Τα “μαντάτα” για τον πληθωρισμό Μαΐου δεν αναμένονται καλά, καθώς η εκτίναξη του κόστους παραγωγής, λόγω της πορείας των τιμών ενέργειας και πρώτων υλών είναι μεγάλη.
Μπορεί η χώρα να βρίσκεται ένα βήμα πριν την έξοδο από το καθεστώς μεταμνημονιακής εποπτείας, κάτι που αναμένεται να αποτυπωθεί με τη δημοσίευση της έκθεσης των θεσμών σήμερα και να “σφραγιστεί” κατά τη συνεδρίαση του Eurogroup στα μέσα Ιουνίου, ωστόσο τα συνεχή χτυπήματα της ακρίβειας δεν αφήνουν περιθώρια πανηγυρισμών κι αισιοδοξίας.
Βασικά, τρόφιμα όπως το γάλα, τα δημητριακά, το κρέας, αλλά και άλλα μεταποιημένα βιομηχανικά προϊόντα, απαραίτητα για κάθε σπίτι, τραβούν την ανηφόρα από βδομάδα σε βδομάδα. Δεν είναι τυχαίο π..χ ότι βασικός κωδικός φρέσκου γάλακτος, μεγάλης εταιρίας μόλις “τσίμπησε” άλλα 10 λεπτά φτάνοντας το 1,48 από 1,38 που ήταν πριν μια εβδομάδα, ενώ πριν λίγους μήνες ήταν στο 1,28. Ουσιαστικά μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα πήρε αύξηση κάτι παραπάνω από 15%.
Σε άνοδο ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή
Ανάλογη είναι η εικόνα και σε άλλα βασικά είδη, κάτι που ουσιαστικά αποτυπώνεται καθημερινά στις τιμοληψίες της ΕΛΣΤΑΤ που είναι σε πλήρη εξέλιξη ώστε να διαμορφωθεί η τελική εικόνα για τον πληθωρισμό Μαΐου.
Τα “μαντάτα” βέβαια δεν αναμένονται καλά, καθώς η εκτίναξη του κόστους παραγωγής, λόγω της πορείας των τιμών ενέργειας και πρώτων υλών, αναμένεται να φέρει νέα άνοδο του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.
Να σημειωθεί ότι στις τιμές στο ράφι Μαΐου και Ιουνίου αναμένεται να αποτυπωθεί η μεγάλη αύξηση, της τάξης του 46,2%, που σημείωσε ο γενικός δείκτης τιμών παραγωγού στη βιομηχανία τον Μάρτιο εφέτος. σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Μαρτίου 2021. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, η αύξηση αυτή στο κόστος παραγωγής των εγχώριων βιομηχανιών οφείλεται στις εξής μεταβολές των δεικτών των επιμέρους αγορών:
α. Στην αύξηση του δείκτη τιμών παραγωγού εξωτερικής αγοράς κατά 48,7%, και
β. Στην αύξηση του δείκτη τιμών παραγωγού εγχώριας αγοράς κατά 45,4%.
Παράλληλα, ο γενικός δείκτης παρουσίασε αύξηση 10,6% τον Μάρτιο 2022 σε σύγκριση με τον δείκτη του Φεβρουαρίου 2022, έναντι αύξησης 1,1% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών το 2021.
Τα τρόφιμα
Εν όψει πάντως των κρίσιμων σημερινών, αυριανών συνεδριάσεων των ευρωπαϊκών οργάνων (Eurogroup, Ecofin), όπου θα τεθούν επί τάπητος οι επικαιροποιημένες οικονομικές προοπτικές, οι τρέχουσες οικονομικές προκλήσεις, με έμφαση στις δημοσιονομικές πολιτικές. οικονομικές και δημοσιονομικές συνέπειες των κυρώσεων που επιβλήθηκαν στη Ρωσία μετά τη στρατιωτική εισβολή της στην Ουκρανία, αλλά και της Συνόδου Κορυφής στα τέλη του μήνα, όπου θα ληφθούν αποφάσεις για μια ενδεχόμενη κοινή αντίδραση της ΕΕ στο κύμα ενεργειακής και όχι μόνο ακρίβειας, οι πολίτες αναμένουν συγκεκριμένες δράσεις. Ειδικά στο θέμα των τροφίμων τα ακραία σενάρια δεν αφήνουν ανεπηρέαστους τους Ευρωπαίους, καθώς οι αναφορές αξιωματούχων τόσο της Γερμανίας όσο και της ΕΕ ή του ΟΗΕ, με αιχμή το ουσιαστικό περιορισμό εξαγωγών βασικών πρώτων υλών από την Ουκρανία (στάρι, κριθάρι, ηλιέλαιο, λιπάσματα κτλ) παραπέμπουν σε συνθήκες μεγάλων ελλείψεων, αλλά και εκτίναξης τιμών.
Ακρίβεια στη διατροφή
Στην καθ’ ημάς κατάσταση και χωρίς ακόμη το Ουκρανικό να έχει “δώσει” πλήρως την αναμενόμενη πίεση σε τιμές, ήδη ο πληθωρισμός στην ομάδα με τα είδη διατροφής τρέχει με μεγαλύτερη ταχύτητα από το μέσο πληθωρισμό τον Απρίλιο φθάνοντας στο 10,9%, όταν την ίδια περίοδο του 2021 ήταν αρνητικός κατά 1,2%. Έτσι, τον Απρίλιο εφέτος σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα πέρυσι, υπήρξαν σημαντικές ανατιμήσεις στον κλάδο της ενέργειας και συγκεκριμένα σε: Φυσικό αέριο (122,6%), Ηλεκτρισμό (88,8%), Πετρέλαιο θέρμανσης (65,1%), Καύσιμα και λιπαντικά (29%) και Στερεά καύσιμα (5,3%). Ταυτόχρονα, αυξήσεις τιμών σημειώθηκαν σε όλα τα προϊόντα που απαρτίζουν το λεγόμενο «καλάθι της νοικοκυράς» και ειδικότερα σε: Έλαια και λίπη (22%), Κρέατα γενικά (14,1%), Λαχανικά γενικά (13,8%), Γαλακτοκομικά και αυγά (11,7%), Ψωμί και δημητριακά (10%), Φρούτα νωπά (8,6%), Καφές- κακάο- τσάι (7,1%), Λοιπά τρόφιμα (5,6%), Μεταλλικό νερό- αναψυκτικά- χυμοί φρούτων (3,8%), Ζάχαρη- σοκολάτες- γλυκά- παγωτά (3,4%) και Ψάρια γενικά (3,2%).
Επίσης το ράλι στις τιμές των καυσίμων, έστω κι αν προβλέπεται για την ερχόμενη εβδομάδα να “φρενάρει” κάπως, με βάση την κίνηση τιμών στα διυλιστήρια εντείνει την πίεση για μέτρα. Αυτήν την ώρα οι τιμές κινούνται π.χ. στην Αττική γύρω από το επίπεδο των 2,20 ευρώ το λίτρο στην αμόλυβδη, ενώ βέβαια εκτός Αττικής, σε πολλές ειδικά νησιωτικές περιοχές, οι τιμές είναι κατά τουλάχιστον 10 λεπτά πιο ψηλά.
Μέτρα και ρήτρα διαφυγής
Στο φόντο αυτό, η σημερινή συνεδρίαση του Eurogroup, όπου αναμένεται να δοθεί ένα ξεκάθαρο στίγμα, αφενός της εξόδου από τη στενή εποπτεία της μεταμνημονιακής περιόδου, και αφετέρου της συνέχισης και το 2023 των πιο “χαλαρών” δημοσιονομικών πολιτικών, δίνει ένα έναυσμα για την κυβέρνηση να ανοίξει κάπως και πάλι την κάνουλα. Βέβαια τα “καμπανάκια” των αγορών, όπου τα κόστη δανεισμού της Ελλάδας ανεβαίνουν, η πορεία των επιτοκίων διεθνώς, αλλά και τα σήματα κινδύνου των “σκληρών” της ΕΕ δεν αφήνουν πολλά περιθώρια. Γι’ αυτό και το Υπουργείο Οικονομικών είναι φειδωλό σε αναφορές και αναμένεται να δώσει και στη συνεδρίαση της Ευρωομάδας, σήμερα, δια στόματος Χρήστου Σταϊκούρα διαπιστευτήρια στους εταίρους για την ανάγκη σταδιακής επαναφοράς σε πειθαρχημένες δημοσιονομικά πολιτικές, μέσα από την επιλογή ενός ζυγισμένου μίγματος στοχευμένης στήριξης αλλά και μαζέματος.
Τι εξετάζεται
«Πολύ πιθανόν να υπάρξουν μέτρα για τα καύσιμα και το καλοκαίρι, στοχευμένα, όχι οριζόντια» επισήμανε χαρακτηριστικά, ήδη από χθες, στον ΣΚΑΪ ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης.
«Στα νησιά υπάρχει μεγάλο πρόβλημα με τα καύσιμα, πρώτον λόγω μεταφορικών που έχει αυξηθεί το κόστος, δεύτερον υπάρχουν νησιά χωρίς ανταγωνισμό, με ένα – δύο πρατήρια. Συζητάμε σενάρια για τα νησιά, θα γίνουν ανακοινώσεις από τον αρμόδιο υπουργό. Το πρόβλημα με τα καύσιμα απασχολεί πάρα πολύ την κυβέρνηση» τόνισε.
«Το πρόβλημα που υπάρχει για τα καύσιμα είναι μεγάλο, και δεν οφείλεται στην αισχροκέρδεια, βέβαια θα βρούμε παραβάτες, αλλά το βασικό πρόβλημα είναι ότι έχουμε διπλή αύξηση, από τη μία αύξηση της τιμής του αργού, αλλά από την άλλη και μεγάλη πτώση του ευρώ. Το 2011 είχε 147 δολάρια το βαρέλι, όμως το ευρώ είχε 1,50» εξήγησε ο υπουργός.
Όσον αφορά σε παράταση της επιδότησης στη βενζίνη, όπως έγινε στο πετρέλαιο, επικαλέστηκε τον αρμόδιο υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα και εκτίμησε ότι θα κτιστεί ο δημοσιονομικός χώρος, αλλά, πρόσθεσε ότι, πρώτα πρέπει να ξεκινήσει η εφαρμογή των μέτρων για το ρεύμα.
Για τους ελέγχους σε πόλη την αλυσίδα καυσίμων, ανέφερε ότι ήδη γίνονται έλεγχοι και στα διυλιστήρια για να διαπιστωθεί εάν τηρείται ο νόμος περί αισχροκέρδειας, δηλαδή να δουλεύουν με το περιθώριο κέρδους της 1ης Σεπτεμβρίου 2021 (κάτι που ισχύει για όλη την εφοδιαστική αλυσίδα). Η προθεσμία που δόθηκε είναι η 23η Μαΐου για να καταθέσουν τα στοιχεία. «Έχουν μπει, γενικότερα, στην αγορά των καυσίμων τα πρώτα πρόστιμα. Έχουν βρεθεί αρκετά στοιχεία παραβίασης του πλαφόν» σημείωσε ο Άδωνις Γεωργιάδης.
Σε σχέση με τον έλεγχο τιμών στα τρόφιμα ο υπουργός Ανάπτυξης παραδέχθηκε ότι πολλά περιθώρια δεν υπάρχουν: «Συμφωνία κυρίων μεταξύ κράτους – επιχειρήσεων στην αγορά των τροφίμων για διαμόρφωση τιμών απαγορεύεται από το δίκαιο του ανταγωνισμού, και είναι παράνομη» σημείωσε ο υπουργός.
«Υπάρχει βέβαια, παγκοσμίως, ανησυχία για έλλειψη τροφίμων… Το ΥΠΑΝ και το ΥΠΑΑΤ φτιάξαμε ηλεκτρονική πλατφόρμα δήλωσης αποθεμάτων τροφίμων, που μας καθησυχάζει. Φόβος να μην έχουμε τρόφιμα δεν υπάρχει κανένας αυτή τη στιγμή» διαβεβαίωσε.
«Στην αισχροκέρδεια εντείνουμε τους ελέγχους και βάζουμε πρόστιμα» υπογράμμισε ο υπουργός.
