυχώς η απάντηση δεν είναι απολύτως θετική.
Εν έτει 2020 η ανελευθερία του τύπου στη χώρα θυμίζει “σκοτεινές” εποχές. Οι πάντες το σκέφτονται δύο και τρεις φορές πριν πιάσουν το πληκτρολόγιο για να γράψουν. Η σύγκρουση με την κυρίαρχη λογική ολοένα και σπανίζει. Το μη αναμάσημα του κυβερνητικού αφηγήματος εξελίσσεται σε σπορ για λίγους και τολμηρούς. Τις λέξεις δεν τις στραμπουλίζουμε, τις εξαφανίζουμε. Οπως του φευγάτου η μάνα δεν έκλαψε ποτέ, έτσι και του συμβιβασμένου δημοσιογράφου η οικογένεια δεν πείνασε ποτέ. Του γλείφτη δε, τρώει με χρυσά κουτάλια. Διαχρονικό αυτό.
Και οι υπόλοιποι τι; Δεν είναι εύκολοι καιροί για ήρωες. Αλλά δεν απαιτείται ηρωοποίηση για να γράψει κανείς δύο τρεις σταράτες λέξεις έπειτα από ένα τίμιο ρεπορτάζ. Και οι εποχές φυσικά ΔΕΝ ΣΥΓΚΡΙΝΟΝΤΑΙ μ’ αυτές της δεκαετίας του 30. Κάποτε η εμβάθυνση ήταν κανόνας. Ας την βιώσουμε και σήμερα, έστω ως εξαίρεση. Μόνο που κανείς δεν μπορεί να εξασφαλίσει ότι θα έχουμε δουλειά για πάντα, καθώς η εκάστοτε εξουσία έχει πολλούς τρόπους να ενοχλήσει.
Αλλά, τέλος πάντων, άλλος τρόπος δεν υπάρχει. Οι λέξεις, οι τίμιες λέξεις, πρέπει να πληκτρολογηθούν τώρα που η ιστορία γράφεται. Οχι αργότερα, σε μορφή απομνημονευμάτων στα οποία πιθανώς να ζητούμε συγγνώμη για τις αβελτηρίες μας. Το γράφουμε για να τα ακούσουμε και να πάρουμε κουράγιο. Το Βερολίνο του 1933 δεν είναι τόσο μακριά. Ως δρώντες, την ώρα που τα γεγονότα τελούνται, έχουμε ευθύνη. Τα πολιτικά και κοινωνικά “ολοκαυτώματα” γύρω μας είναι πάρα πολλά για να τα αγνοήσουμε. Με κάθε σεβασμό στα θύματα του τότε…
News247.gr.
