Οι ραγδαίες εξελίξεις στην πληροφορική
Του Πλάτωνα Θωμά*
Την τελευταία δεκαετία του 20ου αιώνα δημιουργήθηκε ο Παγκόσμιος Ιστός (World Wide Web) και άρχισε η εμφάνιση των πρώτων εταιρειών γύρω από το διαδίκτυο, όπως ήταν η Google και η Amazon. Ο 21ος αιώνας συνδυάστηκε με την εμφάνιση του Web 2.0, μίας τεχνολογικής εξέλιξης – τομή που έμελλε να αλλάξει πλήρως τον τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος αλληλοεπιδρά με το διαδίκτυο.
Το Web 2.0 έδωσε τη δυνατότητα σε οποιονδήποτε χρήστη να επεξεργάζεται, να επηρεάζει και να μεταβάλλει διάφορα στοιχεία στο διαδίκτυο, χωρίς να κατέχει απαραίτητα γνώσεις πληροφορικής.
Με απλά λόγια μπορούμε να πούμε ότι στην πρώτη γενιά του Διαδικτύου, οι ιστοσελίδες αποτελούσαν το «σπίτι» των χρηστών. Στη δεύτερη γενιά του Διαδικτύου, το αντίστοιχο σπίτι είναι τα κοινωνικά δίκτυα. Στην επόμενη, τρίτη γενιά του Web 3.0, το σπίτι μας θα είναι ένα εικονικό ακίνητο στο metaverse.
Το ψηφιακό σύμπαν που ήδη διαμορφώνεται λειτουργεί με τους κανόνες της πραγματικής αγοράς: τα προνομιακά «οικόπεδα» πωλούνται ακριβότερα και η ζήτηση αυξάνει τις τιμές. Μόνο που τώρα η ασφάλεια των συναλλαγών είναι συντριπτικά μεγαλύτερη, χάρη στην τεχνολογία του blockchain.
Μιλάμε για το Metaverse, όπως ονομάστηκε απο τον ιδρυτή, Πρόεδρο και ιδιοκτήτη του Facebook, τον Mark Zuckerberg, ο οποίος πριν από λίγους μήνες άλλαξε την ονομασία του Facebook σε Metaverse. Θα πρέπει να διευκρινιστεί οτι η αλλαγή του ονόματος αφορά στην ίδια την εταιρεία και όχι στη γνωστή πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης. Πλέον οι επιχειρήσεις μπορούν να αγοράζουν «οικόπεδα» στο ψηφιακό σύμπαν.
Η οικονοµία του Μετασύµπαντος αναπτύσσεται ραγδαία, τα ποσά (σε κρυπτονοµίσµατα) µπορούν να είναι τεράστια και φυσικά οι αξίες των ψηφιακών αγαθών καθορίζονται µε βάση τη ζήτηση. Τα σπανιότερα από αυτά τα µη «χειροπιαστά» αντικείµενα γίνονται ανάρπαστα από εκείνους που αρέσκονται να επενδύουν στο µέλλον. Πρόσφατα η θυγατρική της κορυφαίας ελεγκτικής εταιρείας PricewaterhouseCoopers (PwC) στο Χονγκ Κονγκ αγόρασε ένα οικόπεδο αντί 10.000 δολαρίων για να επεκτείνει τις επιχειρηματικές της δραστηριότητες.
Σε φυσιολογικές συνθήκες η είδηση αυτή δεν θα προκαλούσε καμία εντύπωση, μόνο που στην προκειμένη περίπτωση η συγκεκριμένη επένδυση έγινε στην πλατφόρμα «The Sandbox», μία από τις πιο γνωστές πλατφόρμες metaverse!
Το metaverse είναι ένα ολόκληρο ψηφιακό σύμπαν. Υπάρχουν πολλές «πύλες εισόδου» σε αυτό το σύμπαν: τουλάχιστον 24 πλατφόρμες επιτρέπουν να συνδεθούμε με ένα περιβάλλον metaverse. Το metaverse λοιπόν, στο σύνολό του, αποτελείται από παράλληλα ψηφιακά σύμπαντα τα οποία – για την ώρα – δεν συνδέονται μεταξύ τους. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Πάνος Τσιμπούκης σε άρθρο του στο ΒΗΜΑ (19/03/22) : “Ας φανταστούμε ότι ανοίγουμε την οθόνη του υπολογιστή μας για να συνδεθούμε σε ένα περιβάλλον metaverse. Εδώ, θα βρούμε χρήστες της πλατφόρμας οι οποίοι εμφανίζονται με τη μορφή ψηφιακής φιγούρας (avatar), να αγοράζουν ψηφιακά αντικείμενα με κρυπτονομίσματα, όπως το Ethereum ή το Bitcoin. Η λειτουργία των κρυπτονομισμάτων βασίζεται στην τεχνολογία κατανεμημένης εγγραφής, ή αλλιώς blockchain. Η τεχνολογία αυτή διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο για την οικονομία που αναπτύσσεται στο metaverse». Και στη συνέχεια:
«Κάθε φορά που ένας χρήστης εκτελεί μια συναλλαγή με ένα κρυπτονόμισμα, δημιουργείται μια καταχώρηση στη βάση δεδομένων. Η καταχώριση αυτή έχει τη μορφή ενός κρυπτογραφημένου μηνύματος, το οποίο κωδικοποιεί τον εντολέα και τον αποδέκτη της συναλλαγής, καθώς και το είδος της συναλλαγής αυτής. Δημιουργείται έτσι ένα ψηφιακό «κιτάπι», στο οποίο έχουν πρόσβαση χιλιάδες υπολογιστές και το οποίο περιέχει κρυπτογραφημένες τις ακριβείς συναλλαγές των χρηστών του συστήματος.”
Πώς μπορούν, όμως, οι επιχειρήσεις να δραστηριοποιηθούν στο metaverse; Όπως εξηγεί ο καθηγητής o δρ Θεόφιλος Τζανίδης, ανώτερος λέκτορας Ψηφιακού Μάρκετινγκ στο Πανεπιστήμιο της Δύσης στη Σκωτία σε συνέντευξή του στο ΒΗΜΑ Science, μια βασική προϋπόθεση για την επιχειρηματική δραστηριότητα φαίνεται να είναι η κατοχή ενός οικοπέδου.
Τα οικόπεδα αυτά, τα οποία έχουν τη μορφή ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων, μπορούν έπειτα να χρησιμοποιηθούν όπως ακριβώς χρησιμοποιείται και ένα οικόπεδο στον φυσικό κόσμο: μπορεί κανείς να χτίσει ένα κατάστημα το οποίο οι χρήστες θα επισκέπτονται για να αγοράζουν προϊόντα, να δημιουργήσει έναν χώρο για συναυλίες ή μια αίθουσα όπου θα παρουσιάζονται εκθέσεις έργων τέχνης. Φυσικά, ίσως ακόμη να φαντάζει παράξενη η απόφαση μιας εταιρείας να αγοράσει ένα ψηφιακό οικόπεδο, σε ένα περιβάλλον το οποίο δεν έχει καν καθιερωθεί στην καθημερινότητα των ανθρώπων. Ωστόσο, τα ψηφιακά οικόπεδα του metaverse έχουν ήδη αρχίσει να αποκτούν αξία, ακολουθώντας βασικούς νόμους της αγοράς.
Για να καταφέρει μία τέτοια τεχνολογική καινοτομία να πάρει μαζικά χαρακτηριστικά και να ανοίξει μία νέα πόρτα στην παγκόσμια αγορά, θα χρειαστεί κάποιος καιρός ακόμα.
Φαίνεται όμως πως θα έχει κυρίαρχο ρόλο στη τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα παρέα με το 5G και άλλες τεχνολογικές εξελίξεις. Η Διοίκηση του Meta το γνωρίζει πολύ καλά αυτό και ήδη τα τελευταία χρόνια επενδύουν μεγάλα ποσά εξαγοράζοντας την Oculus, μία εταιρεία που δραστηριοποιούνταν στα γυαλιά επαυξημένης πραγματικότητας (AR) και που η Facebook την αγόρασε το 2014 αντι δύο δισεκατομμυρίων δολαρίων, ενώ επίσης εξαγόρασε και άλλες πλατφόρμες, όπως το WhatsApp και το Instagram.
Οπως αναφέρει ο Γιάννης Αρσακιάν σε άρθρο του στο Αντίφωνο, στις 5 Νοεμβρίου 2021, για τον Zuckerberg στόχος του είναι να κερδίσει την ηγεμονία σε αυτό το πεδίο και έχει κάθε λόγο να πράξει κάτι τέτοιο: διαθέτει μία τεράστια βάση συμπεριφορικών δεδομένων, υψηλά κέρδη και κάποιες από τις πιο ισχυρές πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Η ηγεμονία όμως δεν αφορά μονάχα τον ανταγωνισμό μεταξύ των άλλων κολοσσών, όπως η Apple, η Google, η Microsoft κ.λπ. αλλά και την γεωπολιτική σκακιέρα.
Για τις ΗΠΑ ένα εγχείρημα όπως το metaverse, θα μπορούσε να της δώσει μία τεχνολογική ρεβάνς απέναντι στην ταχύτατα αναπτυσσόμενη Κίνα. Δεν είναι άλλωστε τυχαίες οι 10.000 θέσεις εργασίας που υποσχέθηκε ο Zuckerberg στην ΕΕ. Δεν θα είναι η πρώτη φορά που οι ΗΠΑ συμμαχούν με εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της τεχνολογίας πληροφοριών και επικοινωνιών, για να διεκδικήσουν την παγκόσμια πρωτοκαθεδρία τους.
Βέβαια την τελευταία φορά που έγινε κάτι τέτοιο, θυσιάστηκαν τα ψηφιακά δικαιώματα δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Ποιο θα μπορούσε να είναι λοιπόν το κοινωνικό κόστος του metaverse; Προφανώς είναι τεράστιο, όπως τεράστιο είναι και το ιδιωτικό όφελος του επιχειρηματία και της εταιρείας του, καθώς και των ΗΠΑ στην προσπάθειά τους να κυριαρχήσουν στον παγκόσμιο τεχνολογικό ανταγωνισμό.
* MSc, Οικονομολόγος, Σύμβουλος Μάρκετινγκ και Πωλήσεων, Πιστοποιημένος Εκπαιδευτής και Συγγραφέας, Μέντορας Early Warning Europe
Εφημερίδα Polis
